Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/129

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
66 NOMENCLAiOR VIII. LING.

AL. Ein Ort mit Binderstecken die Reben auff zu binden B. Teenbosch GAL. Lieu plante de verges a lier les vignes ITAL. Luoco doue crescono e legami delle vigne H. Lugar do se crian vergas

Virgultum Virg. Multitudo fruticum pullulantium. ῥῶπεϛ Dionysio Afro, φυτά xθαμαλά χαἰ θαμνώδη Eustath. ῥωπήῖον Homero. AL. Gestand, nidere Baumlin B. Leeghe boomkens, een hoop ionghe spruyten GAL. Petits arbrisseaux ne produisans que verges & houssines ITAL. Piccioli arbuscelli, che non producano altro que verghe H. Matas de veras o vergas

Viridarium Suet. Locus plantis semper virentibus constis. ἂλσοϛ, παράδεισοϛ, ἀλωά. AL. Lustgarten B. Een Lusthof, grone wout, groeyende hof GAL. Iardin verdoyant, wergier ITAL. Giardino, verdero H. Vergel, iardin

Vligo Virg. Varr. Naturalis terræ humor, ex ea nunquam recedens. ἰχμάϛ. AL. Naturliche Erdfeuchte B. Naturerlijcke vochticheyt der ærden GAL. Moiteur naturelle ITAL. Humidita naturale H. Humidad cruda de la tierra

Vnda Cicer. fluctus Eid. χύμα AL. Well, Wasserflusz B. Een Bare, een Waterbate, Watergolue GAL. Onde, vague, flot ITAL. Onda H. Ola, onda

Vnda sequax Virg. breuis, vbi vnda vndam superuenit, ac veluti persequitur, cuiusmodi maius nauibus periculum creat. B. Cortop een flænde Bare

Vortex siue vertex, Contorta inse aqua, Fabio teste. ἴλιγκ, συστροφή ὑδάτων. AL. Ein Wirbel im Wasser, Strudel B. Een Colck, Dræyinghe oft dwærlinghe int Water GAL. Tournement d'eau ITAL. Giro d'acqua H. Remolino del agua

Vrbs ab orbe, quod antiquitus in orbem fiebant vrbes : vel ab vruo, aratri parte, quo muri designabantur. oppidum Cicer. πόλιϛ, ἂστυ. AL. Ein Statt B. Een Stadt GAL. Ville ITAL. Citta H. Ciudad

Vrbs maritima oppidum maritium Cæs. πόλιϛ ἀγxίαλοϛ Hom. πάραλοϛ ἔφαλοϛ. AL. Ein Statt am Meer gelegen B. Een Zeestadt GAL. Ville pres la mer, ou fituee sur la mer ITAL. Citta maritima, o appresso alla marina H. Ciudad iuntada a la mar.

________________________

DE LVSORIIS.

CAP. XXXIV.


APodidrascinda Pueritiæ ludus, quo obstructis ei qui in medio sedet oculis, cæteri in latebras sese abdunt, mox dato signo dum ille latentes vestigat, hi ad sedem eius tanquam ad metam recipientes se, præuertere illum satagunt ἀποδιδρασχίνδα Poll. B. Schuylwinckgen, schuylhoecxken, duyckerken Flandiris, Coppen comt wt den hoecke Brab. item pijpt oft ick en soeck v niet

Alueus lusorius Plin. magis Paulo Iuriscons. abacus Macrobio. φιμόϛ, χήθιον, χήτιον Athen. yηφοβόλον χήθιον, χηθάριον, πλινθίον. AL. Bretspiel, Schachbret oder Tafel B. Verkerrbert, tictackbert, schæckbert, speelbert GAL. Tablier a iouer

Annulus ferreus B. Klosboorte, beugel

Arteres Artemidoro libr. 1. cap. 57. dici videntur massæ aut grauiora pondera, quæ ad eiaculationem in altum elata prius deinde euibrantur. παρά τό αἴρειν. ab attollendo dicta, quod & indicant eius verba quæ subiungit : Est enim hoc exercitij genus non aliud, quam παρασχευή xειρῶν, hoc est manuum ad agilitatem expeditio. Cuiusmodi genus hodie est receptum in aulis principum, quod pali nomine donant. Alij ab hoc sunt Alteres, de quibus ex Budæi sententia & Cornarij nonmhil addidimus pag. 216.

Ascoliasmus empusæ ludus fit vbi altero pede in ære librato, vnico subsiliunt pede. ἀσχολιασμόϛ Poll. AL. Hinckelen B. Opeen been springhen, hinckepincken Flandris

Basilinda Cum sortito ductus rex facienda præcipit, ministrique iussa tenentur facessere, quod feriis regalibus moris est factitari. βασιλίνδα Poll. B. T'conincxken speelen, een coninck maken

Cælestis plia οὐρανία. quando in coelum excepta manu euerberatur.

Calculus Iuuen. Orbiculus aleatorius, quo in alueolo luditur, yῆφοϛ. AL. Brettstein oder Scheibe B. Schijue GAL. Table H. Tauola

Canis Ouid. Sueton. canicula Persio. χύων. monas χενόϛ Hesych. χύβοϛ Zenobio & Eupolidi, ὂνοϛ Pollnci, vel οἴνη suidæ & Hesychio, xῖοϛ Hesichio, χύχλωy ab vno oculo monadi respondente, apud Eubulum. χῖοϛ Epigr. AL. Asz B. Aes, æsken GAL. As ITAL. L'asso Sunt qui Canem exponant Hazardam.

Chartulæ lusoriæ AL. Kartenspiel B. Cærspel, troefspel GAL. Ieu a cartes ITAL. Giuoco alle carte H. Iuogo con cartas

Chytrinda Cum qui medianus sedet, vellicatur, pungitur aut fertur a circumcursantibus , donec ab eo prehensus quispiam eius vices subit.


xυτρίνδα Poll. B. Bierkensoet, vel pruymen eeten

Cindalismus Lusus genus, quo paxillos in terram vliginosam mollemve adigunt pueri, & stantes prosternere student χινδαλισμόϛ. Poll. B. Fijcken Qui hoc lusus genere exercebantur, χινδαλοπάχται dicebantur.

Communis ἐπίσχυροϛ, ἐπίχοινοϛ, ἐφηβιχή. quando partes hinc inde e silice expulsam scite excipiunt, ac expedite vltera metam remittunt.

Datatim ludere Plauto. AL. So einer dem andern den Ballen auffgibt, oder wurfft B. Den bal opgenen GAL. Donner ou iettel l'efteuf

Dator Plauto, qui in lusu piæ dat pilam & adijcit. AL. Geber B. Geuer, opgener GAL. Le donneur

Dielcystinda quo duplices puerorum turmæ, porrectis hinc inde manibus, alteros adfe pertrahere conantur, dum pars altera superior existat. δυελχυστίνδα Poll. B. Porthouden

Epostracisius Lusus quo testulam aut lamellam siue lapillum distringunt super aquæ æquor numerumque saltuum, quod facit priusquam desidat, ineunt, victoria penes illum relicta, qui saltuum multitudine superet. ἐποστραχισμόϛ. B. Borten, zeylen, kuchelen lingua Batauica, a velificandi argumento

Si liber Suetonij tranquilli De lusuum puerilium generibus exstaret, plura certiroaque hoc loco tradi potuissent : nunc ea ope destituti, lectorem curiosum ad Iulium Pollucem, qui hæc ipsa nonnullaque alia enumerat, remittimus.

Expulsim ludere Varr. in Serapide. Ad pueros pila expulsim ludere. AL. Den Ballen auszschlahen B. Den bal wtssæn

Factor Plaut. qui alteri parti siue factioni operam dat, obstruendo, pellendo, & excursus metam signando. AL. Auffzeichner B. De mercker, de teeckenær GAL. Celuy qui marque la chasse

Flagbellum B. Cleppe, sweepe, beytel

Follis Mart. Follis pugillatorius Plaut. Pila ventosa, quam siphonibus vento complent, coriacea, atumore quo follem imitatur, nomen adepta. pugillatorius vero, quod pugno verberetur, non palma. χωρυχόν sunt qui Hippocrati dici putant. AL. Auffgeblasene lederine Ballen B. Groote opgheblasen lederen bal GAL. Grosse pelotte enflee ITAL. Pallone H. Bola de viento

Fritillus Iuuen. pyrgus Horatio, orca, Persio, turricula Martiali, Vasculum aleatorium infundibuli speciem repræsentas ; per quod aleæ iaciuntur ad euitandam impostaram : cuius adhuc inter aleones vsus est apud Italos. H. Salsereta de donde lancan los dados

Halteres Martiali. Massulæ plumbeæ, quibus in saltu librant se, vt certius assiliant : vel quibus gressum suspendunt illi, qui in extrema chorda ambulant. άλτῆρεϛ. AL. Springkugelen B. Springballen om hem int gewichte te houden GAL. Boulets de plomb, pout donnet le contrepoix aux sauteurs & danseurs sur la corde H. Alcaderes para saltar

Harpastum Mart. Pila folle mnor paganica maior, nominata a studio rapiendi, quo eam quisque rapere satagit. ea quoque erat vel scortea, vel Lanea, vel tomento floccisve farcta. ἀρπαστόν AL. Ein grosser Ball B. Een grooten cætsbal GAL. Grosse pelotte a iouer

Impostoria φαινίνδα, ἐφετίνδα & φεννίϛ Eustathio, quando pila vni ostensa alteri adiicitur.

Larua Hoeat. persona Plinio. μαρμολυχεῖον, μορμόν, προσωπἰϛ προσωπεῖον. AL. Butzenantlitzt, Bockenantlitzt, Schonpert B. Mommenænsicht GAL. Masque ITAL. Mascara H. Mascar

Latrones Martiali, latrunculi Senecæ. calculi. AL. Schachstein B. Schæcken GAL. Eschets ITAL. Scacchi H. Sccaccos

Latrunculis siue lateruunculis ludere Senecæ, proelia latronum ludere Ouidio. hoc proprie dici, πεσσοῖϛ παίζειν, & πεσσονομεῖν apud Cratetim, sunt qui autumant : a pessis nimirum, quorum oblonga est species, medica, si diis placet, materia. AL. Im Schach spielen B. Schaceken GAL. Iouer aux eschets ITAL. Giuocar a scacchi H. Iuegar a scaccos

Micare digitis Cicer. Lusus genus Italiæ domesticum ac familiare, quo extentis vtrimque digitis, alter alterius numerum diuinatione assequi contendit. ἐπαλλάττειν τοὐϛ δαχτύλουϛ. AL. Die Finger herfur werffen, vnd schnellen B. pueris nostratibus ludus similis vocatur Peertgen wel bereyt, vel pick olye oft græf, vel cock cock rijwel. quo puer obstructis oculis diuinat quot alter digitos erectos habeat GAL. Iouer a lamour ITAL. Giuocar a l'amore H. Iuegar al amorra

Myinda Vbi obstructis pileo tæniave luminibus, fugientes tantisper exquirit, pulsatus interim, dum præhenderit aliquem. μυῖ/νδα Polluci, μυῖα xαλχῆ Hesychto. B. T'blindeken, t'blindenspiel, suyckernoemken, vel hagercour

Orbis saltatorius Cicier. AL. Ring oder Kreiszcarntz B. Ronden dans GAL. Bransle

Oscillum oscillatio, Pensilis motio, lusus, genus, pueris rusticisque familiare, priscæ ætati in Latinis feriis vsitatum, quo religatis altrinsecus de tigno arboreve restis sinibus in are librati subuectantur : quod oscillo iactari vocat, qui Commentarium doctum quidem, sed mendocissimum in Germanici Aratum dedit. αἰώραϛ Athenienses vocarunt primi, & instituerunt in Erigones grattam, quæ vox, ibi in aras depranata est, proæoras, αἰώραν dixit hoc lusus genus & Plato. αἰώρχσιν,