Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, XII.djvu/272

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

2 j4 Vie de Descartes.

qui ressemblaient parfois à de véritables traités : des cinq volumes de la correspondance, l'année i637-i638 à elle seule en remplirait presque un tout entier. Une lettre de lui est souvent une réponse à deux, trois, quatre, quelquefois six et jusqu'à sept lettres de Mersenne-^ Le bon religieux ne crai- gnait pas d'abuser : il entassait questions sur questions; encore

» nus, monachus Parifienlis, non de minimis ex eorum ordine quos oi « oSyiVo; tuoXiôv tj^Xo; Minimos appellant. Et gerendus nios fuit amico, » multà mihi fcriptione, cum publicâ, tum ad ine & alios priuatà notus. » De cxtero, non is lum, qui amicitiie inter vos copulandae autor vel » proxeneta dici geftiam. Sacra enim ut omittam, & pertinacem à nobis » de i'ummâ veritate dillenl'um, vir ell hic c;çnobita eruditionis vaftœ, » difful'as, indigeftx : faciem dicas Uniuerfi, quam Poeta fabulatus eft, » ante mare & terras : ingenium denique, quocum li commercia literarum )' inis, priedico, non ignarus mali, epilloiis, quceltionibus, problematis » quotidie te exercendam, fatigandam, obruendam. Quid hîc ftudijs tuis » tibique expédiât, l;a--'(ipaCoa;vy, , ut facis, longe pretiollffimam rerum, » xa'pov, tute videris. Ad primam hanc, ni failor, lalutationem ut nihil » reponas, vix, opinor, humanitati tuas imperabis. Nilî facis, curandis » literis operà meà, li- gratani habes, uti licet. Vale, decus Belgij ab » AddiclilTimo tibi C. H. » Rhenobergœ VII Cal. Septemb. CID lOC XXXIX. » {Amfterdam, Académie des Sciences, Constantini Hugenii Epijlolce Latinœ MS., Epift. 278.)

Et encore cette autre lettre : Bannio. Rhynberg. 26 Aug. 1639.

« Vir clarilTime ac doclifTime,

« A Merfenno noftro, omnigence, led indigeftœ eruditionis viro, non » unà, ut vides, plagà te ferio. Sequuta enim fêle funt h^ec epilloiia bre- » uiflimo interuallo. Quid facias ? Ita ingenium elt hominis, quem nili » plané fugis & abdicas, ferendum ell varia multàque qu^xliione ad nau- « leam exerceri. Ad alferam harum li ambigis, vide numquid heroe » Descartio digna (It. Latet hîc certè ous-i/.ov t;, ex quo nondum videre » memini qui le latis commode expediret. Quanquam inter Gallos Ger- » manolque peritiflimos & mulic;c non ignaros tibicines aiunt omnes » ab imo lurlum tonos exprimi, quod fateor equidem vix me adduci ut >..credam... Rhenobergas, VII Cal. Sept. CID IDC XXXIX. » Jbid., Epirt. 279.1

a. Tome II, p. 420, 1. 2, et p 438, 1. 2 sept lettres en tout); p. 493, 1. 3 ; p. 495, 1. 6 : p. 498, 1. 17 ; p. 5oo, 1. 1 ; et p. 5o3, 1. 20 (cinq lettres du 1", 8, i5, 25 et 28 janvier 1639), etc.

�� �