Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/746

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

J4^ NotjE 3J-Î4-

Et quidem non dubium eft, quin de contingentibus dici poffit, rerum naturam pati, ut illa vel uno, vel alio modo fe habeant : exempli caufâ, ut jam fcribam, vel non fcribam. Sed cùm agitur de alicujus rei eflentiâ, plané ineptum eft & contradictorium, dicere, rerum 5 naturam | pati ut fe habeat aliquo alio modo quàm rêvera fe habet. Atque non magis pertinet ad naturam montis ut non fit fine valle, quàm ad naturam mentis humanae ut fit id quod eft : nempe ut fit fubftantia, fi eft fubftantia, vel certe ut fit rei corporese modus, fi 10 quidem eft talis modus. Quod hîc nojier conatur per- fuadere, atque ad iftud probandum fubjungit haec verba: vel fi nonnullos alios philofophantes fequamur*, &c, ubi per alios philofophantes me aperte defignat ; primus enim fum, qui cogitationem tanquam praeci- >5 puum attributum fubftantiae incorporeae, & extenfio- nem tanquam praecipuum corporeae, confideravi. Sed non dixi, attributa illa iis méfie tanquam fubjedis à fe diverfis : cavendumque eft, ne per attributum nihil hîc aliud intelligamus quàm modum : nam quicquid 20 alicui rei à naturâ tribujtum efle-cognofcimus, five fit modus qui pofïit mutari, five ipfamet iftius rei plane immutabilis eflentiâ, id vocamus ejus attributum. Sic multa in Deo funt attributa, non autem modi. Sic unum ex attributis cujuflibet fubftantiae eft, quôd per a 5 fe fubfiftat. Sic extenfio alicujus corporis, modos qui- dem in fe varios poteft admittere : nam alius eft ejus modus, fi corpus iftud fitfphaericum, alius, fi fit qua- dratum ; verùm ipfa extenfio, quae eft modorum illo- rum fubjedum, in fe fpeétata, non eft fubftantiae cor- 3o

a. Page 342, 1. 24-25.

�� �