Page:Œuvres de Blaise Pascal, VI.djvu/199

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
183
QUINZIÈME PROVINCIALE. — INTRODUCTION


politique et littéraire, 2 avril 1910, p. 425 sqq.). Arnauld et ses amis furent tenus au courant de ces querelles. En 1661, ce vieillard de 74 ans fut enlevé à Vienne par quarante soldats pour être transféré à Rome. Il fut relâché grâce à l'intervention de l'empereur Ferdinand III, et mourut la même année (Cf. Hermant, Mémoires, T. IV, p. 647 sq.).

Dans son Apologia... contra impostur as Jesuitarum, de 1658, le Père Valeriano reproduit une lettre qui lui aurait été adressée le 8 juillet 1653.

p. 76. Consideretur hic illius Epistolæ textus : «Si non desierit.... compelli me, et in conscientia obligari ... non tantùm ad demonstrandum rem omnem cum omnibus circumstanciis suæ Sanctitati, atque Eminentissim. Cardinalibus Pamphillo, et Ghisio, et Congregationi de propaganda fide, sed etiam, etc.. »

.... Sed dic Valeriane, quâ machinà detrahes auctoritatem Viris laudatissimis, spectabilibus, doctissimis, religiosissimis, qui, teste illâ epistolâ, te carbone tam at ro notarunt? Undique angustiæ. Ignoro Personas : quas, tametsi nossem, fortassis non incesserem pro merito. Sunt individua vaga : sed dictorum petulantia est præcisa, et signata. Ecquidem satis intelligo ex ipsa epistolâ, viros illos esse egregios arde liones in exacuenda rixa. Ultronei accurrunt, sugger untque ligna igni, plus æquo flagranti : at vero latent sub specie innocentiæ propugnatæ. Tacebône? Scio quid faciam. Subjiciam viros illos doctissimos, et spectabilissimos quæstionibus : eos agam in equuleum, quo crucientur in honore, si non exprimant, effundant que in Orbem probra, imputata Valeriano.... Itaque eos, qui eatenus, ut dictum est, cudunt adversum me præsumptionem violentissimam in malum, subjicio huic torturæ : Pronuncio, viros illos (fortassis innoxios), esse Nebulones spectatissimos, doctissimosque mentiri impudentissimè, si crimina illa non propalaverint. Judicibus verô, nominatis ad terrorem meum, humillimè juxta, et fidentissimè dico : Quis ex vobis arguet me de peccato, cujus cognitio conveniat Foro