Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/50

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

20

��Principiorum Philosophie

��14-15.

��XL.

Certuut etiam omnia effe à Deo prœordi- nata.

��XLI. QuotnoJo arbitrii no- Jlri libertas & Dei prarordinatio fimul concilientur.

��XLI1.

Quomodo, quamvis no- limus falli, fallamur

��ut fingeremus aliquem po|tentiffimum noftrae originis authorem modis omnibus nos fallere conari; nihilo- minus enim hanc in nobis libertatem effe experieba- mur, ut poffemus ab iis credendis abftinere, quse non plané certa erant & explora ta. Nec ulla magis per fe nota & perfpeéta effe poffunt, quàm quse tune temporis non dubia videbantur.

Sed quia jam Deum agnofeentes, tam immenfam in eo poteftatem effe percipimus, ut nefas effe putemus exiftimare, aliquid unquam à nobis fieri poffe, quod non antè ab ipfo fuerit prseordinatum : facile poffumus nos ipfos magnis difficultatibus intricare, fi hanc Dei prseordinationem cum arbitrii noftri libertate conci- liare, atque utramque fimul comprehendere conemur.

Illis verô nos expediemus, fi recordemur mentem noftram effe finitam; Dei autem potentiam, per quam non tantùm omnia, quae funt aut effe poffunt. ab œterno praefcivit, fed etiam voluit ac prœordinavit, effe infinitam : ideèque hanc quidem à nobis fatis at- tingi, ut clarè & diftin&è percipiamus ipfam in Deo effe; non autem fatis comprehendi, ut videamus quo pado libéras hominum aétiones indeterminatas relin- quat; libertatis autem & indifferentiaî, quae in nobis eft, nos ita confeios effe, ut nihil fit quod evidentiùs & perfediùs comprehendamus. Abfurdum enim effet, propterea quod non comprehendimus unam rem, quam feimus ex naturâ fuâ nobis effe debere incom- prehenfibilem, de aliâ dubitare, quam intimé compre- hendimus, atque apud nofmet ipfos experimur.

Jam verô, cùm feiamus errores omnes noftros à vo- luntate pendere, mirum videri poteft, quôd unquam

��10

��i5

��20

��25

��3o

�� �