Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/48

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

i8

��Principiorum Philosophie

��13-14.

��XXXIV. Nonfolùm intelleûum, Jed etiam voluntctem requiri ad judican- dum.

��XXXV.

Hanc Mo latiùs paie- re, errorumque cau- fam inde effe.

��XXXVI.

Errores noflros Deo imputari non poffe.

��XXXVII.

Summam effe hominis per/eâionem , quàd agat libéré, five per voluntatem ; & per hoc laude vel vitupe- rio dignum reddi.

��tummodo cùm (ut fit), etfi aliquid non redè percipia- mus, de eo nihilominus judicamus.

Atque ad judicandum requiriturquidem intelledus, quia de re, quam nullo modo percipimus, nihil poiïu- mus judicare ; fed requiritur etiam voluntas, ut rei aliquo modo perceptse affenfio prsebeatur. Non autem requiritur (faltem ad quomodocunque judicandum) intégra & omnimoda rei perceptio; multis enim pof- fumus aflentiri, quse nonnifi perobfcurè & confufè cognofcimus.

Et quidem intelleclûs perceptio, non nifi ad ea pauca quae illi offeruntur, fe extendit, eftque femper valde finita. Voluntas vero infinita quodammodo dici poteft, quia nihil unquam advertimus, quod alicujus alterius voluntatis, vel immenfae illius quae in Deo eft, objedum effe poffit, ad quod etiam noftra non fe extendat : adeô ut facile illam, ultra ea quae clarè percipimus, exten- damus; hocque cùm facimus, haud mirum eft quôd contingat nos falli.

Neque tamen ullo modo Deus errorum noftrorum author fingi poteft, propterea quôd nobis intelle&um non dédit omnifcium. Eft enim de ratione intelledûs creati, ut fitfinitus; ac de ratione intelleftûs finiti, ut non ad omnia fe extendat.

Quôd verô latiffimè pateat voluntas, hoc etiam ipfius naturae convenit; ac fummaquaedam in homine perfedio eft, quôd agat per voluntatem, hoc eft libéré, atque ita peculiari quodam modo fit author fuarum adionum, & ob ipfas laudem mereatur. Non enim lau- dantur automata, quôd motus | omnes ad quos infti- tuta funt, accuratè exhibeant, quia neceffariô illos fie

��10

��i5

��20

��25

��3o

�� �