Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/200

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

170

��Principiorum Philosophie

��i57-i5g.

��CXXI. Quid per corporum Jo- liditatem, & quid per eorum agitationem intelligamus.

��10

��i5

��quin ea quse jam verfatur in O, pergendo per R ad Q_, detrudat hoc fidus fecundùm lineam re&am verfùs S : atque ex naturâ gravitatis infrà a explicandâ, intellige- tur iftum motum fideris N, alteriufve cujufvis corpo- ris, verfùs centram vorticis in quo verfatur, dici pofle ejus defcenfum. Sic, inquam, ipfum detrudit initio, cùm nondum intelligimus in eo effe alium motum ; fed ftatim etiam illud circumquaque ambiendo, fecum defert motu circulari ab N verfùs A ; cùmque hic mo- tus circularis ei det vim recedendi à centro S, pendet tantùm ab ejus foliditate, ut vel multùm defcendat verfùs S, nempe fi perexigua fit ejus foliditas ; vel con- tra, fi magna fit, ab S recédât.

| Per foliditatem hîc intelligo quantitatem materise tertii elementi, ex quâ maculae hoc fidus involventes componuntur, cum ejus mole & fuperficie compara- tam. Quippe vis, quâ materia vorticis AEIO id defert circulariter circa centrum S, seftimanda eft à magnitu- dinefuperficiei, fecundùm quamipfi occurrit; quiaquô major eft ifta fuperficies, eô plus materise in hoc agit. Vis autem, quâ ifta materia verfùs idem centrum S ipfum pellit, seftimanda eft à magnitudine fpatii quod ab eo occupatur. Quamvis enim omnis illa materia, quse eft in vortice AEIO, conetur recedere ab S, non tamen omnis agit in fidus N, fed tantùm ea ejus pars, quse reipfâ inde recedit, cùm hoc accedit; hsecque eft sequalis fpatio quod ab eo fuit occupatum. Denique vis quam idem fidus N à proprio fuo motu acquirit ad perfeverandum in eodem illo motu, quam ipfius agita- tionem voco, non seftimanda eft ab ejus fuperficie, 3o

a. Pars IV, art. xxni.

��20

��25

�� �