Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/75

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

38.

��Pars Secunda.

��45

��10

��i5

��20

��25

��3o

��intelligi fine aliquâ fubftantiâ extenfâ, cujus fit quan- titas, poteft tamen fine hac determinatâ. In re autem fieri non poteft, ut vel minimum quid ex iftâ quantitate aut extenfione tollatur, quin tantundem etiam de fub- ftantiâ detrahatur; nec vice verfâ, ut tantillum de fub- ftantiâ detrahatur, quin tantundem de quantitate ac extenfione tollatur.

Et quamvis forte nonnulli aliud dicant, non puto tamen ipfos aliud eâ de re percipere; fed cùm fubftan- tiam ab extenfione aut quantitate diftinguunt, vel nihil per nomen fubftantiae intelligunt, vel confufam tan- tùm fubftantiae incorporer ideam habent, quam falfô tribuunt corporeae, hujufque fubftantiae corporeae ve- ram ideam extenfioni relinquunt, quam tamen acci- dens vocant, atque ita plané aliud efferunt verbis, quàm mente comprehendunt.

Non etiam in re differunt fpatium, five locus inter- nus, & fubftantiâ corporea in eo contenta, fed tantùm in modo, quo à nobis concipi folent. Rêvera enim ex- tenfio in longum, latum & profundum, quas fpatium conftituit, eadem plané eft cum illâ quae conftituit corpus. Sed in hoc differentia eft, quôd ipfam in cor- pore ut fingularem confideremus, & putemus femper mutari quoties mutatur corpus : in fpatio verô unita- tem tantùm genericam ipfi tribuamus, adeô ut, mutato corpore quod fpatium implet, non tamen extenfio fpatii mutari cenfeatur, fed remanere una & eadem, quamdiu manet ejufdem magnitudinis ac figurae, fer- vatque eundem fitum inter externa quaedam corpora, per quae illud fpatium determinamus. 16 comprehendunt] comprehendant (texte, j" édit.).

��IX.

Subftantiam corpo- ream, cùm à quanti- tate fuâ dijlinguitur, con/ufè concipi tan- quam incorpoream.

��Quid fit fpatiu m, five locus intcrnus.

�� �