Page:Plotin - Ennéades, t. II.djvu/535

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
485
LIVRE HUITIÈME.


propre[1]. Or. quand une âme fait cela longtemps, quand elle s’éloigne de l’Âme universelle et qu’elle s’en distingue, quand elle cesse de tenir ses regards tournés vers le monde intelligible, alors, s’isolant dans son existence particulière, elle s’affaiblit et se trouve accablée d’une foule de soins, parce qu’elle porte sa vue sur quelque chose de particulier[2].

  1. « L’âme particulière, qui incline vers la matière, est liée à la matière par la forme que sa disposition lui a fait choisir ; mais elle conserve les puissances de l’Âme universelle, et elle s’y unit quand elle se détourne du corps pour se concentrer en elle-même. (Porphyre, Principes de la théorie des intelligibles, XXXIX ; t. I, p. LXXXI.)
  2. Ce passage est cité par le P. Thomassin, qui le commente en ces termes : « Nihil aptius, nihil luculentius dici potuit ad declarandum totum animarum circa corpora statum. Ad ea enim naturæ sponte descendant, quia animæ sunt, non meræ mentes ; aptæque non tantum vivere, sed vivificare, non tantum superne ideis rigari, sed et interne eas irrigare, non tantum speculari exemplaria, sed imitari. At ubi in ordine stant, ad cœlestia seu purissima et prope spiritualisa veniunt corpora, ut pote omnium prima, et vitæ proxima, et vivificari dignissima ; et in omnia corpora summum obtinent principat, universalemque eorum dominationem et providentiam exercent, imperatoria plane potestate summaque facilitate infima dispensantes, de summorum intuitu nihil relaxantes. Ubi vero, privato sui amore, et insana superbia, propriæque libertatis libidine, privata communibus anteponunt, et, universalis dominationis collegium fastidientes, privatim dominari malunt, solæque in parte quam cum universi principe in universe regnare eligunt ; tum sane partium incommoda persentiscunt. Partes enim semper egenæ et imbecillæ, truncæque et ægræ, et crebris offensionibus obnoxiæ discordesque. His ergo dispendiis implicatur anima ; his ruinis ut occurrat anxiatur, discerpitur ; corpus que fluxum ut sistat, ægrum ut foveat, altissime illi immergitur, et ita ipsa demergitur ut caput exerere jam et ad summa respirare haud amplius possit. Longa hæc est injuria, longæ ambages, ex quibus anima fractis alis præcipitatur ; eadem autem retro relegens vestigia, alas recipit, et a parte ad totum revolat, et postliminio sese in primævam integritatem revocat, contemplandi summa, regendi ima. » (Dogmata theologica, t. I, p. 330.) Voy. encore ci-dessus, p. 275.