Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, V.djvu/164

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

i^o Correspondance,

mens in infantià ita corpori immersa est, ut nuUas habeat cogita- tiones, nisi quas ab affectione corporis haurit.

[0]. — Sed potest plura simul cogitare.

R. — Potest, si una non impediatur ab alià, ut hîc contingit ; nam corp'is ita afficit animam, ut eam impediat, et hoc in nobis sen- timus, cùm acu aut alio instrumento pungimur, hoc ita nos affi- cere, ut de aliâ re cogitare non possimus. Sic homines semisomno- lenti de nullà alià re vix ' cogitant. Sic igitur etiam mens in infantià corpori immersa fuit, ut nihil aliud nisi corporeum cogitaret; nam corpus, ut semper mentem in cogitando impedit, sic illud maxime fecit^ in juvehtute. Quod autem illarum cogitationum non recor- demur, fit, quia nuUa ejus^ vestigia ut hîc "^ cerebro impressa sint= : sic heri etc. multa cogitavimus, quorum jam non recordamur. Et mens nunquam sine cogitation; esse potest ; potest quidem esse sine cogitatione hac aut il!â, sed tamen non sine omni, eodem modo ut corpus ne quidem per ullum momentum sine extensione esse potest.

[0]. — Sed etiam si non imprimantur vestigia cerebro, et sic memoria corporalis'non sit, datur tamen memoria intellectualis, ut in angelis et animabus separatis procul " dubio, et sic per eam mens suarum cogitationum recordaretur.

R. — Memoriam intellectualem non nego ; ea enim datur. Ut cùm,audiens vocem R-E-X significare supremam" potestatem, illud memorice mando, et deinceps per memoriam repeto illam significa- tionem, illud certe fit per memoriam intellectualem, cùm nulla sit affinitas inter très illas literas et earum significationem, ex quà illam haurirem, sed per memoriam intellectualem id memini, eas literas id denotare. Verùm hœc memoria intellectualis magis est universalium quàm singularium,-et sic per eam omnium singula- rium factorum nostrorum recordari non possumus.

Médit. II. P. i8 : et si fas est dicere maligmim...

Additur illa restrictio ibi ideo, quia auctor contradictoria

I . de nullà alià re vix [MS.),Peut- ment une rature, le copiste s'étant

être faut-il : de nullà aliâ re seule- trompé. — 5. Lire sunt? — 6. procul

ment ? ou bien de ullâ aliâ re vix ? récrit au-dessus de sine, sans que

— 2. Lire facit? — 3. Lire earum? sine soit barré (MS.). — 7. après

— ^. Après hic ^e trouve dans le supremam] illam ajouté, c^ semble, MS. un signe dont on ne sait si c'est par le copiste, dont la plume aurait une sorte de fgure, pour représen- anticipé sur illud,

ter les traces cérébrales, ou simple-

�� �