Page:Delamétherie - Leçons de géologie III.djvu/127

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
123
DE GÉOLOGIE.

ou des êtres existans, forme une sphère, ou toute autre figure. Aucune analogie ne saurait nous conduire à cet égard. Nous avons vu, d’après les observations de Herschel, qu’il existe des milliards d’étoiles ; que ces étoiles forment des groupes inégalement disséminés dans l’espace… Mais quelle figure à cet assemblage immense ? Aucun fait connu ne saurait nous la faire soupçonner.

Mais revenons aux deux systèmes principaux de géologie, celui du feu et celui de l’eau, admis par les anciens ; nous les trouvons clairement exprimés dans un passage de Justin, au sujet d’une prétention des Scythes et des Égyptiens sur leur ancienneté respective. Voici ce qu’il dit, dans l’histoire de ces peuples :

Cæterum si mundi partes aliquando unitas fuit, sive illuvies aquarum principio rerum terras obruptas tenuit, sive ignis qui et mundum genuit cuncta possedit, utriusque primordii Scythas origine prœstare.

Si ignis prima possessio rerum, qui paulatim extinctus sedem terris dedit ; nullam priusquam septentrionalem partem, hiemis rigore ab igne secretam, adeo ut nunc quoque nulla magis rigeat frigaribus. Ægyptum vero, et totum orientem tardissime temperatum, quippe qui etiam nunc torrenti caloris solis excestuet.

Quod si omnes quandam terræ submersæ profundo fuerunt, profecto editissimam quamque partem decurrentibus aquis primam detectam, humillimo autem sole eamdem aquam diutissme immoratam. Et quando prior quœque pars terrarum siccata fuit, tanto prius animalia generare cæpisse.

Porro Scythiam adeo editiorem omnibus terris esse, ut cuncta flumina ibi natu in moetim, tunc deinde in Ponticum et Ægyptium mare decurrant. Ægyptum autem, quæ tot regum, tot sæçulorum cura impensa quæ munita sit, et adversum vim incurrentium aquarum