Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/137

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
74 NOMENCLATOR. VIII. LING.

G. Fruit menu, ou petit ITAL. Fruto picciolo & en menuto H. Fruta pequenna

Pomum præcox præcoquum Martiali. πρώῖμον, πρόωρον, πρόδρομον, πρωίβλαστον. AL. Fruzeittig ops, Somer opsz B. Somer Fruyt. Somer Oeft GAL. Pomme de hastiueau, fruit d'este, ou hastif ITAL. Pomo d'estate H. Fruta temprana

Pomum putre putrila inosum. σηπεδονῶδεϛ, σαπρόν AL. Faul ops, fauler Apffel B. Vertotren Appel, rot oef GAL. Pomme pourrie, ou gastee ITAL. Pomo corrotto, o putrefatto H. Fruta podrida

Pomum serotinum Colu. ὂyιμον, ὀyίβλασον, ἀπόθετον AL. Spat zeittig opsz, Winteropsz B. Winter Fruyt, spæd Fruyt, winter oft spæd Oeft GAL. Pomme tardiue, fruit d'hyuer ITAL. Fruto d'inuerno H. Fruta tardia

Pomum vermiculosum vermiculans Plin. AL. Wurmstichiger Apffel B. Wormachtich Fruyt, oft appel, oft oeft GAL. Fruit vermineux ITAL. Pomo pieno de vermi H. Fruta que tiene gusanillos

Pomum vietum Agellio, molle, & quasi visua & soliditate defectum. σαπρόν. AL. Murb. oder Poselachtig apffel B. Een murwen Appel, gheburst oft mueck Oeft GAL. Fruit flestri ITAL. Pomo molle H. Fruta muelle

Pruneolum prunulum, prunum siluestre. χοχχύμελον, ἂγριον AL. Schlehen B. Sleen, slewen Flandris. GAL. Prunelles, pelouses B. Pruno

Prunum χοχχύμηλον ὀκύμαλον περσιχόν Laconib. AL. Pflaum, Praume B. Pruyme GAL. Prune ITAL. Pruno, susino H. Prunas, andrinas amexcas, ciruelas

Prunum asinarium asininum, vile & maius B. Pispruyme

Prunum cerinum cereum AL. Roszpflaum B. Witte Rospruyme

Prunum Damascenum βράβηλον Theocr. ἢγουν δαμασχηννόν AL. Quetschen, blaw Spilling B. Blæuwe Pruymen, oft pruymen van Damast GAL. Prune de Damas

Prunum decumanum B. Cierpruyme

Prunum hordearium Plin. Candens est. B. Witte pruyme

Prunum nanum AL. Kleine Herbstpflauum B. Croosken, Palloken GAL. Creiches

Prunum passum rugosum. μοχχύμηλον ἀπόθετον. B. Pruyme van Damast GAL. Prunes de Damas ITAL. Pruno secco H. Pruna seca

Putamen Compactile operimentum, bifidas putaminis carinas Plin. dixit χέλυφοϛ, χελύφανον Hesychio. λεπύριον AL. Nuszschalft, Nuszschal, Nuszdangen B. Notenschæl, Nuetendoppe H. La cascara

Radius Oblonga oliua, Plinio.

Sansa vel samsa Colum. os oleæ Suetonio, Ossiculum oliuæ πυρίνη, στέμφυλον Cassiano, πυγήνν ἐλάαϛ, στυπεῖον Suid. B. Olijuen steen H. Buruio de las azeytunas

Siliquæ ceratia χεράτια, κυλοχέρατα, χαῤῥούβια Actuario. AL. Sant Iohans Brodt GAL. Carrubes ITAL. Carobe, carabole H. Alfarobas

Sorbum ὂα, οῠα AL. Speyerling, Speyerbeeren, Sporapffel GAL. Cormiere, corme ITAL. Sorbo H. Sorbas

Tragemata Macrob. mensæ secundæ, bellatia Agellio, quæ in fine mensæ, vela coena assumuntur gulæ irritamenta, τραγήματα, θευτέραι τράπεζαι ἐπιδορπίσματα τρωγάλια, ἐπιφορήματα : quasi secunda fercula, ἐπιτραπεζώματα πέμματα, παρά τό πέμπεσθαι, ἔπαιχλα Dorice Athen. ἐπίδειπνα Athenæo. AL. Nachricht, oder Tisch B. Tweede oft andere gherechten, tergie GAL. Dessert de table ITAL. Messi secondi H. Frutas de sarten

Tuberes Plin. ῠδνα AL. Hischbrunst B. Trufle, swammen ITAL. Tarfuffi H. Turmas de tierra

Tunica acini vel folliculus Varr. xιτὼν τῆϛ ῥαγόϛ. AL. Das Heutle GAL. La cote du grain

Vaccinium Quid obstet quo minus hoc nomen mereantur (vt a baccis deduci volunt eius originem) fructus non ignobiles, quos Germania Heydelbeeren. Druympelbeeren, & Bruchbeeren. Belgica Cræckebesyen, Postelbesyen, & Hauerbesyen nuncupat : quemadmodum & illud genus, quod in Hollandiæ palludibus nascitur, & lingua vernaculat Veenbesyen, quasi palustres baccas, indigitat, vaccinia non male dici queant.

Vinaceus Cic. semen granum acini. γίγαρτον B. De Steen van de Besye in de Druyue GAL. Le pepin H. El granillo de la vua

Vmbilicus quod in pomis vel prominet vel conditur, ab aduersa pediculo parte ὂμφαλοϛ, πυθμήν Poll. B. T'cruynken

Volua Scribonio Pomi medium, in quo ceu loculo latent semina. ὑστέρα, μήτρα, χαρδία, σπλαγxνόν. B. Blochuys, quasi campanile, intra quod sonant semina & nuclei

Vua racemus botrys. βόπρυϛ AL. Ein Weintraub B. Druyue, rasijn GAL. Raisin. grappe de raisin ITAL. Grappa d'vua, vua. H. Vua

Vua escaria Plin. cibaria Eidem. τρώκιμοϛ quæ edendo est.

Vua immatura acerba. ὂμφακ vnica voce Græcis dicitur : tum demum enim vua audit, cumiam maturescit. ἂωροϛ σταφύλου. AL. Vnzeittige


Weintraub B. Ampere oft ontijdighe Druyue GAL. Raisin qui nest point assez meurIT. Vua encora verde H. Vua aun no madura

Vua matura edulis. ω(/ριμοϛ πυρναῖοϛ Theocrito περχάζουσα Diosc. AL. Zeittige Weintraub B. Rijpe Druyue, goet om eten GAL. Grappe de raisin meure ITAL. Vua matura H. Vua madura

miscella Catoni, & Colum. quæ mistum habet saporem inter dulcem & austerum. GAL. Messier

Vua præcia Virg. quæ ante alias maturescit. præcoqua Colum. πράῖμοϛ. AL. Fruhzeittige Weintraub B. Vroechtijdige druyue GAL. Hastiueaux

Vuæ apianæ apiariæ, quas muscatellas Vulgus Italicum nominat. στίχαι AL. Moscatel trauben B. Muscatel druyuen GAL. Du raisin muscatel ITAL. Vua moscatella H. Vua moscatela

Vuæ Corinthiacæ apyreni. ἀπύρηνοι. AL. Kleine Weinbeerlin B. Karenten

Vuæ crispæ AL. Creutzbeer B. Steeckebesyen, Steckelbesyen, Knoesselen Brabantis, Cruysbesyen GAL. Grosselets, grouselles ITAL. Vua spina o crespina

Vuæ dactylides digiti instar oblongæ. δαχτυλίδεϛ. AL. Weintreubel die ein Finger lang sind B. Vingher lanckachtighe Druyuen GAL. De la longueur d'vn doigt ITAL. Passule de sol, longhe vn deto H. Vuas luengas vn dedo

Vuæ duracinæ quæ acinos duriore crassioreque corio ferunt

Vuæ collares quæ in fictilibus ollis condiuntur. βότρυεϛ ἀπόθετοι, τρώκιμοι. GAL. Raisins qui se gardent en pots

Vuæ passæ a patientia vt inquit Plinius. σταφίδεϛ, ἀσταφίδεϛ, σταπίδεϛ. AL. Roseinen, Weinbeerlin, Meertrenble B. Rosijnen GAL. Raisins en cabas, raisins confits ITAL. Vua passa H. Vuas passas o passadas

Vuæ pensiles quæ suspenduntur de trabibus ad diuturnitatem, χρεμαστοἰ βότρυεϛ. ἡ\ τρώκιμοι.

Vuæ vrsinæ ἂρχτου σταφύλαι Gal. AL. S. Iohans traublin B. Aelbesyen GAL. Grosselets, gransmarins, ribetres ITAL. Ribes

Zizyphum, sericum offic. iuiubæ, σηριχόν Gal. ζίζυφον Simeoni Zetho. AL. Roth Brustbeerle B. Iuiuben GAL. Iuiubes ITAL. Giuggiole H. Azofeifa.

__________________________

DE MENSVRIS.

CAP. XL.

ACETABVLVM Celso, oxybaphum capit cyathum vnum & dimidium. ὀκύβαφον, χοτύληϛ τέταρτον. AL. Ein halb Maszle, ein Bacherlin B. Een passelijck romerken

Actus Plinio in quo boues agebantur cum aratur vno impetu iusto. hic erat centum viginti pedum.

Actus quadratus Var. longus latusque centum viginti pedes : qui & mina Latine dicitur.

Aequilibrium Vitr. æquamentum Festo Pomp. libramentum Plin. ἰσοστάσιον Poll. cum neutro inclinat examen, sed æquo momento partitur discrimen. AL. Das instehend Gewicht B. T ghewichte GAL. Poids pareil ITAL. Peso eguale H. Peso ygualado

Aequipondium Vitru. sacoma Eid. Appendiculum quod per scapum trutinæ campanæ punctis obseruatur. σφαίρωμα Aristotel. forte quid in modum globi pilæve rotundum sit. B. De pounder, ghelijcke ghewichte GAL. Contrepoids ITAL. Contrapeso

Amphora siue quadrantal, a quadrati pedis figura. vas est vinarium, quod vrnas capit duas, quadraginta & octo sextarios. ἀμφορεύϛ pedem autem quaqua versum quadratum habebat.

Aereolus Sexta obolt pars. nam obolus sex æreola continet, xαλχούϛ.

Arura ἀρούρα dimidium plethri, pedes habet quinquqinta, Suidæ testimonio.

Aurum ad sacoma appendere Vitr. AL. Volkommen gewicht Golds geben GAL. Sijn oprechte ghewichte gouts gheuen GAL. Bailler le poids de l'or ITAL. Dar il suo giusto pese del oro H. Dar el peso del oro segun la racion quod σήχωμα ποιεῖν dixit in Mechanicis Aristoteles, quasi æquilibrium facere. vnde apud Pollucem ἀνασηχωθῆναι dicitur, cum quid adiicitur lanci trutinæ leuiori, quo æqualitatem trahat

Bes Cicer AL. Zwen Drittheil, acht Vdrzen, ein Marck apud monetarios B. Acht oncen, een marck GAL. Huit onces ITAL. Otto oncie H. Ocho oncias

Cadus, metreta Attica amphora Attica. χάδοϛ, μετρήτην, χεράμιον, δεῖνοϛ, σταμνίον, στάμνοϛ. capit duodecim congios, seu septuaginta duos sextarios, siue libras mensurales centum & octo.

Choenix dimensum Terent xοῖνικ, ἡμεροτροφίϛ Alexarcho, μίτρον. continet tres cotylas Pollucis testimonio. Cotylæ autem dantur vnciæ tredecim & dimidia. capit ergo libras tres, vncias quatuor cum dimidia.

Clima Colum Mensura pedum sexagenum quaquauersum. χλίμα.

Concha semicyathus, capit sex drachmas. χόγxη.