Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/118

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
DE LAPIDIBVS CAP. XXXI. 55


Lapis Cic. λίθοϛ λάα. AL. Stein B. Steen GAL. Pierre ITAL. Sasso, pedra H. Piedra

Lapis armenius colore riridis, cum cæruleo communicans, Plinio teste, facile friabilis, indicio Me, uæi, tamet si Stephanus, qui De vrbibus scripsit duritiem illi tantam tribuit, qua sigilla seulpi & coelari queant.

Lapis cyaneus, cæruleus stellatus quem officinæ lapidem Lazuli vocant, calore Veneto & cælesti. χύανον. AL. Berglaw, Lazur B. Lasuer GAL. Lazur ITAL. Lazuero H. Lazul

Lapis manalis Festo, a mamando, vnde fons emanat. AL. Ein Stein da Waffer auszsleut B. Een steen dær een fonteyne wt loopt GAL. Pierre de laquelle sort vne fontaine ITAL. Pedra donde esce qualche fontana H. Piedra que della sale la fuente

Lapis molaris quint. incusus Virg. in quo excusi sunt sulci, qui frumentum atterunt. μυλίτηϛ λίθοϛ Galen. μύλιοϛ λίθοϛ Procopio, ὂνοϛ ἀλέτηϛ Xenoph. μυλαχρἰϛ λάαϛ Alexandro Aetolo, πέτρα νισυρῆτιϛ Epig. ab insula Nisyra molaribus nobili.γυροδρόμοϛ λίθοϛ Epigr. AL. Mullstein B. Meulensteen GAL. Pierre de moulin ITAL. Sasso molare. H. Piedra de mucla para moler

Lapis operarius Plin. qui seruit opificum operis, vt cos AL. Ein Stein zum werck brauchlich B. Wercksteen GAL. Pierre qui duit a l'oeuure ITAL. Pedra necessaria a gl'artefici H. Piedra que tienen menester los labradores

Lapis Parius Virgil. pro candido marmore. λίθοϛ πάριοϛ, a Paro insula, candidi marmoris genitrice AL. Weisser Marmelstein B. Wit marbersteen GAL. Blanc matbre ITAL. Marmo bianco H. Marmol blanco

Lapis quadratus Vitr. λίθοϛ τετράγωνοϛ, τετράπλευροϛ, εν τομῆ| ἐγγώνιοϛ Thucyd. AL. Quaderstein, vierschrettiger oder vierecketer Stein. Viercantighe steen GAL. Pierre quarree ITAL. Pedra quadrata H. Piedra quadrada

Lapis rediuiuus Cic. veteranus, cuius in operiis olim vsus fuit. AL. Ein Stein der zu vorn mehr gebrauchtist worden B. Steen die noch meer is ghebesicht gheweest GAL. Pierre qui a este autrefois mise en oeuure ITAL. Pedra ch'altre volte e stata posta in opra H. Piedra que otra vez a sido in obra

Lencostictos Plin. porphyrites vocatur, candidis interuenientib. punctis distinctus. λευχόστιχτοϛ.

Magnes Cic. a Magneribus populis, apud quos effoditur, dictus vt Lucretio placet. siderites Plinio quod ferrum trahat, heracleos nonnullis. μαγνῆτιϛ ἡραχλεία Galeno, μάγνησσα Callimacho, ἡραχλεῶτιϛ Hesych. μάγνηϛ. Porphyrio. AL. Segelstein B. Zeylsteen GAL. Aimant ITAL. Pedra calamita H. Piedra ayman, el manebo de hierro

Marmor Plin. μάρμαροϛ AL. Marmelstein B. Marmer, marber, marmersteen GAL. Marbre ITAL. Marmo, marmorio H. Marmol, piedra marmobena

Naphtha plin. Bituminis liquidi genus, sine colamentum bituminis. περιήθηχα τῆϛ ἀσφάλτου; vt Dioscorides habet. Hoc nihil esse aliud, quam vocatum petrelæum sine petroleum contendunt, magnamque cum igni cognationem tribuunt auctores, νάφθαDioscorid. νάφθαϛ Plut. μηδείαϛ φάρμαχον Eid. & simpliciter φάρμαχον Suid. item μηδείαϛ ἔλαιον apud eundem, quod Medea pellicem inuncta naphthæ viru corona concremauerit. πετρέλαιον Nicolao Myrepso, μύρον τού άγίου βαρβάρου Eid. AL. Peterol B. Petrolye ITAL. Petroglio H. Petroleo

Ophites Plin. Marmoris genus maculosum, serpentum maculis non absimile. ὀφίτηϛ.

Porphyrites Plinio, Marmor rubens purpuræ in modum. πορφυρίτηϛ. marmor porphyreticum Suet. AL. Rot Marmelstein B. Porphyrsteen, rootmarber GAL. Marbre rougeastre ITAL. Porfido H. Marmol de porfido

Pumex Virg. lapis bibulus Eid. spongia etiam Vitruuio, quod spongiæ modo sistulosus sit. Lapis erosus spongiosus que, læuigandis corporibus ac libris oxpetitus χισσηρίϛ, quod veluti a vermiculis, qui χίεϛ dicuntur, sit exesus. ἀλχυόνιονTheophrasto vocari putant, quod e marina spunta coactus sit. AL. Bymstein, Pims, Krawstein quod plantæ pedum elotæ eo affcitentur B. Puynisteen GAL. Pierre ponce ITAL. Pumice H. Piedra esponja

Pyrites Plin. lapis ærarius, marchasita hodie, Japis luminis nonnullis quod ignem extritu reddat. πυροτόχοϛ λίθοϛ Epig. πυρίτηϛ. AL. Feuwerstein, Kupfferstein, Kupfferertz, Martistein B. Viersteen GAL. Pierte a feu ITAL. Marchasita H. Marquesita

Ramentum Plin. Tenue fragmentum marmoris, alteriusve rei. ramentam foem. gen. dixit Plautus in Rudente ῥίνημα περίyημα. AL. Abschabeten, Schnitzlin B. Afschæffel, afnijtsel, snipperinghe GAL. Raclure raboture ITAL. Tagliaature, pezzetti, stelle H. Pedaco de lo raydo

Sarcophagus Plinio, Asius lapis, e quo capuli & conditoria mortuorum fiebant antiquitus, absumentia impositorum corporum carnes, vnde illi nomen, vt testatur Dioscor. σαρχοφάγοϛ, ἂπιοϛ λίθοϛ. B. Een sarck GAL. Pietre de sepulture ITAL. Pedra che si merte sopra il sepolcro H. Piedra que cubre la sepultura

Saxum Virg. petra Plin. πέτρα. AL. Grosser Stein B. Grootesteen GAL. Caillou, pietre grande ITAL. Sasso H. Piedra


Saxum manuale Tacito, quod manum implet, manuque adiici potest xερμάδιον Homero. AL. Ein stein der die Hand fullt B. Een hantvollige steen GAL. Pierre qu'on peut empoigner ITAL. Pedra che si puo trarre con la mano H. Piedra que se puede tomor y Ileuat con vn punno

Saxum viuum Virg pro naturali. AL. Ein naturlicher Stein B. Een natuerlijcken steen, niet met handen gheleyt GAL. Pierre naturelle ITAL. Pedra viua H. Piedra biua

Scobs Horat. quod scobina dera ditur de metallis aut ligno. χόρημα, ῥίνισμα. AL. Feylstaub, abfeylten Staub B. Vijsel, schauelinge GAL. Limure ITAL. Limatura di metallo H. Limadura del metal

Scrupus Lapillus iter facienti molestus. λίθακ, λάῖκ, yηφίϛ. AL. Ein Steinlin dasz eim in die Scbuhe fellet B. Een scharp steeuken dat eenen in de schoenen comt GAL. Petite pietrette ITAL. Sassolino di montagna H. China, pedrezita

Segmenta Plin. Ramenta marmorum, idem quod assule & secamenta gemmarum ἀποχόμματα. AL. Abgehawen Stucklin B. Assnijtsel GAL. Retailles ITAL. Scagliole H. Tajadas Eiusmodi præsegmina in calanis, σχινδαλμοί dicuntur, in ligno xίδαχεϛ etxίδια Vitru. in coris μοσχύλματα, & σπατίλαι.

Sigilla plutealia Cic. Imagunculæp uteis tabulisve inclusæ AL. Bildle in Tafelin eingefast B. Beeldekens in tafereelen ingeset GAL. Petites images enlenees, faictes de bois, ou enchassces ITAL. Picciole imagini incassate H. Imagenitas encaxadas

Signa Cic. figilla Eid. Sculptilia fusiliaque opera. άγάλματα. AL. Bilden, bildnusseu B. Beelden, item medalien GAL. Images & medailles ITAL. Imagini & medaglie H. Estatuas y medallas

Silex Virg. xάλικ. Lapis durus, silentem intra se ignis laticem fouens. AL. Kijsz, Kijszlingstein, Hornstein, a duritie & colore cornu Beserzstein, quod eo paujantur sola. Fewerstein, quod ferramenti incussu ignis scintilias edat. Gassen stein, quod viæ ea sternuntur B. Kijselsteen, kesel GAL. Caillou ITAL. Silice H. Pedernal

Smiris Plin. Lapis quo vitrum sinditur σμίριϛ Gal. σμύριϛ. AL. Schmergel B. Ameril GAL. Ameril ITAL. Smeriglio H. Esmeril

Specularia Vlpiano & Martiali pro fenestris vitreis. Mart. Hibernis obiecta notis specularia puros. Admittunt soles, & sine fæce dies. σπεχλάρια. AL. Glasinfenster B. Glæsen vensters, proprie van spiegel glas GAL. Voirieres, fenestres de voirre ITAL. Fenestre di vetro, vitreate H. Ventanas de vidrio

Specularis lapis Plinio, qui in quantum libet exiles crustas potest sindi, translucidus, quo antiquitas vitrearum senestrarum loco vsa videtur. Idem & selenites, siue lunaris lapis: fortassis ab hebete in modum lunæ splendore. aphroselenus quoque & Arabicus lapis. nec defunt qui speculum asini nuncupant, & Mariæ glaciem σπεχλάριον, διαφανίϛ Galeno & Aetio, a splendore quem transmittit. σεληνίτηϛ, ἀφροσέληνοϛ, quasi in quem luna despament. Sunt quibus σφεγγίτηϛ a pellucido fulgore putatur esse. AL. Vnser Frawen Eysz Sperglasz. Spiegelsteen

Spongites Plinio, Lapis qui in spongiis inuenitur, tecolithus idem Plinio quoque dictus, quod vesicæ calculos comminuat. σπογγίτηϛ. AL. Schvvammen steinlein B. Steenkens van spontien GAL. Pierre d'esponge ITAL. Sassoletto di spongia H. Pedrezita de esponia

Succinum Plin. Lachryma vel resina arborum odoratarum pini & pinastri præsertim , cui rei indicio est odor similis, cum accenditur atteriturque electrum Ouid. glessum veteres dixere, a transtucida vitri in modum specie. ἢλεχτρον, xρυσοφόρον, πτερυγοφόρον ἃρπακ Plinio quod folia paleas, plumasque ad se rapiat, attritu concepta caloris vi Dicitur & λυγγούριον, hoc est lyncurium, vt vult Strabo lib. 4. velut e lyncis lotio natum, quod agresta terra obruit illud animal, quasi humano id vsui inuideat, in quo Theophrastus dissentire videtur, qui Lyncurium trahere admodum Electri non paleas modo, sed bracteas etiam metalli scribit in libr. De lapid. ita vt inter ea discrimen manifestum ponat: quin & Electrum lapidem esse in Liguria fossilem idem ait, sed quam vere, nescio. Vocatur & δάχρυον ἡλιάδων apud poetas, quasi lachrymæ Solis filiarum, quas exstillarint in morte Phæthontis fratris carabe officinis vocatur. Succini genus primum (quod soeminæ differentia insignit Theophrastus) flauius est & pellucidius, quod glessum & glastum Germani dixerunt: hodie Augstein, illis vocatur, & Bornstein. B. Amer, oft amber GAL. Ambre; ITAL. Ambra gialla, ambra di corona H. Esclarimente, ambar Alterum genus album & obscurum, quod sputium & bastardum vocit ant Germani

Tecolithus Plin. pyrene Eidem eureos eidem, diuersis nominibus a Plinio idem lapis ac diuersis per alphabeti seriem locis designatur, uisi me fallit opinio, quem nucleo oliuæ similem vbique tradit. Iudaicus lapis dioscorid. Phenicites Plin. vel quia in Phænicia frequens, vel potius, quia palmulæ assimilis. φοινιχίτηϛ, λίθοϛ ἰουδαῖχόϛ Dioscorid. τηχόλιθοϛ, a confringedo calculo πυπήνη, quasi oliuæ ossiculum, quod sansam Latini vocant, notus officinis lapidis Iudaici nomine.

Thracius lapis Gagatidis species est apud Nicandrum, quem aqua accendit oleum restinguit, nigricoloris, θρῆσσα λίθοϛ. AL. Schwartz Augstein, oder Birnstein B. Swart aghet

Tophus Plin. porus Eid. Lapis arenarius facile friabilis, alioqui asper


I iiij