DE ECCLESIASTICIS.
CAP. XVI.
Cerra Cicer Thuris repositoriu, siue arcula. θυμιατήριον. AL. Weyhrauch faszlin B. Wieroock cas ken G. Cassette a L’encens IT. Cassette del encenso H. Nauezilla del encensio
Adytum Virg Locus templi secretior, quo praeter sacerdotem nulli aditus patet ἂδυτον. AL. Sacristey B. Sacristie G. Sacristie IT. Sacristia H. Sacristia
Aedicula, sacellum sacrarium Cicer ἱερόν, μέγαρον Eustath. λεωχόριον. AL. Capell, Kirchlin B. Capelle, Kercxken G. Chapelle IT. Capella, Chisetta H. Capella
Aeramentum Plin campanum aes Statio, Ex aere fusum opus campana vulgo xάλχωμα, η)xεῖον. AL. Glock B. Clocke G. Cloche IT. Campana H. Campana
Ambitus templi, maceries περιῤῥαντήριον Aeschin. περίβολοϛ, ἕρχοϛ Harpocrat. AL. Der creutzgang B. De muer van ’tKerckhof, den omganck
Aqua lustralis Ouid περιῤῥαινόμενον ὑ/δωρ. AL. Weihwasser B. Wywater G. Eau benoiste IT. Aqua benedetta H. Agua santa
Aquiminarium amula Vas lustrale, deportandae aquae religionis expiationisque ergo deputatum, ὑδρεῖον, περιῤῥαντήριον Suidae, αῤδάνιον Hesychio. AL. Weihwasser fasz B. Wywater vat G. Benoistier
Ara est quaeuis, in qua ἀράν, id est votum, concipimus. altate, ab altitudine, quasi alta ara. βωμόϛ, βῆμα, θυμιατήριον θυσιαστήριον θεῖον Dyonisio. AL. Ein altar B. Een outaer G. Autel IT. Altare H. Ara, altar
Arca Lucano et Horat. pro capulo, sed quo plebeium funus offerebatur. AL. Todtenbaum B. Ghemeen bare
Asylum Cicer Liuio, Templum aut locus sacer, quo perfugis tutus erat receptus, vnde nefas erat deripere aliquem. ἂσυλον, φύκιμον, χρησφήγετον. AL. Freyheit B. Vryheyt, t’vrye, plaetse, kerckhof G. Lieu de franchise IT. Liberta, luogo de franchiggia H. Lugar preuilegiado para los malhechores
Baptisma, baptismus Lauacrum regenerationis ἀλεκίχαχον ὑ/δωρ Nonno. ἀφθαρσίαϛ ἔνδυμα Nazianzen. χαθάρσιον ὑ/δωρ Eidem, λουτρόν παλιγγενεσίαϛ Eidem AL. Der tauff B. Doopsel G. Baptesime IT. Battesmo
Baptisterium Locus in quo abluti aqua sacra renascimur, et genitalis vnde auxilio labe detersa, pectus expiatur, vt Cypriani verbis vtamr. βαπτιστήριον Dionysio. AL. Ein tuaffstein, oder badstande B. De vonte, aliis fonte G. Les fonts IT. Il fonte, il battisterio H. La fuente
Capulus, vtna feralis Tacito θήμη AL. Todtkast B. Dootkiste, oft de kiste daermen den dooden inne leyt
Cenotaphium Lamprid tumulus honorius Suet. bustum inane Stat. tumulus inanis Virgil. Monumentum memoriae dicatum, in quod corpus illatum non est, veletiam quod in funere erigitur. χενοτάφιον, χενήριον. AL. Ehrengrab B. Staetgraf G. Sepulcre qui sert de monstre IT. Sepoltura d’honore H. Sepultura vana
Cippus Lapis sepulcro qui imponitur, et sepulti memoriam testatur, Cornutus simpliciter sepulcrilapidem exponit Mensa Cicer. lib. Delegibus vocatur, nimirum quadratus lapis in mensae formam sepulero imponi solitus. τράπεζα Plutarcho. AL. Creutz, oder stein auff eim grab B. De sarck oft steen vanden graue G. La pierre du sepulcre IT. Il sasso de la sepolutura H. La piedra de la sepultura
Apud Antiquos qui mortua corpora cremabant, Pyra primoloco extruebatur, quae erat lignorum congeries ad cremandum funerale cadauer. πύρη. Rogus, cum iam ardere coeperitfunus: Bustum, iam exustum, aut certe semiustum, vt Seruio placet.
Circumferre aqua non autem aquam, Virg. Verbum sacrorum proprium, pro lustrali aqua aspergere coetum. περιῤῥαίνειν Sozomeno, περιαγνίζειν Luciano, περιχαθαίρειν. AL. Das weihwasser geben B. D’wywater geven oft omdragen G. Porter L’eau beniste
Coemiterium polyandrium Sepulcrorum locus. sepulcretum Catullo, χοιμητήριον, πολυάνδριον, ταφαί Aristoph. AL. Kirchhof, Gottsacker B. Kerckhof G. Cemetiere, latre IT. Cemitterio H. Cementerio de muertos
Colossus Pliuio, Augusta et humana maior statua. χόλοσσοϛ. AL. Grosses bild B. Groot beelt G. Statue de hauteur enorme IT. Colosso H. Ymagen muy alta y grande
Crotalum Virgil ἀπό τού χροτού, a crepitu dictum, crepitaculum Colum. Fabio. Architae crepitaculum, quod ligneum fuit, vnde πυκινέη πλαταγή et εὐχρόταλοϛ Ipigrammatario dicitur, pueritiae olim dicatum instrumentum, qui vsus etiam hodie durat alioqui excubiis quoque solennis. χρόταλον, πλαταγή. crepitacillum. Lucretio diminutiui
forma. AL. Klapff, weldstechklapffen B. Clappe, cleppe, ratele G. Cercerelle, clacquette IT. Nacara H. Chapa, tarrena, sonaia. vide Sistrum. Posset etiam cum Fabio puerile crepitaculum nominari, quod infantibus in manum datur, nolula tinniens inclusa, quod Germam proprie Trincklin, Belgae alij Rinckele, alij klater nominamus: Hispani Castillejo
Cymbalum Cicer Instrumentum areum, concauum, tinnulum, matris Deorum sacris vsurpatum. χύμβαλον. AL. Cymbel B. Cymbel G. Cymbale IT. Cembalo
Delubrum etiam simulacrum ligneum, a delibrando, κόανον. AL. Ein holtzin bild B. Een houten beelde G. Figure ou image de bois
Ecclesia est coetus Christi fidelium ἐχχλησία. AL. Ein versamlung der Christnen B. Een vergaderinge van Christenen, een Christelijcke ghemeynte G. Vn assemblee, Eglise IT. La chiesa H. Yglesia
Epitaphium Cicer Inscriptio sepuleri. ἐπιτάφιον, εντάφιον. AL. Grabschrifft B. Epitaphye, d’opschrift van een graf G. L’epitaphe IT. Epitaphio H. Epitaphio de la sepultura
Ferculum pompae Cicer Sueton. Gestamen quod in pompa solemni circum gestari solebat. AL. He ligthumb vnd satch, so man tregt in einer procesz B. Heylichdom dat in de processie ghedtaghen wordt
Funeralia, murmut ferale Claudiano mortualia nonnullis, iusta funebria liuio. νεχύσια, νεχυία, θεῖα νόμιμα. AL. Ceremonien in eines begrabnusz B. Vigile, quasi dicas Vigilias mortuorum G. Funerailles IT. Vigilie H. Las vigilias
Funus Terent. ita dictum a funibus, qui incensi mortuis praeferebantur, exequiae Cicer. inferiae Virg. solennia funerum Tacito, iusta exequiarum Cicer. ἐχφορά, ἐχηομιδή, χρέρισμα, ενάγισμα, αἱμαχουρία Pindar. xύτλον Apollonio, ὂσια, xοαί. AL. Begrbanusz, bestattung, nachfolgung der leich, seelampt B. Begrauinghe, uytvaert G. Exeques, funerailles IT. Exequie H. Mortuorio, exequias
Glebam in os iniicere, apud Cicer iniicere terram apud eundem. Solenne erat funerantum verbum: quod in nostris sunerandi ritibus sacrificus obit, cum ter infundit terram xούν ἐπαμήσασθαι, xῶμαέπιβάλλειν, γαῖαν ἐπιμοιρεῖσθαι Phocylidi, xυτήν γαῖαν ἐπιxεύειν Hem. ἐπιβάλλειν γῆν Aeltano. ταρxύσαι Tarrhaeo. Cicero etiam os terrae reiectum obtegere. AL. Erd auff den todten werffen B. Graf toeworpen, aerde op ’tlijck worpen
Hermae Cicer Statuae truncae Mercurij, quas sepulcris imposuisse antiquos ostendit. ἑρμαί.
Hermae Iuuen. Statuae quadratae plerumque, solo capite insignitae a Mercurij figura dictae. ἑρμαί, Sic Hermathena apud Ciccer. signum in vna basi communia Mercurij palaestrae, et Mineruae gymnasiorum praesidis ora praeferens. ἑρμαθήνα.
Hierotheca ἱεροθήμη. B. Ciborye
Icunculae Sueton imagunculae, Signa quae fidiculis et neruis occultis gradiuntur. νευρόσπαστα, δαιδάλου ἀγάλματα Platoni.
Inferiae, piaculum Virg piaculare sacrum Liuio: cuiusmodi nostra religio missam pro defunctis tndigitat. α(γνευτήριον. AL. Seelmesz B. Sielmisse G. Messe pour les trespassez IT. Misse per i morti H. Missas por los muertos
Inferias annua religione alicui instituere Suetonio. qui ritus fere in nostra religione inueterauit, quando mortuum in memoriam anniuersariam referimus, aut sacrum anniuersarium defunctis instituimus. AL. Iahrliche seelmessen, vnd kirchendienst B. Iaerlijcksche sielmissen, oft wtvaert insetten G. Anniuersaires
Labarum Vexillum sacrum. λάβαρον. AL. Fann B. Vane, kerckvane G. Banniere de l’Eglise IT. Labaro H. Bandera de la Yglesia
Labellum Cicer Lapis in parui labri speciem concauus, quem tumulis antiquitas imponebat. πύελοϛ.
Lararium Lampridio Sacrarium domesticum. ἑστία ἐφἐστιον. AL. Hausz oder ein heimische capell B. Huyscapelle, oft een casse vt sit repositorium diuorum tutelarium vniuscuiusque familiae.
Libaeum λοιβεῖον, λοιβάσιον. Vasculum in sacris dicebatur, quo oleum effundebatur. Quid obstat, quominus ad sacrorum nostrorum instrumentum eam vocem transferamus: ita vocitando vasculum, in quo sa: cratum oleum continetur. AL. Das faszlin mit dem heiligen oel B. ’Theylich oly bus ken
Lituus inflexum a summo bacillum antistitum vocari potest, vt olim augurum. AL. Bischoffs stab B. Bisschops staf, oft krootse
Ludi Cicer num. plus. Spectacula publica, quae interim dum pompa producitur, exhiberi solebant, vel statis fertis, ἀγῶνεϛ, πανηγύρειϛ. AL. Schawspill B. Speelen, toonen G. Ieux publics IT. Spettacoli, iuoghi publichi H. Iuegos
Lustrica, aspergillum, aspersorium περιῤῥαντήριον Theodor. AL. Weihwasser pensel, oder wedel B. Quispel G. L’asperget ou guepillon IT. Aspergolo H. Rociadero
Manducus Plauto. Laruata facies olim in pompa circumduci solita, pando ore et dentium crepitantium serie horribilis, ad submouendam obstantium
