Słownik etymologiczny języka polskiego/galić

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

galić, przestarzałe, już w 16. w. najczęściej przy grze w piłkę stosowane, »jako galą (‘służą’), tako biją«; pierwotnie ogółem: ‘służyć komu’ (nagalec, ‘pomocnik’, ‘parobek’, jeszcze w r. 1428), a więc i ‘sprzyjać komu’: »bratu galąc«, »na stronę Polaków galisz«, »na obie strony gali«, aż wkońcu i »na zgubę gali«. Prasłowiańskie to, już w psałterzu Cyrylowym tłumaczy ‘skakać’, a stąd na oznakę wesołości, okrzyku przechodzi, rus. nagalit’, o ‘przyśpiewie przy pracy’, małorus. hałyty, ‘napędzać’, zahałom, ‘ogólnie’, czes. haliti se, ‘śmiać się głośno’, u nas narzeczowo gałuch, ‘hałas’, gałować, ‘krzyczeć’ (kaszubskie), zagałuszyć, ‘zakrzyczeć’. Jest i całkiem odmienne gał, ‘czarny’, nam zupełnie obce, ależ Galicja przezwana od Halicza, a to nazwa zboru gałek (‘kawek’), i trzy gałki (‘kawki’) zdobiły herb Galicji.