Słownik etymologiczny języka polskiego/żreć

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

żreć, z żrzeć; pożrzeć; żrę, żrzesz, żrze, dziś: żresz, żre, ze zwykłem »ulżeniem« wymowy; częstotliwe: żyrać, dziś żerać, pożerać, wyżerać itd.; żarł, stąd żarłok i żarłak, żarłoctwo i żarłactwo, żarłoczny (jest i żarłastwo w 15. wieku); obżerca, pożerca; zażarty, zażartość; obżarstwo; żrać, pożrała w psałterzu florjańskim (ale pożarła w puławskim), »mądrość ich pożrana« (pożarła w puławskim), jak w czeskiem seżrána (od żráti!); obżartuch (jak odartuch); ludożerca. Prasłowo; cerk. żrěti, żrą, serb. żdrijeti (a do tego żderem, jak u nas zdejmę do zdjąć); czes. dawniej żrzieti, żru, dziś żráti, żeru; rus. żrat’, żru. P. gardło, żródło, krtań, ożydle. Na Litwie tylko o ‘piciu’: gerti, ‘pić’, gēris i gira, ‘napój’, girtas, ‘opiły’ (i u nas po narzeczach żreć: ‘pić’); ind. girati i grnāti, ‘pożera’; grec. (zdwojone) bibrōskō, ‘żrę’, bora, ‘żarcie’, łac. vorare, ‘pożerać’.