Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/84

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

54

��Principiorum Philosophle

��46.-47-

��XXVI. Non plus aâionis re- quiri ad motum quàm ad quietem.

��teriœ, intelligo id omne quod fîmul transfertur; etfi rurfus hoc ipfum conftare poffit ex multis partibus, quœ alios in fe habeant motus. Et dico effe îranjlatio- nem, non vim vel aétionem quae transfert, ut oflendam illum femper effe in mobili 3 , non in movente, quia hsec duo non fatis accuratè folent diftingui ; ac effe duntaxat ejus modum, non rem aliquam fubûften- tem, ficut figura eft modus rei figuratae, ac quies rei quiefcentis.

Quippe notandum eft, magno nos, in hoc, praeju- dicio laborare, quôd plus adionis ad motum requiri arbitremur, quàm ad quietem. Hocque ideô nobis ab ineunte œtate perfuafimus, quôd corpus noflrum foleat moveri à noftrâ voluntate, cujus intimé confcii fumus, & quiefcere ex hoc folo quôd terrse adlr reat per gra- vitatem, cujus vim non fentimus. Et quidem quia ifta gravitas, aliœque plures caufae, à nobis non animad- verfse, motibus quos in | membris noftris ciere volu- mus refiftunt, efficiuntque ut fatigemur, putamus majore atlione five majore vi opus effe ad motum ciendum, quàm ad illum fiftendum : fumentes fcilicet adionem pro conatu illo, quo utimur ad membra noftra & illorum ope alia corpora permovenda. Quod tamen pnejudicium facile exuemus, fi confideremus, non modo conatu nobis opus effe ad movenda corpora externa, fed fœpe etiam ad eorum motus fiftendos, cùm à gravitate aliâve caufâ non fifhintur. Ut, exempli gratiâ, non majori utimur aétione ad navigium in aquâ ftagnante quiefcens impellendum, quàm ad idem, cùm movetur, fubitô retinendum : vel certè non multô ma-

a. Voir t. V, p. 384. — Ibid., p. 38o, 1. 36, et p. 403, 1. 25 et 26.

��10

��i5

��20

��25

��3o

�� �