Ólafs ríma Haraldssonar

Úr Wikiheimild

Ólafs ríma Haraldssonar eftir Einar Gilsson er oft talin elsta ríman.

1. Ólafr konungr örr ok fríðr
átti Noregi at ráða,
gramr var við bragna blíðr,
borinn til sigrs ok náða.
2. Döglingr hélt svá dýran heiðr
dróttni himna hallar,
engi skýrir örvameiðr
öðlings frægðir allar.
3. Mildingr hafði mentir þær
er mestar váru í heimi,
hvergi frægra hilmi fær
hvárki af gleði né seimi.
4. Fimm hefir konungr kristnat lönd,
kann ok öll at nefna,
gramr vill jafnan rjóða rönd
ok rangan úsið hefna.
5. Rán ok stuldi refsti hann,
ok rœktar stjórn í landi,
hilmir lagði á heiðni bann
ok hefndi stórt með brandi.
6. Gramr nam lögmál setja svá
at seggir þoldu valla,
dáligan lét hann dauða fá
dróttins svikara alla.
7. Rekkar ýfðust ræsi á mót
ok rétti harðla sönnum,
váru konungi heimsklig hót
hafin af sjálfs síns mönnum.
8. Hárekr var fyrir brögnum bystr
búinn að stríða stilli,
Þórir Hundr er þann veg lystr,
þriði var Kálfr enn illi.
9. Kálfr var fyrr með konungi sá
kærr í öllum ráðum,
nú er hann horfinn hilmi frá,
heiðri sviptr ok dáðum.
10. Þrœndir géngu Þóri á hönd
þeim var ljúft at herja,
háleysk þjóð vill rjóða rönd
ok ríkit konungi verja.
11. Fylkir ríkr, frægr ok mildr
fréttir samnað þenna,
þá vill hilmr hraustr ok gildr
hvergi undan renna
12. Bragningr lætr byrja ferð
bónda múg í móti,
hann vill jafnan hræra sverð
ok herða skot með spjóti.
13. Siklingr hafði samnat þá
sínum görpum snjöllum,
lofðungs kann ek lýði at tjá,
langt bar gramr af öllum.
14. Hlýri konungs var harðla ungr,
hann vil ek fyrstan nefna,
víst nam Haraldr þykkju þungr
þrændum stríð at hefna.
15. „Get ek ei hrotta höggvit rönd“,
Haraldr talar við garpa,
„bindi menn við mína hönd
mæki þann enn snarpa“.
16. Rögnvaldr var mildr ok merkr
með konungi góða,
Brúsa sun nam brigða sterkr
brand í dreyra at rjóða.
17. Finnr Árnasun frækn og hraustr
fylgir jöfri sterkum,
Björn stallari tryggr ok traustr,
trúr vel sæsi merkum.
18. Sá var annarr Árna mögr,
ýtar Þorberg kalla,
hann lét stálin stinn ok fögr
í sterkum hlífum gjalla.
19. Þormóðr var við Kolbrún kendr,
konungsins skáldit dýra,
sá barr hvassar hyggju strendr
hvar sem garpar stríða.
20. Náðust menn í niflungs flokk
nær sem risar at líta,
þeir hafa bragnar brynju rokk
brandi skorit enn hvíta.
21. Géngu fram fyr konungsins kné
ok kvöddu stilli enn teita,
buðu þeir bæði fylgð ok fé
frægum sjóla at veita.
22. Gramr réð spyrja garpa þá:
„gerit mér heiti at inna,
trú skulu greina seggir svá,
at satt megi til þess finna“.
23. Opt hafa þegnar þrjózku hefnt,
þat mun engi lasta,
Gaukaþóri hafa gumnar nefnt
glaðan ok Hafrafasta.
24. „Treystum vér á mátt ok megn,
er margan riddara prýðir,
öngva hafa af ásum fregn
okkrir sterki lýðir“.
25. „Taki þér heldr helga trú
himna konungs með blóma,
virðar! kastit villu nú
ok verit með oss í sóma“.
26. Lýðir gerðu lykt á því
at leysa þenna vanta,
skírnar brunn fara skatnar í,
ok skynda guði til handa.
27. Þrekstórr kom til þengils maðr,
þann frá ek Arnljót heita,
tók hann skírn ok gékk þó glaðr
grams í flokkinn teita.
28. Garpar fleiri at fylki renn'
en fyrðar mega þat telja,
siklingr nam sœmdarmenn
sér til liðs at velja.
29. Kálfr hafði múga manns,
merkta völlu víða,
níðingligt var nærsta hans
niflung þeim at stríða.
30. Bjálfa klæddist hörðum Hundr
ok hans sveitungar margir,
þat hafa geysi grimligt undr
gert búfinnar argir.
31. Ræsir talar við Þorgils þá,
þat var mest af prýði:
„þér vil ek silfr í sjóði fá,
þú seð með auma lýði!“
32. Þorgils hugsar þengils mál:
„þér innit framar hóti;
gef fyrir þeirra garpa sál,
er ganga oss í móti.
33. Herrinn drífr á hilmis fund,
at heyja ímun stranga,
svá var þrútin þeirra lund
at þraut varð fram at gana.
34. Múginn þessi geysar gegn
gram með sárum vilja,
lögðu á orku ok alt sitt megn
jöfr við land at skilja.
35. Á Stiklastöðum var róman remd
ríkum konungi móti,
þar váru sköpt með höndum hremd
ok hörðu kastat grjóti.
36. Hárekr eggjar herlið sitt,
heitr mörgum sóma:
„lúki garpar geysi strítt
gram fyrir harða dóma!“
37. Góða sverðit Hneitir hét,
hafði gramr til víga þar;
þarfyrir margan þengill lét
þegn at jörðu hníga.
38. Gumnar hlaupa geystir fram
grams fyrir merkit væna
reisa þanneg randa glam
ok rista skjöldu grœna.
39. Gellini tók at geysast hart,
ok gerði rómu stranga,
sannliga lét hann seggja mart
sáran dauða fanga.
40. Árna synir sinn unda naðr
einart drógu af magni,
kendist ei svá klókr maðr,
kœmi hlíf at gagni.
41. Þormóðr nam brytja bráð
bleikum fálu hesti,
varði konung með dygð ok dáð,
darra el hann hvesti.
42. Þórir hundr þrautar gildr
þreif sitt spjótit snarpa,
laga var hann ok höggva mildr
við harða konungsins garpa.
43. Þorsteinn hét sá er Þóri viðr
þar nam fram at ganga;
sá var kendr knarrar smiðr
kominn í villu stranga.
44. Konungrinn hjó til Þóris þá,
þat frá ek undrum sætti:
ekki beit hann bjálfann á,
brátt sem grjóti mœtti.
45. Bjórn stallar bystr ok reiðr
barði Hund í móti,
síðan hné við sannan heiðr
seggr á Þoris spjóti.
46. Þorgeirr vóð í randa regn,
ræsi náði at finna,
snarr réð konungr þrjózkum þegn
þessi orð at inna:
47. „Þeygi gerir þú, Þorgeirr! rétt,
at þröngirmönnum mínum,
lypta ek þér af lágri stétt,
lokit mun sigri þínum“.
48. Konungrinn hjó með Hneiti þá,
svá hrauð af eggjum báðum,
Þorgeirr dauðr á lyngi lá,
lífi sviptr ok dáðum.
49. Þorsteinn réð á þengils kné
þunnri öxi at sníða,
síðan lét hann líf með fé
ok féll í ánauð sríða.
50. Björtum varp sér brandi frá
buðlungs höndin mæta,
sjóli bar með sönnu þá
sjálfan guð sín gæta.
51. Þórir lagði í konungsins kvið
köldum snótar ráðum,
hilmis sál tók hæstan frið
himna grams með náðum•
52. Kálfr hjó til bragnings bystr,
batt sér þungan vanda,
ramliga var hann á reiði lystr,
ræsi þeim at granda.
53. Myrkri sló yfir menn ok hjörð
við mildings dýran dauða,
litu þá hvárki lög né jörð,
lýð aflar þat nauða.
54. Þá komk Dagr með drengi sín'
darra þing at heyja,
margr hlaut við mikla pín
maðr af sút at deyja.
55. Œsilig var odda hríð
undrum frá ek þat gegna,
mátti ekki meira stríð
af málma leiki fregna.
56. Hræðilig var hjörva gnauð,
harðar brynjur sprungu;
drengir féngu dapra nauð,
dörr á hlífum sungu.
57. Stórt var þetta manna mót,
mest kom hljálp til bragna;
daufir féngu ok blindir bót,
bjúgir heilsu fagna.
58. Þorgils geymdi þengils lík,
þat fór heldr af hljóði;
maðr tók sýn fyrir merkin slík
af mætu konungsins blóði.
59. Fróni er huldr fylkir mætr,
firðr nauð ok grandi,
líkami konungs var mildr ok mætr
mánuðr tólf í sandi.
60. Þeim kom virðum vándslig þraut,
at vísis féngu reiði,
geislar skinu um grund á braut
grams af dýru leiði.
61. Lýðir tóku upp líkama hans,
lutu þá konungi snjöllum,
hár ok negl var heilags manns
hátt at vexti öllum.
62. Hildings taka þá helgan dóm
halir í skrín at leggja,
nú er Krists et bjarta blóm
ok blíðust miskunn seggja.
63. Dróttni fœrði öðlingr önd,
ýtum líkam seldi,
nú er hann Guðs á hœgri hönd
himins í œztu veldi.
64. Buðlungs heiðr er bjartr ok ríkr
bæði um lönd ok geima,
fœddist engi fylkir slíkr
fyrri norðr í heima.
65. Reiðst þú ei, þó þengill! þér
þyrða ek vísu at bjóða,
biðr ek Ólaf bjarga mér
við bragning allra þjóða.