Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/60

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

��PRINCIPIORUM PhILOSOPHLE

��34-25.

��LX1I.

De dijlinâione

rationis.

��LXIII.

Quomodo cogitatio £■ extenfio diftinûè co- gnofci poffint, ut cou- Jlituentes naturam mentis & corporis.

��ctio autem, quâ modus unius fubftantiae differt ab aliâ fubftantiâ vel à modo alterius fubftantiae, ut motus unius corporis ab alio corpore vel à mente, atque ut motus à duratione, realis potiùs dicenda efle videtur, quàm modalis : quia modi illi non clarè intelliguntur fine fubftantiis realiter diftin&is, quarum funt modi.

Denique dijlinélio rationis eft inter fubftantiam & aliquod ejus attributum, fine quo ipfa intelligi non potefl, vel inter duo talia attributa ejufdem alicujus fubftantiae. Atque agnofcitur ex eo, quôd non poffimus claram & diftindam iflius fubftantiae ideam formare, fi ab eà illud attributum excludamus ; vel non poffimus unius ex ejufmodi attributis ideam clarè percipere. fi illud ab alio fe|paremus. Ut, quia fubftantiâ quaevis, fi ceflet durare, ceffat etiam efle, ratione tantùm à dura- tione fuà diftinguitur; &omnesmodi cogitandi, quos tanquam in objedis confideramus, ratione tantùm differunt, tum ab objedis de quibus cogitantur, tum à fe mutuô in uno & eodem objedo. Memini quidem me alibi hoc genus diftindionis cum modali con- junxiffe, nempe in fine refponfionis ad primas obje- étiones in Meditationes de prima Philofophiâ" : fed ibi non erat occafio de ipfis accuratè diflerendi, & fuffi- ciebat ad meum inftitutum, quôd utramque à reali diftinguerem.

Cogitatio & extenfio fpedari poflunt ut conftituen- tes naturas fubftantiae intelligentis & corporeae ; tunc- que non aliter concipi debent, quàm ipfa fubftantiâ

4 duratione (errata, 1" édit.)} dubitatione (texte).

��10

��i5

��ao

��25

��a. Voir t. VII, p. 120, 1. i5.

�� �