Page:Revue des Deux Mondes - 1866 - tome 64.djvu/115

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
111
L’ÉVANGILE ÉTERNEL.

Ce qui suit se compose principalement d’une série de passages tirés des ouvrages authentiques de Joachim, c’est-à-dire de la « Concorde », de l’Apocalypsis nova ou Liber introductorius in Aporalypsim, et du « Psaltérion décacorde », avec la critique des propositions malsonnantes qui s’y rencontrent. De temps en temps on trouve des citations d’un commentateur de Joachim nommé frater Gerardus[1], qui n’est autre que Gérard de Borgo San-Don-

  1. Je donne ici les principaux endroits où figure cet important personnage :
    Fol. 94 du manuscrit 1726. Quod exponens frater G. scripsit : « Hæc abominatio erit pseudopapa, ut habetur alibi. » Et istud allibi reperitur longe infra, v. libro Concordiœ de Zacharia propheta, ubi dicitur : « In Evangelio dicitur : Quum videritis abominationem desolationis quæ dicta est a Daniele, etc. » Rursus et ibi frater G. : « Hæc abominatio quidam papa erit simoniaca labe respersus, qui circa finem sexii temporis obtinebit in sede, sicut scribit in quodam libello ille qui fuit minister hujus operis. »
    Fol. 96 v°. Après une citation du Commentaire sur l’Apocalypse : « Hucusque verba Ioachim et fratris Gerardi. »
    Fol. 99. Item habetur per notulam fratris Gerardi super principium ejusdem capituli Danielis, ubi dicit sic frater Gerardus : « Hæc tribulatio, quæ erit talis qualis nunquam fuit, debet fieri, ut ex multis locis apparet tam in hoc libro quam in aliis, circa M.CC.LX annum incarnationis dominicæ ; post quam revelabitur Antichristus. Hæc tribulatio erit in corporalibus et spiritualibus maxime. Sed tribulatio maxima, quæ statim sequetur interposito tamen cujusdam spatio quantulæcumque pacis, erit magis in spiritualibus ; unde erit periculosior quam prima. »
    Fol. 100 v°. Super hoc Girardus in glossa : « In hoc mysterio vocat terram scripturam prioris Testamenti, aquam scripturam novi Testamenti, ignem vero scripturam Evangelii æterni. »
    Ibid. Super hoc glossa fratris Girardi : « Declaratio est ejus quod dicitur Evangelium æternum in secundo libro Psalterii decem ehordarum, scilicet XIX. capitulo, quod incipit : In primo sane tempore. »
    Fol. 102. Notula fratris Girardi : « In hoc loco vir indutus lineis, qui fuit minister hujus operis, loquitur de se et de duobus qui secuti sunt eum statim post M.CC. annum incarnationis dominicæ ; quos Daniel dicit se vidisse super ripam fluminis ; quorum unus dicitur in Apocalypsi Angelus habens falcem acutam, et alius dicitur Angelus qui habuit signum Dei vivi, per quem Deus renovavit apostolicam vitam. » Idem ibidem super illud verbum Evangelium regni : dicit similiter Girardus in notula : « Evangelium regni vocat Evangelium spirituale quod beatus Ioachim vocat Evangelium æternum, quod in adveniu Helyæ prædicari oportet omnibus gentibus, et tunc veniet consummatio. »
    Fol. 102 v°. Dicit fia er Girardus in notula : « Iste doctor sive angelus apparuit circa M.CC. annum incarnationis dominicæ, hoc est ille liber de quo loquitur hic, in quo VII. tonitrua locuta sunt voces suas, quæ sunt mysteria VII. signaculorum
    . »