Page:Recueil des Historiens des Gaules et de la France, tome14.djvu/100

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

PRÆFATIO.

XCY

u Mité ou’ii * compote àa nteprU do monde, ÎL” k S déplorable de* hommes illustres de me temp», critique sans ménagement les mœun

!« les mites des per*mne» les plu» emiOMites en

«bgnillrS» tont Henri I *’»»<>» d’Angje^, ntoert , Comte de Moulant, Thomas de Marie, Bob«t de BeHéme, etc. U n’épargne pas non plus ImBois de France Philippe I.“et Louis-le-Gros, «nsqoifls cependant il ne reproche que 1 embonpoint d h gourmandise.tJ ,t,t.t.

XCVI. lyanonyme du Bec , dans la relation du miracle iiui sauva la vie à Guillaume Crépin , a tracé la généaliwie de la maison des Crépin» , et s’étend particulièrement sur les exploite militaires de Guillaume.

XCVII. Soit la notice touchant 1 indépendance de l’abbaye du Bec, pour prouver que les nouveaux abbés étoient exempte de faire la profession, c’est-k-dira, la promesse d’obéissance, aux évéques : question qui, au xu.* siècle, fut agitée en Rieurs endroits. On trouve dan» cette notice la succession des premiers abbés du Bec, et quelr » particularités sur Robert, Duc de Norman- , et sur Henri I.“ , Boi d’Angleterre , relatives i cette question.

XCVllI. Pierre Abélard (o) fut un philosophe célèbre au xu.» siècle ; mais U est devenu encore fdiu fameux par ses aventures. Dans la lettre qu’il écrivit à un ami, il fait non-seulement la peinture des persécutions qu’il éprouva de la part de ses envieux , mais encore de ses amours désordonnées. Il raconte dans cet écrit plusieurs choses qui intéressent l’histoire du temps, et sur-tout 1 histoire littéraire ; et quoique la jactance ou le dépit ait souvent conduit sa plume , tout n’est pas à rejeter. Nous avons revu l’édition d’André Duchesne sur le m». 2923 de la Bibliothèque impériale. Nous avons pris aussi quelques variantes de l’édition de Richard Rawlinson , si Ton peut appeler variantes quelques expressions substituées à d’autres qui paroissoient peu latines à un homme peu versé dans la lecture des scolastiqiies du xu.* siecle.

XCIX. Abélard écrivit Tlûstoire de ses calamités avant qu’il eut éprouvé la dernière , c’est-à-dire , avant le concile de Sens de Tan 1140 , dans lequel ses erreurs furent condamnées, quoiqu’il eût appelé au Siège apostolique. S. Bernard, faisant la relation de ce qui s’étoit passé au concik , dans sa lettre 189 au Pape Innocent II, avoit dit qu .Abélard ayant écrit des choses contraires à la foi de S. Pierre, ne devoit trouver aucun refuge auprès rive de catu virorum ilhutrium tui temporû, <I« Henrieus Huntindoniemis archidiaconus quorumcumque sublimium personarum mores et gesla swnmâ libertate carpit, Henrici l Angliœ Régit, Roberti Comitis Mellenti, Thoma de Maria, Roberti Bellismensis, etc. Phi~ lippi quoque el Ludovici Regum Francorum fama non pareil, quibus tamen prœter pinguedinem el edacitalem nihil improperat. OIT. p. 268.

De libertate

Becremia mo-

ua.tUTi), etc.

p. 270.

XCVI. Genealogiam Crispinorum texuit Geoealogî* anonymus Beceensis, qui relationem scripsit miraculi à B. Maria Beccenti palrali in gratiam Willelmi Crispini, cujus prcecipuè militaria facta prosequitur.

XCVII. SÂjicilur notilia de libertate Beccensis monaslerii circa professionem episcopis A abbatibus faciendam :quœ quœsiio pluribus in locis, sæculo xu, agitata fuit. In hoc opusculo, prœter primorum Becci abbatum successionem, multa Roberti XornMnniœ Ducis el Henrici I Anglia Regis dicta et facla recensentur, quibus eorum circa ejusmodi controversiam mens declaratur.

XCYIII. Petrus Abœlardus (a) inter ’Vtri i)*Urphilosophos sœculi xu elaru.s habehatur, sed . y. . ’ .. •ty.t■.ttt.t/tralamilalibus mfortumis SUIS famosior evasit. In epistola quam cul amieum scripsit, non solùm entami■ tates quas ab œmulis pertulit, sed libidincs quogue suas infrunito calamo descripsit. Inler hœc plura cul historiam illius ævi, prœserlim lilerariam, nos edocet, quæ, licèt ex Jactanlia el exasperato anitno prolata, non tamen rontinuà rejicienda. Editionem Andr. Quercetam quibusdam in locis cmendavimus ad fidem codicis ms. 2923 Biblioth. imp. Paris. E.r edilionequoque /licAan/iRawlinson variantes ieetiones selegimus, si variantes dicere licel mutationes quasdam voeum minùs Inlinarum, factas à malè feriato srriplore, cui sordebat incultus scholasticorum sœculi ii sermo.t’

XCIX. llistàriam ralamitatum suarum «.-nMigarii scribebat Abœlardus ariteijuam ultimam e.vperlus estel, id est, anU concilium Senuneri.setj, anno 1140 celebratum, in quo errores ejus miiT 291. lipliccs, licèt ipse ad apostolicam sedem provo-Casset, damnati fuerunt. Hujus concilii historiam le.vuil S. Bernardus in epist. 189 ad Innocentium II Papam, in qua cùm srripsissel sanctus non debere refugium invenireapud (o) Id nomen varié à varii*tscriptoribustefibctar , Jbailnrdut ,t.4bulardns , Balardus , Bfliardus , Baliardus. Quin et Bern. Paz , pr*f. io t, III Thcsatiri .Vnecdotoruin norissiini , p. xij , **i|nenti’m noUin drscri]>sit e» ms. codice Tegernsecnsi , ubi festivc narratur ijuâ ralione Jrctus sit Biijnlardus : • Petrus Abælardus , qui à plerisque Bajotardus dicitur , nalioue Aiqfliciis [ iuimo Annorleus ) , jiriniùin • gtsmmalic* et dialecticæ , hioc divinitati operam dcdit. Sed cùm essi-t inaestiniarida- xiil.tililalis , » maudilaî memoria , capacitatis supra humanum modum , auJilor aliquando ina( ;i.stri llostii [ Hosi iiini | > nepii eum cum exfestucatione quadam sensuum illius audire. Attamen itni>cravit sibi, ul (kt annum » leetionibus ipsius interesset. Mox ergo socios baberc , et Parisiustpalàm ilialei tieje aliiiic divinilatis dare coepit , et facilè omnes Franciatmagistros in bresitsn|wravit. Qui eùm tle fiuadrivio » nmdtaudissett, clam magistro Tirric^ [ Theoderii» Armorico J aurcstdabat , in ijuibus suprà (piàm » Bsiimarct, obtentu difficultatia,tintellMustresiliebat audiciuis. Cuits< incl afflicio et iudignaiiti petr • joeum magister Tirricua ait :tQuid canistplenus nisi tantum bajare consuevil ’ llajare aulem liugiTte • e«.tEsindetBajoUsrdm appeUari ocipil :tquodtnomen tanquam extilefeilu quiKl iiii sibi iinjMisilum • ®”^“d*caret,tsub Uleratura non dôsiiiiitl UssbeUsrdumtse nominari feeit, quasit([ui baberet artiuiii apud se summam