Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, V.djvu/452

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

4}8

��Correspondance. j, :m5 -317.

��Ad Artic. i3. « Similem illi, qua Geometrœ per duas stationes, etc. ■". Duriuscula hxc

» videtur obscuriorque comparaiio, jn nihiloquc consentiens, nisi quod » vtrobique binae sumuntur siationes. Geometra; enim, vel si malles Geo- » dxtx, stationes sumunt in lineâ ab arbore puta vel lurri rectà pro- )) ductâ ; oculus lo|cum mutans in lincâ transuersà, et ferme obiecto paral- » lelâ, si rectè rem capio. »

Ad Artic. i6. « Ex cognitione seu opinione quant de distantid habemus, etc. ". Adx-- » quatas fortasse causas apparentis corporum magnitudinis explicare, » perquàm difficile esset. Sed in vno hoc maxime consisterc opiner, nimi- » rum in magnitudine et paruitate decussatiunis anguli : ille enim quo » maior est, maior apparebit eiusdem corporis magnitude ; quo minor, » minor. Deinde, quod obseruatu dignissimum est, cùm obiectum ali- » quod, poUicem puta tuum, intra grani vnius distantiam oculo admouc- s ris, hic decussationis angulus quater aut quinquics maior crit, quàm Il ille qui fil ad oculum à pollicc distantcm decem ferme grana ; et si » adhuc amouebitur pollex ab oculo, pcr aliquot dena grana, semper an- » gustior reddetur angulus decussationis, sed minori semper proportionc, » per dena quœque grana, et minori ; semper lamcn aliquanto angustior » euadit quàm antea, donec tandem fiât tant angustus, vt rationem vnius » linex rectx habere intelligatur. Hinc nemo mirabitur, si multô maio- » rem pollicem deprehendat vnico grano ab oculo distantem, quàm cùm » decem abest ab oculo, et posteà pcr multa dena grana remotum, ad sin- » gula grana dena, non multùm magnitudinis deperdere : tam longinquè » tamen remoueri posse, vt prorsus desinat vlterius apparere. Distantia » enim crurum interni decussationis anguli minor esse poterit quàm » vnius capillamenti nerui optici diameter. Quid autem hîc facit opinio » de distantia, cum iiiiaginis magnitudine comparatà, parum intclligo. j» Neque certô scio quomodo aut oculus aut anima istam comparationem » secum instituât. Deprehensionem autem magnitudinis ex dicto angulo, » quo modo oriri concipio, sic videor mihi posse explicare :

o I H I et K L sint fundi duorum oculorum, maioris scilicct et minoris ; » CD sit obiectum maius et remotius; E F obiectum minus, sed propin- » quius; EG F vel KG L angulus decussationis. »

« Primùm, hîc statuo esse nisum quendam, seu transmissionem motûs » à G in L et à D in K. Et animaduersionem meam rectà excurrentcm » per lineam KGFD otfendere vnam extremitatem obiecti CD, videlicet » D, eo reuerà quo inest loco ; et per lineam LGEC otîendere alteram » extremitatem obiecti CD, videlicet C, in suo itidcm loco; et sic de » cœteris partibus tam extimis quàm intermedijs obiecti CD. Recto igi- » tur excursu hoc animaduersionis mes, obuersam obiecti magnitudincm » deprehendo. Cuius diametri apparentis mensura est angulus EGF.

a. Page i38, 1. lo, et p. 610, I. i, de la présente édition.

b. Page 140, 1. 17, et p. 610, i. 3o.

�� �