Słownik etymologiczny języka polskiego/gnać

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

gnać, gnam (dawna odmiana: żonę, żeniesz, żoną, bo gnać odmieniało się jak brać, biorę, bierzesz, biorą); między g-n półgłoska zaniemiała, więc ode-gnać, rozegnać; inne złożenia: wygnać, wygnanie, wygnaniec, wygnaństwo. Pień gŭn-, gen- (żen-) i gon-, p. gonić. Aryjski to temat: ghen-; lit. ginti, ‘pędzić’, gink gywolus ganyti, ‘pędź bydło na paszę’ (p. gonić), gynēti, ‘napędzać’; ginti znaczy i ‘bronić’, gin-kłas, ‘broń’, gincza, ‘upór’. U nas odmiana nieraz mylna, np. wyżeną zamiast wyżoną, żenąc zamiast żonąć. Tak samo u wszystkich Słowian: cerk. gŭnati, żeną, czes. hnáti, żenu; i u nich gonię nieraz pierwotne żeną zastępywa. Ind. hanti, ‘bije’, ‘zabija’, grec. theinō i fonos, ‘zabójstwo’. Por. gon, żąć.