Page:Leibniz - Die philosophischen Schriften hg. Gerhardt Band 2.djvu/305

La bibliothèque libre.
Cette page n’est pas destinée à être corrigée.

292 @co floficfl au Qeibuig.

fuerat, nec fassurus (quod ei exeidisse nollem) illas sola autoritate posse comprobari, in quo, uti et in alomis aliisque nonnullis causam bonam praevaricari mihi semper visus est. Ausim dicere, si llermolao Barbaro Genius olim tuus astitisset, super Entelechiae notione, sine cujus vocis intellectu Aristotelis systema merum esse aenigma pervidebat, daemonem nunquam fuerat consulturus. Tua vocabuli istius interprétatio magis ad Philosophiae veteris et novae consensum profutura videtur quam opéra quaccumque ab aliis hoc fine tituloque conscripta. Hoc habent rempe Cartesiani, qui Formarum ideam quotidiano eoque permolesto convitio flagitabant a nobis, hanc demum ipsam eamque quam vellent clariorem aggeri sibi vicissim sentient. Ut plane in eos quadrare videatur illud Aristotelis de quibusdam sui temporis philosophis an sophistis elfatum lib. L Metaphysicorum textu 9, quod Fonseca noster his verbis latine reddidit : Non ex ea parte peccant à (Cartesiani) qui ea (principia Geometrica) tractant, quasi non philosophentur, sed quia prius quoddam est substantia, de qua nihil sciunt.

Atque fuit hoc olim judicium meum, cum ex Diario solum Parisiensi mihi notus eras, in quo ubi philosophiam tuam semel degustavi, quidquid erat a te profectum et charactere tuo insignifum, avide semper pro modulo meo sum venatus, quod quidem ad philosophiam faceret : nam (quod doleus commemoro) mathematica tua, in quibus régnare te fateutur ipsi Cartesiani, quod egregiam hanc disciplinam vix a limine salutarim, tacito` pede praeterire quam illoto attingere satius duxi. Nunc vero tantum abest ut mentem mutaverim, ut potius, quo plura tua videre contingit (vidi autem hic acta Lipsiensia quae alibi non videram) eo magis in mea sententia confirmer, magisque incredibilem in rebus philosophicis perspîcaciam tuam (quod pace Cartesianorum dictum sit) admirer. Videram olim obiter ea quae in novissima Dictionarii sui éditione ad articulos de Pereira et Rorario addiderat Cl. Bailius e fonte tuo hausta, quae mihi magnopere placuerant multasque dubitationes exemerant, sed nunc ad manum est sola prior illius Dictionarii éditio, in qua pleraque ista desiderari comperio. Si qua praeterea edidisti ad hoc forum spectantia, ea nec vidi, et videre magnopere cupio, atque inprimis (si fas sit) illud datae ad Ptolemaeum Epistolae fragmentum, in quo, ut ejus epistola innuit, meutem tuam accuralius declarabas. Quae si nactus essem, sine duhio plerique scrupuli mei dudum evauuissent, nec enim *diffileor aliquos esse qui negotium mihi facessant,