Słownik etymologiczny języka polskiego/prąd

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

prąd, znaczy wraz z prądowiną i ‘drzewo do rzeki obalone’, nad którego prądem »szkuta« się rozbija; »wrzodów prędanie«, ‘nabieranie, żar’; prądać się, ‘rwać się’; prędki, na prędce; prędko; w stopniu wyższym obok prędzej i pręcej, jak we zdrobniałych pręciuchny, obok i zamiast prędziuchny, wedle wymowy i pisowni: prętki; prąd, prędki, to stopień o (prond-) wobec nieistniejącego u nas prend-; por. rus. prjanut’, prjadat’, ‘skakać’, cerk. wŭspręnąti, ‘ocknąć się’, naprędati, ‘naskakiwać’, serb. predati, ‘drżeć’, prenuti, ‘ocknąć się’. U nas istnieje tylko jeszcze bardziej skrócone soprznąć, ‘zskoczyć’ (t. j. soprĭnąti?). Prasłowo, utraciło nagłosowe s-; w litewskiem go brak; jest niem. średniowieczne sprinzen, ‘skakać’ (stąd nasze spryńzle, ‘skoki’), sprenzen, ‘sikać’, spranz, ‘skok’, ale dzisiejsze springen, Sprung (nasze morspręgi, z Mordsprung), sprengen, p. pręga. Por. prząść, przęsło.