Page:Œuvres de Blaise Pascal, II.djvu/50

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
34
ŒUVRES

simæ inter eruditos agitari coçperunt. Primo, qui fieret, ut liquor, qui observatione adhibetur in certa quadam altitudine supra subjectum sibi in scutella liquorem, veluti inter vires quasdam contrarias libratus sustineretur, habita ratione ponderis ipsius liquoris, ad altitudinem ipsius in tubo determinandam ? Secundo, qui fieret, ut quiescente liquore in debita sibi altitudine ; si vel gutta ab eo decedat [1], admissa scilicet per os tubi quadam cujusvis alius liquoris levioris gutta ; tunc reliquus liquor in tubo contentus, ad summum tubi subito, et si hydrargyrum fuerit, magno cum strepitu ascendat ; et tanta vi in ipsum fundum superius impingat, ut multos tubos, præcipue ex longioribus, fregerit, atque in aërem longe supra tubum exilierit : sique tubus illæsus supersit, rursus descendat liquor, et post aliquam motuum contrariorum reciprocationem secundum ascensum et descensum, quæ reciprocatio omnibus ferme experimentis familiaris est, quiescat : tum, dimissa alia gutta, ascendat rursus, minus tamen violenter : atque ita alternando per aliquot vices, donec totus liquor gravior ex tubo dimissus fuerit, et levior in locum illius ascenderit ? Sed quia circa bas quæstiones, eruditi diversa[2] sentiunt ; et discussio opinionum longa est ; ideo expectabo super hac re epistolas[3] tuas, ac tune, si ita tibi videbitur, ultra progrediar, et si quid interea novi


    Roberval et à une expérience intéressante par laquelle il substitue entièrement dans le tube de Torricelli une liqueur plus légère à une liqueur plus lourde.

  1. Decedat est une correction faite sur le manuscrit ; le copiste avait écrit d’abord descendat, qui figure dans le texte imprimé.
  2. Texte imprimé : diversissima.
  3. Texte imprimé : literas.