Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, IV.djvu/187

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

i, 5o6-5o8. CCCXLVII bis. — 9 Février 164$. \j)

Quantum ad arbitrij libertatem, plané affentior ijs quse hîc a Reuerendo Pâtre fcripta funt. Atque vt meam opinionem planiùs exponam, in ijs notari velim indifferentiam mihi videri proprie fignificare ftatum

5 illum in quo eft voluntas, cùm a nullâ veri vel boni perceptione in vnam magis quàm in aliam partem impellitur; ficque a me fumptam effe, cùm fcripfi in- fimum effe gradum libertatis, quo nos ad ea, ad quse fumus indifférentes, determinemus. Sed fortaffe ab

10 alijs per indifferentiam intelligitur pofitiua facultas fe determinandi ad vtrumlibet e duobus contrarijs, hoc eft ad profequendum vel fugiendum, affirmandum vel negandum. Quam pofitiuam iacultatem non negaui effe in voluntate. Imo illam in eâ effe arbitror, non

i5 modo ad illos a£his ad quos a nullis euidentibus ra- tionibus in vnam partem magis quàm in aliam impel- litur, fed etiam ad alios omnes ; adeo vt, cum valde euidens ratio nos in vnam partem mouet, etfi, mora- liter loquendo,vix poffimus in contrariam ferri, abfo-

20 lutè tamen poffimus. Semper enim nobis licet nos re-

uocare a bono clarè cognito profequendo, vel a per-

fpicuâ veritate admittendâ, modo tantum cogitemus

bonum libertatem arbitrij noftri per hoc teftari.

Notandum etiam libertatem confiderari poffe in

a5 a&ionibus voluntatis, vel antequam eliciantur, vel dum eliciantur.

Et quidem fpe&ata in ijs, antequam eliciantur, inuoluit indifferentiam fecundo modo fumptam, non autem primo modo.) Et quamuis, opponentes iudicium

3o proprium imperijs aliorum, dicamus nos effe magis liberos ad ea facienda de quibus nihil nobis ab alijs

�� �