Page:Leibniz - Die philosophischen Schriften hg. Gerhardt Band 3.djvu/16

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.

macht aber zugleich Huet die Mittheilung, daß er durch viele andere Gegenstände, namentlich auf dem Gebiet der Mathematik, von dieser Arbeit abgezogen würde[1]. Hiermit schließen die Mittheilungen Leibnizens an Huet während seines Pariser Aufenthalts.

Der Briefwechsel beginnt von neuem, als Huet’s Schrift: Demonstratio evangelica ad serenissimum Delphinum, Paris 1679, erschien. Huet hatte darin die Wahrheit der christlichen Religion durch eine Beweisführung, wie sie in der Mathematik möglich ist, zu begründen versucht. Die Schrift fand bei Hofe und bei dem höheren Clerus, auch bei den Protestanten des Auslandes allgemeinen Beifall. Leibniz, der dieselbe schon während seines Pariser Aufenthalts in der Vorbereitung sah, hatte veranlaßt, daß diese Schrift baldigst an den Herzog Johann Friedrich von Braunschweig-Lüneburg gelangte, von dem er alsdann das Exemplar erhielt. In einem Briefe, den Huet gleichzeitig an Leibniz schrieb, der aber nicht mehr vorhanden ist, hatte

  1. Daß Leibniz für das Unternehmen Huet’s sich interessirte, zeigt seine Correspondenz mit Oldenburg. Er schreibt an diesen (Paris 8. Mart. 1673): Si Oxonii responsum accepisti circa Vectium Valentem, cujus copiam sibi fieri Nobiliss. Huetius desiderat, fac ut sciam. Sumtus describendi lubens exsolvet, modo favore Tuo sit, qui rem in se suscipiat; und ausführlicher (Paris 16/26. April 1673): Obligatissimus favori tuo rescripsissem dudum, sed promissas a cl. Huetio literas in dies expectanti, quas fluxio quaedam oculi ejus incommoda distulerat, tempus elapsum est; eas nunc ubi primum accepi, statim mitto. Sententiam ejus facile intelliges. Ea viri eruditio est, ut publici, ea humanitas, ut obligantis intersit, eum beneficio ejusmodi obligari. Ea vero promptitudo officiositatis tuae, ut ab ea quidvis sibi polliceantur eruditi. Huetium fortassis non ignoras Delphini studiis admotum; scis gubernatorem esse Montauserium Ducem, in quo cum aulica prudentia doctrinae profunditas certat, studiorum ejus rector primarius, Episcopus Condomensis, proximus ab hoc Huetius. Iussu Montauserii, rectore Huetio, coepta res est ad amoeniores literas, fugientemque antiquitatis eruditionem velut revocandam perutilis. Certis enim hominibus doctis id negotii datum est, ut scriptores veteres latinos, quos classicos vocant, alio quam hactenus more tractent, adjecta quadam velut paraphrasi ubi opus est lucida ac brevi, ut facilis juventuti reddatur veterum lectio, rejectis in notas, quae ad autoris intelligentiam ex historia scientiisve repeti debent. Inter caeteros, Vitruvius quoque et Celsus ea lege tractabuntur. Sed Huetius ipse alia agitat, utilia sane etiam ad scientias severiores, nec vobis ingratas. Nam praeter Vectium Valentem, hactenus ineditum, habet Heronis Spiritalia acceptiora multo quam extant, Naumachiam item, non Leonis tantum, sed et Basilii cujusdam patricii; εἴκονας item Philostrati cum scholiis hactenus ineditis, ut alia non memorem.