Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, V.djvu/492

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

4/8

��Correspondance.

��» tertio biduo, falli se jam et febre teneri querebatur, eaque ex alloquio », meo, paacorum licet verborum minimeque contentioso, oborta : nim. » non habui febrem, Symmache, nunc habeo ". Exsolvi mox brachium, » sanguinemque ter eadem die detrahi sibi, satis pro attritis viribus co- » piose, jubet. Octava die, singultus, sputa nigra, respiratio [actécosoç, » oculi vagi, omnia funesta. Ilie vinum poscit quod infusum haberet » tabacum, vomitu hostem exturbatiirus ; et mos erat gerendus, nisi in » furorem plane conjicere voluisses hominem obstinatum, ita tamen mo- » derato consilio, ut vino aqua diluto levis sola immersione tabaci odor » afflaretur, ne obesse magnopere posset remedium, alias in. hoc affectu » tantum non occidere natum. Ego interea post carecta latebam ", et ex » urina Setvôv pXéziov, tanquam anus fatidica, mortrs auguria canebam. M Nono omnia difficilia. Decimo summo mane Deo animam reddidit ; » ita spero voveoque, quamvis, si scripta ejus diligenter examines, Theo- » logus quidam pronuper Atheismi crimen illi objecerit. Illud impri- 1) mis mirandum in eo fuit, quod, cùm ipse D. Legatus ex eodem prorsus » morbo decumberet, idem Cartesius me inconsulto ne minimum quidem » aegro rieri passus esset, singulaque remédia praesens levamen afferre » vidisset, adeo tamen ab omni medicina et medici consilio toto morbi » decursu alienus fuerit, ut ne aspectum quidem meum nisi semel sus- » tinuerit, dicereque, que, s'il > contentement, s'il " ^ ne me voyait point, non erubuerit. Nunc mente » fuisse motus, nec quicquam sani, nisi sub finem vitae, de morbi sui » more et modo protulisse dicitur ; valde caute, ut recuperatœ sanitatis » laus sol) a-gro, commissi erroris fœdiias morbo imputaretur. Ego ta- » men potius sane ipsum mentis deliria decepisse crediderim ; deliravit » enim saepe in vita, adeo ut so-^ov t; etiam minime hebetes in ejus com- » mentis vix inventant. Audit sane ille passim vir magnus ; sed tamen » ego homuncio nolim me sic laudari, et tam magnis ausis ejusmodi co- » lophonem imponere. Verùm non decet fortassis tenuitatem meam vir- » gula censoria configere virum incomparabilem; nescio enim cui com- » parem, adeo ille in fatuo hoc philosophandi modo palmam meretur. » Quare, ut de cunctis ille sapientiam hactenus professis maie meruit, ita » debitum illi decus posteritatem repcndere facile patior. Verbum nec » amplius addo ; parùm enim abest quin serio irascar tam protervis » ingcniis. . . »

« N. B. Has literas Regina legendas tradi sibi voluit, antequam mit- » terem ; scire enim volebat, quid super obitu Cartesii ad amicos meos » scriberem ; tum propter legatum , ne quid offensionis ex iis caperet,

a. Martial., Epigr., V, 9.

b. ViRGiL., Ed., III, 20.

c. Ligne passée dans la copie MS.; elle est restituée par Baillet, qui cite cette lettre de Weulles [sic], Vie de Mans. Des-Cartes, 11,418.

�� �