Page:Leibniz - Die philosophischen Schriften hg. Gerhardt Band 2.djvu/220

La bibliothèque libre.
Cette page n’est pas destinée à être corrigée.

$¢ Qšolber au Qcibuig. 207

xl.

ïbe Qšolber au Qeibuig.

Recte notas objectiones meas niti eo quod velocitatem cum polentia in eodem corpore pro iisdem assumam, quod putavi mihi licere, quam diu nondum plane demonstratum esset, potentiam non ex velocitate simpliciter uestimandam. Haec enim est ipsa Hypothesis, quam tuebar, nec mea tantum, sed Cartesii, Borelli, omnium qui ex quantitate motus vulgo dicta vires sestimant. Ex qua hypothesi dum ratiocinabar, clare sequi existimabam actionum valorem ex velocitate, qua quicquid est potentiae comprehendebam, in tempus ducta, hoc est, ex spatio pèreurso existimandam. Non inficior quidem, te tua ex hypothesi respondere accurate, sed usus eram iis argumentis, non ut demonstrarem tuae opinionis falsitatem, sed ut ostenderem, quo fundamento ex ea quam tuebar Hypotbesi desumto ulteriorem axiomatis a te assumti demonstrationem requirerem. Quare in ultimis meis coujiciens te bis affinia-responsurum, subjunxi, suspicari me te negaturum praestantiam actionis respondere viribus, simulque addidi, cur putarem hoc commode negari non posse, quia haec praestantia actionis immediatum et plenum effectum virium esset. lmo adhucdum omnis res Q.

in eo versari mihi videtur, num velocitas, ut évitem ambiguitatem quae in praestautia actionis est, sit ipsa aequalium corporum potentia, an vero ipsius potentiae eifectum, et tale quidem quod ipsam potentiam non exhauriat aut ejus plenum effectum non sit. Priori siquidem in hypothesi erit actio quae spatium quodeunque absolvat una hora, aequalis aclioni quae idem spatium absolvit duabus boris, licet potentia sit dupla, ex priori meo ratiocinio. ln posteriori vero hypothesi erit ipsa actio dupla. Effecturn enim potentiae eo tempore opérantis, adeoque actionis valor erit non transmissum spatium, sed spatium ea velocitate pèreursum, cum velocitas Jam non sit ipsa potentia, sed potentiae effectum. Unde sequitur, id quod vis, actiones, ubi spatium pèreursum est idem, esse inter se ut velocitates. Hoc aulem est, opinor, quod dicis, cum ais, intensionem cum extensione secundum tempus, ut et aliam intensionem cum extensione secundum lflcum ipsum actionis valorem contincre. In priori enim ipsa, ut mones, intensio est potentia, qualiscunque ilemum ea sit, ot quicquid in ea prae-