Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
res, sed rei debet esse sermo subjectus. Ergo magis est attendendum ad causam quæ movit legislatorem, quam ad ipsa verba legis. » — Proinde dicitur : Ratio est anima legis ; — et : sine ratione non est lex. — Quamquam tamen, ut aiunt, sola voluntas legis pro ratione habetur. — Et usurpatur illud :
« Sic volo, sic jubeo, stat pro ratione voluntas. »
« Sic volo, sic jubeo, stat pro ratione voluntas. »
- Ratio ubi eadem est, debet esse eadem juris dispositio. — Et ubi est eadem ratio, dicitur adesse eadem lex : non extensive, sed comprehensive. — Itemque ubi diversa ratio reddi non potest, diversum jus induci non debet.
- Diversitas rationis, diversitatem juris inducit. — Et ratione legis cessante, cessat quoque ejus dispositio.
- Ratio exemplis est anteponenda.
Cf. Conventio, Exempla, Expressum, Extensio, Interpretatio, Lex, Mens, Verba.Ratihabitio. - Ratum quis habere non potest quod ipsius nomine non est gestum.
- Ratihabitio mandato comparatur.
- Ratihabitionem retrotrahi, et mandato non est dubium comparari. — Fallit tamen in quibusdam casibus, quia v. g. licet ratihabitio æquiparetur mandato, non tamen jussui. Jussus enim necessitatem imponit ; mandatum, non.
Regula.
- Exceptiones sub regula non continentur.
