Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/570

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

I72 EPISTOLA S4Î-Î45-

Quod falfiffimum eft, & nullo modo admittendum : fi enim verum effet, | nulla unquam de rébus divinis cognitio haberetur, quia non poflunt a fenfibus ex- ternis examinari. Deinde, pag. 258, fie loquimini : Deum Jibi inexiftentem Cartejîanus quis deprehendit per 5 ideam; cur non ergo injiar Enthufiaftœ fie etiam conclu- dat : Deus in me eft, & ego in Deo, ergo per Deum inexi- ftentem omnia ago, & confequenîer neque pecco neque peccare pojfum* ? Quas confequentias fateor à folis Enthufiaftis, deliris, & veftrî fimilibus elici poffe. De- 10 nique dicitis, pag. 260, experientiam docere, eos, qui volunt mente quâ mente ftve fecundum rationis humanœ re- gulam contemplari fupremi entis perfeéîionem, maximam imperfeclionem ei affingere h . Ex quibus leétor judicabit vos nolle de Deo cogitare, ne fiatis Enthufiaftœ, vel i5 aliquas imperfediones ei tribuatis, atque ita de Deo nunquam cogitantes in j fummae impietatis abyffo verfari.

��» men, illorumque certitudinem in praxi manibus palpaverit. » — Des noms d'Enthousiastes sont ensuite cités : « Antiqui & recentiores Enthu- » fiaftas, prœ casteris David Georgii, Thomas Muncerus, Henricus Nico- » lai, & Sebaflianus Franckius, contemplationibus ejufmodi vacantes. . . » (Pag. »5 7 .)

a. La phrase continue ainsi : « ...quia per Deum inexiftentem omnia » ago. Non dico hase confe£laria in ipfis Cartefianis Meditationibus inve- » niri, aut proxime procedere ex iis, quas ab illo in editis feriptis velut » axiomata proponuntur : fed periculum tantùm indicare volo ...» (Pag. 259.)

b. « Quoniam enim mens prae anguftiâ capax non eft fummae perfectio- » nis, eam pro modulo fuo ordinat dirigitque, Deum cogitando imperfe&e » fimplicem, infinitum, œternum ac omnipotentem. » (Pag. 260.) — La phrase reprochée à Descartes, comme suspecte d'enthousiasme, est celle- ci : « Diu multumqae in naturà Entis fumme perfeâi contemplandd immo- » rari, quo abfque ullo di/curfu cognofeat Deum exiftere. » (Pag. 2 58.) Voir t. VII, p. !63, 1. 22-28.

�� �