Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, V.djvu/162

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

148 Correspondance.

dcciperet, et in non ens tenderet. Sed, dicat aliquis, postquam demonstravi Deum esse, et non esse fallacem, possum dicere : non me quidem fallit ingenium, quia illud a Deo rectum accepi, sed fallit memoria, quia videor recordari aliquid, quod in re verâ non recordor, quia ipsa imbecillis est.

R. — De memorià nihil dicere possum, cùm hoc quisque apud se cxperiri debeat' an bene recordetur ; et si de eo dubitat, opus est scriptione et similibus' quœ ipsum juvent.

��P. 283 : denique quod circulum. . .

[0]. -^ Videtur; nam in tertiâ Meditatione probat auctor Deum esse per axiomata, cùm sibi necdum constet se in iis non falli.

R. — Probat, et scit se in iis non falli', quoniam ad ea attendit; quamdiu autem id facit, certus est se non falli, et cogitur illis assentiri.

[0]. — Sed mens nostra non potest simul nisi unam. rem conci- pere. Demonstratio autem illa longior est, et constat ex-pluribus axiomatîs. Tum omnis cogitatio fit in instanti, et-* menti in illà demonstratione multœ suboriuntur cogitationes. Et sic ad illa axio- mata attendere non poterit, cùm una cogitatio impediat aliam.

R. — 1° Quod mens non possit nisi unam rem simul concipere, verum non est : non potest quidem simul multa concipere, sed potest tamen plura quàm unum ; e. g., jam ego concipio et cogito simul me loqui et me edere. Tum 2° quod cogitatio etiam fiât m instanti, falsum est, cùm omnis actio mea fiât in tempore, et ego possim dici in eâdem cogitatione continuare et perseverare per aliquod tempus.

[0]. — Sed sic cogitatio nostra erit extensa et divisibilis.

R. — Nihil minus. Erit quidem extensa et divisibilis quoad dura- tionem, quia ejus duratio potest dividi in partes; sed non tamen est extensa et divisibilis quoad suam naturam, quoniam ea manet inextensa; eodem modo ut durationem Dei possumus dividere in infinitas partes, cùm tamen ideo Deus non sit divisibilis.

[0]. — Sed œternitas est simul et semel.

R. — Hoc concipi non potest. Est quidem simul et semel, qua-

I. debeat] débet. — 2.etsimiiibus] le ex sic de la ligne suivante. — 4. En

abréviation. — 3. et] et sic (MS.). marge : Conf. DioPT.,p. 148 (MS.).

Mais ce premier sic parait ajouté Pagination de l'édition latine de

par le copiste, qui lisait par avance 1 644. Voir p. 1 63 de notre édition.

�� �