Słownik etymologiczny języka polskiego/rzewny

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

rzewny, rozrzewnić, rzewno i rzewnie, rzewliwy i rzewniwy, rzewność, dziś w znaczeniu łagodniejszem, o ‘wzruszeniu’, w 16. wieku ‘gniew, gniewliwość’; cerk. rĭwĭn, ‘zazdrośny, spółzawodnik’, rĭwenije, ‘kłótnia’, rus. rjewniwyj, ‘zazdrośny’. Jeszcze w Ezopie: »ona się hnet rozrzewniła« (‘złość ją zjęła’), »Xant się o to nań rozrzewnił i za szyję go uderzył«, »lew gniewliwy rzewno patrzał«. Urobione to (jak pewny od pwa) od *rzwa (rĭwa), ‘gniew’, do rzwieć (p.), ‘ryczeć z gniewu’, to samo co ruja (por. czes. rzewný czas, ‘czas rui’, rzewnice, ‘rykowisko’, i t. d.); *rzwa i ruja mają się do siebie jak rwa i ryj. Czesi zachowali pierwotne znaczenie: rozrzewniti, ‘rozgoryczyć’, rzewniwý, ‘zazdrośny’.