Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, V.djvu/177

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

DXIV. — l6 Avril 1648.

��,6,

��fuse solùm, hinc etiam non imaginatur distincte cliiliogonum, sed solùm confuse ; et hoc ita procedit, lit difficillime possimus vel sep- tangulum aut octogonum imaginari. Auctor qui satis imaginativus est, et ingenium suum diu in eo exercuit, potest satis distincte ea imaginari ; alii verô non ita possunt. Et hinc jam etiam patet quo- modo ilias lineoleas tanquam présentes intueamur, quomodo sin- gulari animi contentione opus sit ad imaginandum, et corpus ita inspiciendum. Haec enim ex dictis manifesta sunt,

P. So : Et primo quoniam. . .

Non potest quœri an mens sit substantia, an verô modus, aut dici illam utrumque esse posse, quia ha;c est contradictio ; et si unum sit, non est aliud. Sed quteri posset, cùm sit attributum cogi- tare et cogitatio, cui substantite illud conveniat ? an corporeœ? an verô incorporer et spirituali ?Tum autem responsio clara est : cùm enim concipias clare substantiam corpoream et clare etiam conci- pias substantiam cogitantem distinctama substantia corporeâ, quœ- que illam negat, ut lUa negat substantiam cogitantem, ageres certc contra tuam intellectionem et perquam absurde, si illa duo diceres esse eamdem substantiam, quœ tanquam duas substantias, quarum una non solùm non involvit alteram, sçd etiam negat, clare concipis.

P. 84 : arctissime esse conjundum et quasi perniixlinn. . .

[0]. — Sed quomodo hoc fieri potest, et quomodo anima affici potest a corpore et vicissim, cùm sint diversa; plane naturœ ?

R. — Hoc explicatu difficillimum; sed sufficit hîc experientia, qua; hîc adeo clara est, ut negari nuUo modo possit, ut illud in pas- sionibus etc. apparet.

P. Q4 : longe melius est. . .

[0]. — Sed si ea sit naturalis constitutio sensuum nostrorum, cur Deus hune defectum non supplevit in anima, dando illi cognitio- nem illorum errorum, ut eos caveret?

R. — Deus corpus nostrum fabricavit ut machinam, et voluit illud agere ut instrumentum universale, quod sempcr operaretur eodem modo juxta leges suas. Et hinc cùm bene est dispositum, dat animas cognitionem rectam ; cùm maie, nihilominus tamen juxta leges suas ita afiicit animam, ut inde resultare debeat talis cognitio

�� �