Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/202

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

7 2

��PRINCIPIORUM PHILOSOPHIiE

��159-160.

��CXXII.

Soliditatem non à fold materiâ,fed etiam à magnitudine ac figu- ra pendere.

��CXXIII. Quomodo globuli cœ- lejlcs intégra aliquo fidcre folidiores effe poffint.

��& nova redeat in locum exeuntis, non poteft nova ifta materia accedens vim retinere quae priori jam egreflae fuit impreffa, & praeterea vix ulla ei fuit impreffa, fed tantùm motus, qui aliunde in eâ erat, determinatus eft verfus certam partem ; atque haec determinatio à variis caufis affiduè poteft mutari 3 .

Sic videmus hîc fupra terram aurum, plumbum & alia metalla, cùm femel mota funt, majorem agitatio- nem ûve majorem vim ad perfeverandum in fuo motu retinere, | quàm ligna & lapides ejufdem magnitudi- nis & figurae ; ac etiam idcirco magis folida effe pu- tantur, five plus habere in fe materiae tertii elementi, ac pauciores poros qui materiâ primi & fecundi replen- tur. Sed auri globulus effe poteft tam minutus, ut non tantam vim habiturus fit, ad motum fibi impref- fum retinendum, quàm globus lapideus vel ligneus multô major. Poteftque etiam raaffa auri taies figuras induere, ut globus ligneus ipfâ minor majoris agi- tationis fit capax : nempe fi extendatur in fila aut bra&eas, aut fpongiae inftar multis minutis foramini- bus excavetur, aut quocunque alio modo plus fuper- ficiei acquirat, pro ratione fuae materise & molis, quàm ille ligneus globus.

Atque ita fieri poteft ut fidus N, quamvis mole per- magnum, & fatis multis macularum corticibus invo- lutum, minus tamen habeat foliditatis, five minus aptitudinis ad motus fuos retinendos, quàm globuli materise fecundi elementi ipfum circumjacentes. Hi enim globuli, pro ratione fuae magnitudinis, funt om- nium folidiflimi qui effe polïïnt, quia nullos in ipfis

a. Voir t. V, p. 387.

��10

��i5

��20

��25

��3o

�� �