Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/142

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

112

��Principiorum Philosophie

��I0I-I02.

��LX. Hune conatum reperi- ri in materiâ cœlo- rum.

��LXI. Ipfum efficere, ut cor- pora Solis & Fixa- rumfint rotunda.

��canalis EY valde celeriter agatur circa centrum E, brevi globulus, in eo exiftens, ab A ad Y perveniet. Idemque etiara experimur in fundâ : quô celeriùs enim lapis in eâ rotatur, eô magis funis intenditur ; atque ifta tenfio, à folâ vi quâ lapis recedere conatur à cen- tro fui motûs exorta, exhibet nobis iftius vis quanti- tatem.

Quod verô hîc de lapide in fundâ, vel de globulo in canali circa centrum E rotato, diftum eft, facile in- telligitur eodem modo de omnibus globulis fecundi elementi : quôd nempe unufquifque fatis magnâ vi recedere conetur à centro vorticis in quo gyratur : retinetur enim hinc inde ab aliis globulis circumpo- fitis, non aliter quàm lapis à fundâ. Sed praeterea ifta vis in illis multùm augetur, ex | eo quôd fuperiores ab inferioribus, & omnes fimul à materiâ primi elementi, in centro cujufque vorticis congregatâ, premantur. Ac primo quidem, ut accuratè omnia diftinguantur, de folis iftis globulis hîc agemus ; nec ad materiam primi elementi magis attendemus, quàm fi fpatia om- nia, quae ab illâ occupantur, vacua eflent, hoc eft, quàm fi plena eflent materiâ, quae aliorum corporum motus nullo modo juvaret, nec impediret. Nullam enim aliam efle pofle fpatii vacui veram ideam, ex antediétis 3 eft manifeftum.

Cùm globuli omnes qui volvuntur circa S, in vor- tice AEI, conentur recedere ab S, ut jam demonftra- tum eft b , fatis patet illos, qui funt in lineâ redâ SA, premere fe mutuô omnes verfùs A ; & illos, qui funt

a. Pars II, art. xvn, p. 49.

b. Art. liv ci-avant, p. 107-108.

��10

��i5

��20

��25

�� �