Page:Recueil des historiens des Gaules et de la France, tome13.djvu/95

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

DE GESTIS REGUM ANGLORUM LÏB. IV.


assen-

s.

n. H06,

.

n. 1089.

.n. 1087.

.

Tom. XI IL B

A certaret, utrùm plus illa clairet, an ipse dispergerer, solâ voluntate Reginse tacitè postulantis compertâ tantam massam argenti benignus in perpetuum ignovit, acclives fœminei fastus preces pro magno exosculatus ; erat enim ejus in baptismo filiola.

Offensarum igitur immemor erat, culparum quatenùs non débet remissor omnibus pro voto respondens adeuntibus,*ne tristes dimitteret, etiam quae dare non posset compromittens. Quâ morum dulcedine, quâ laudari et subjectorum amorem mercari debuerat, adeo in contemptum sui Normannos exacuit ut nullius eum momenti sestimarent. Tune enim potentum quisque sibi adversari tune manubiœ prsedarum per totam regionem agi tune vulgus exspoliari.. Quas incommoditates Comiti provinciales deferentes nullum referebant auxilium dum ille primo commotus mox vel munusculo vel temporis intercessu ira B languescente, leniebatur. Idcirco extremis malis admoniti opem Regis Henrici censuere implorandam ut laboranti patriae succurreret. Ule Csesarianœ sententiœ assistens si violandum est jus gratiâ civium violandum est aliis rébus pieia- tie tem colas non semel in Normanniam vires trajecit, ut laboranti justitiœ manum tie daret, tantiunque postremo valuit ut totam terram prseter Rotomagum et Falesiam et Cadomum subjugaret jamque Robertus ad hoc venerat ut in vicis illis penè se altero vagaretur precarium victum a burgensibus nundinaturus. Quare offensi Cadomenses non diu in fide mansere sed Rege per nuntios admonito, portis ferratis et repagulis objectis, urbem clausere. Quo Robertus cognito, effugere gestiens vix permissus est armigero tamen cum cubiculi pannis- retento. Inde raptim Rotomagum. veniens dominum suum Regem Francorum et cognatum Comitem Flandrensem de suffragio convenit sed C nullo impetrato, ad bellum publicum venit, ultimam fortunam experturus. Quâ illum infelici pede persec[uente captus et ad diem mortis in libera tentus [est] custodia, laudabili fratris pietate, quod nihil prseter solitudinem passus sit mali si solitudo dici potest, ubi et custodum diligentia-et jocorum praeterea et obsoniorum non deerat frequentia. Tenebatur ergo sociorum omnium vitœ superstes nec unquam usque ad obitum relaxatus (a). Patriâ linguâ facundus ut sit jocun-dior nullus in aliis consiliosus ut nihil excellentius militise peritus ut si quis unquam pro mollitie tamen animi nunquam regendse Reipublicse .idoneus judicatus. EX LIBRO QUINTO.

Henricus junior, filius Willielmi Magni, natus est in Anglia, aimo tertio post- /> t) quam pater eam adierat infans jam cum omnium votis conspirantibus educatus egregiè, quod solus omnium fïliorum Willielmi natus esset regiè, et ei regnum videretur competere. Vicesimo ergo primo regni paterni anno*, setatis xix. in Pentecoste apud Westmonasterium sumpsit arma a patre cum quo tune Normanniam navigans, non multo post prsesens funeri ejus astitit ; cseteris fratribus, quo quemque spes tulerat, dilapsis, ut superior sermo non occuluit. Quapropter paternâ benedictione et materna hsereditate simul et multiplicibus thesauris nixus, supercilium germanorum parùm faciebat utrique vel assistens vel adversans pro merito ; inclinatior porro Roberto pro mansuetudine ejus lenitatem suo rigore satagebat acuere. Contra ille noxiâ facilitate delatoribus credulus fratrem immeritum injuriis vexabat, quas vel breviter taxare non erit incongruum.

E Eo tempore quo frementibus adversùs Willielmum II Angliae Proceribus ai Robertus in Normannia ventum expectabat ad navigandum Henricus in Britanniam ejus jussu abscesserat. Tum ille, occasione occupatâ, omnem illam pecuniarum vim testamento patris adolescentulo legatam, quae erat trium millium marcarum, in stipendiarios suos absumpsit. Id Henricus reversus, licèt forsitan îegrè tulisset, taciturnâ prseteriit industriâ. Enimvero, nuntiatâ pacis compositione in Anglia, depositâ militiâ, ferias armis dedere Cornes in sua, junior in ea, quse frater suus dederat vel promiserat, discessit. Namque et in acceptum promissa referebat, custodiens turrim Rotomagi in ejus fideiitatem sed delatione pessimorum cessit in adversum fidelitas et nullâ suâ culpâ in ipso (a) In quibusdam exemplaribus et utràm ali- dum haec scriberet Willielmus, in vivis adhuc quanclo sit exiturus vero vacillante in dllbio. Nempè agebat Robertus.