Aller au contenu

Page:Hippocrate - Œuvres complètes, traduction Littré, 1839 volume 1.djvu/559

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
541
éditions et traductions complètes

volumina, quibus maxima ex parte annorum circiter duo millia latina caruit lingua, Græci vero, Arabes et prisci nostri medici, plurimis tamen utilibus prætermissis, scripta sua illustrarunt, nunc tandem per M. Fabium Calvum, Rhavennatem, virum undecumque doctissimum, latinitate donata, Clementi VII pont. max. dicata, ac nunc primum in lucem edita, quo nihil humano generi salubrius fieri potuit.

Romæ ex ædibus Francisci Minitii Calvi Novocomensis, 1525, 1 vol. in-fo.

AD LECTOREM.

Un avertissement mis en tête du volume explique, de la manière suivante, les intentions de Fabius Calvus.

« Quisquis Hippocratis Coi, medicinæ parentis, volumina, multis in locis mutilata, per M. Fabium Calvum Rhavennatem de græco sermone in latinum conversa, oculis percurrere non dedignabitur, si quid quod non satisfaciat, occurrerit, aut perperam, vel parum latine dictum putaverit, hoc et antiquæ hippocratis dictionis brevitati non omnibus perviæ dabit, codicumque varietati. Quorum etsi magnara copiam habuerit, quos conferre et consulere potuerit, non omnes tamen eadem habuerant ; quidam autem et eadem, sed mutilate. Unus tamen habuit quod cæteri non habuerant, quæ cum conferri cum nullis possent, necessario vertenda fuerant, prout inveniebantur. Propterea se magis dignum venia putavit, cum ea qualiacumque essent, legi maluerit, quam quicquam quod ipse invenisset desiderari. Quare rogat, uti quisque miseram mortalitatem, prout ipse conatus est, pro viribus juvet, suaque et carpat et lancinet, et, si melius habeat, addat, dum mortale genus hominum adjuvet. »

Cette traduction a été faite sur les manuscrits et avant que le texte grec n’eût été imprimé. Aussi se ressent elle des difficultés que le traducteur a éprouvées. Elle n’est que d’un faible secours à l’étude ; je n’y ai trouvé la solution d’aucune des difficultés qui se sont présentées à moi dans le cours de mon travail. Elle n’est pas assez lucide pour aider à l’intelligence du texte dans les endroits obscurs, et elle n’est pas assez précise et assez littérale pour qu’on