Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/124

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
DE LOCIS CAP. XXXIII.


Agger Virg. xῶμα, xούϛ, πρόxωμα Aggesta in altum terra aduersus fluminis impetum. AL. Werr, damm B. Dijck, dam GAL. Leuee ou chauslee d’vne riuiere ITAL. Argine H. Monton de tierra

Alluuio Cicer. alluuies Liuio, Tacirum inerementum, quod paulatim a flumine fundo accessopme, præbet, πρόxυσιϛ Apollonio ἐπίχλυσιϛ, πρόσχλυσιϛ. AL. Zuwellung, ampfurschung B. Aenspoelinghe, ænsettinghe, oft ænwas GAL. Accroissement de riuiere ITAL. Crescimento del fiume H. Cresciente o crescimenro de rio

Alueate aluearium, apiarium Colum. castra cerea, Claudiano. σίμβλον, μελιττῶν χυyέλη, σμηνών Apollon. AL. Byn oder Immen korb, immenhaulzle B. Bye korf GAL. Catorie ITAL. Cupile. Hetruscis H. Colmenar

Alueus Virg. canalis Cæsari. αὐλὼν, διώρυκ. AL. Wasserkanel, was serfurt B. Waterconduyt, canæl, waterlosinghe GAL. Conduit d’eau, esuier, tuyau ITAL. Condotto d’acuqa, canale H. Canal

Alueus fluuij Virgil. Fossaper quam labitur slumen. χύτοϛ. AL. Wasser canal, oder graben, der runsz eines flusses B. Den loop van een riuiere GAL. Le canal ou la fosse d’vne riuiere ITAL. II canale, o corso del fiume, letto, quod lectumsonat H. La madre por donde corre el rio

Anfractus Varr. Viæ flexus, ab ambitu & frangendo.περίδοϛ. AL. Krumme strasz, ranck einer strassen B. Onwech, een keer inder straten GAL. Destour de ruem ITAL. Rottura e giramento di strada H. Rodeo de camino

Angiportus, angiportum Terent. Vicus angustus & flexuosus in modum anguis aut non peruius. στενωπόϛ. AL. Ein klein enges gaszlin B. Een enghe strate, oft ganck GAL. Ruelle, rue estroite ITAL. Stradella, callizella H. Calle angosta, estrecha, y sin salida

Anguli in plæteis. AL. Die eck B. De hoecken GAL. Les coings ITAL. Li catoni, le cantonate H. Los rincones de calles

Arbustum Colum. arbustiuus locus Eid. arboretum Agell. Amoenitatis, vtilitatisve gratia consitus arboribus locus. κύλοxοϛ, ἴδα Poll. δενδρών. AL. Baumgart B. Boomgær GAL. Vergier, parc d’arbres, lieu plante d’arbres ITAL. Arbor, arbuolo H. Arboledo

Arbustum Virg pro siluula resectarum arborum.

Apricus locus Virg. soli expositus, qui φρίμηϛ, hoc est horroris frigorisque caret. προσήλιοϛ. AL. Sonnechtiges ort B. Een plætse die seer æn de sonne ligghet GAL. Vn lieu ou le soleil frappe tousio ur ITAL. Luoco doue batte il suole H. Lugar que esta al abrigo

Aquagium Pomponio Iuriscons. aquæ ductus Cicer. ὑδραγωγία. AL. Wassergang, wasserlauff, wasserleittung, wasserdeychlung, wasserdolen, deychel B. Waterganck, waterloop GAL. Conduit d’eau ITAL. Duccio, aquedotto H. Aquaducho

Aquarium Catoni, quo iumenta aquatum aguntur. alcus Donato. ἱππολούστρα AL. Ein wette, oder trenck B. Een drenck, oft wet GAL. Abbreuoir ITAL. Abbreuatoio H. Abbreuadero

Aquarium, aquariolum, lauatrina, vrnarium Varr. Locus vbi vasa escaria eluunt coqui, coquinæ fusorium Palladio. μαγειρείου ὑδρόῤῥοια. AL. Wasserstein B. Watersteen GAL. Esuier ITAL. Acquaio H. Aguadero

Arundinetum plinio, δοναχὼν, δοναχεῖον. AL. Rorbusch B. Rietbosch GAL. Lieu ou croissent les roseaux ITAL. Luoco doue crescono le canne H. Canaueral

Aruum Varr. cultum Virgil, neutro genere, quod aratum est, necdum satum γυῖαι, ἂρουρα. AL. Geerter acker B. Gheærde acker, boulandt. GAL. Terre laboutee, preste a semer ITAL. Terra lauorata per seminat H. Campo que se labra para sembrar

Arx Virgil. ab arcendo dicta. ἂχρα, ἀχρόπολιϛ. AL. Ein veste oder schlosz B. Een solt, een casteel, een forteresse, een sterck slot GAL. Vne forteresse, vn chasteau de defense, vne haute tour ITAL. Cittadella, fortezza, castello H. Castillo, o fortaleza

Biuium Virgil. Via in duo capita secta. ἂμφοδον, δίστομοϛ ὁδόϛ Sophocli. AL. Wegscheide B. Tweespronghe, tweewech GAL. Fourchee ITAL. Biuio H. Dos caminos

Breuia Virgil. Vadosalocamaris, nauigantibus insidiosa, quod ibi vndæ breus sint, nec in altum assurgant. βραxέα Polyb. τενάγη AL. Die dinne, santhauffe der tieffe B. Ondiepten, platen, barnigen, quod ibi arenarum æstumare ferueat GAL. Lieux secs en mer ITAL. Plaga, plaggia H. Baxas

Callis Virgil. via trita Cicer quasi callo pedum durata, τρίβοϛ. AL. Steig, getrettener weg B. Een pæyken, den voetpat, betreden wech GAL. Chemin fraye, batu ITAL. Calle, calla, pedara, sentieruola, camino batuto H. Camino de calcada arracife, calle

Canalis Colum. a cannæ similitudine, semirotundus est. σωλην.


AL. Deuchel, brunnendeuchel, kenel B. Een goote GAL. Canal, buisine, tuyau ITAL. Canale H. Canal, Canno

Canalis structilis Vitr. qui e latere vel quadrato saxo exstructus est, cutus generis Romæ visuntur passim interrupti qui aquam in balnea deducebant.

Cardo Plinio, Colurmel. Limes quiper agros currit a meridie septentrionem versus. AL. Strich von mittag gegen mitternacht gefuhrt ein acker ab zu theilen B. Een streecke die loopr van zuyden int noorde om een landt afte deylen GAL. Chemin trauersant les champs de midy vers la minuit ITAL. Striccia che trauersala possessione da mezzo giorno verso septentrione H. Calle que corre por el campo de medio dia hasta el norte

Carectum Virgil. locus caticum prouentu hispidus. B. Hellemruychte

Carnarium Plauto, tagerna cararia Varroni, vbi carnes solæ venduntur. χρεωπωλεῖων, ἀρνεῖον Didymo. AL. Metzg, fleiszgaden B. De vleelchmarckt, het vleesch-huys GAL. La boucherie ITAL. La beccaria H. La carniceria

Castellum Cicer Oppiducum muro cinctum. φρούριον, ὀxύρωμα, φυλαχτήριον, ἐπίτείxισμα. AL. Ein veste, ein schlosz, ein vestes hausz, ein vester platz B. Een casteel, slot, oft borcht GAL. Chasteau, bourg ITAL. Borgo, castello H. Castillo AN. Castel

Castellum Iaboleno & Frontino, Aquæ sontis receptaculum, e quo fistulis aqua redditur, teste Festo. χάστελλοϛ voce mere Romana ab Hesychio dicitur. AL. Brunnenschlussel B. Conduyt GAL. Conduit ITAL. Lauello del aquedotto H. Almazen de aguaducho

Castellum vocariforte non male poterit aquæ conceptaculum e stillicidiis aut tubulis manantis, vbi asseruatur. ἐχδοxεῖον, εὐ/ριποϛ. B. Reghenwater-back, reghen-back

Cataracta Liuio, Vectes portarum, cancellatæ portarum fores, aduersus hostilem impetum pendulæ. ῥινοπυλη Polybto, χαταῤῥάχτηϛ, xαλχόδετα ἔμβολα Eur iptdi, θύρα ἐπιῤῥαχτή Plutarcho. AL. Schutzgatter B. Het eck, de balye GAL. La herse ou le gril d’vne porte de la ville ITAL. Il rastello H. Compuerta

Cespes bituminosus vel gleba fossilis, vocari potestmeo iudicio, cespes qui terra alte effosus, soleque excoctus, pro ignis fomite est, cui bituminis sulphurisque ingenium esse, loquitur pallor quem coneiliat assidentibus, & ardor. Saxonue Torf. B. Turf, oft torf

Cespes viuus Virg. gramineus cespes Ouidio, viridis Virg. βῶλοϛ. Terra simuicum herba effosa. AL. Gruner pusch B. Groene soedse, ende groene rusch GAL. Blette de terre verde ITAL. Cespo, o cespite d’herba verde H. Cesped que verdea

Chleæ Excurrentes in fluuium aut mare aggeres, qui vim vorticum fluctuumque frangunt atque inhibent, ad modum chelarum in cancris, extantes exciptentesque aquarum impetum. ληλαἰ Thucyd. AL. Wasserbollwerck, oder wehr B. Hoofden die nytsteecken GAL. Bastardeaux, piles, ou diques faites pour resister l’ean ITAL. Rempari contro le acque

Cisterna Plin. Aquæ pluuiæ receptaculum infra terram. ἐχδοxεῖον, εὐ/ριποϛ Ioseph. λάχχοϛ, ὑδροθήμη. AL. Cistern B. Cisterne, oft reghenback GAL. Cisterne ITAL. Cisterna H. Cisterna algibe de agua.

Ciuitas Cicer. conuenticulum hominum Eid. Collecta ciuium multitudo. πόλιϛ. AL. Ein burgerschafft B. Borgherschap, gemeente GAL. Cite, bourgeoisie ITAL. Citta H. Ciudad, compania de ciudadanos

Cloaca Cicer. cryptam abusiue dixit Iuuenalis. receptaculuni omnium purgamentorum vrbis Liuio, Spiraculum illud. quo omnis sordium colluuies immisso flumine expurgatur. δεκαγενη, ὑπόνομοϛ exponitur ab Halicarnasseo. AL. Graben oder tolen, dadurch der vnflat einer statt hiweg fleuszt B. Ryole, oft goote onder d’ærde GAL. L’esgont d’vne ville ITAL. Chiauega apud Eononienses, scolatoia H. Albanar

Coderum Festo, Ager horrius succretione caudæ equinæ (vt equidem existimo) herbæ agricolis inuisæ neque enim plane accedo Festi expositioni, quæ interpretantur pro agro in quo existunt frutices in modum caudarum equinqrum. B. Landt vol van peerdesteerten

Colluuiarium Vitruu. Purgamentorum & colluuiei receptaculum. δεκαγενη, ληνόϛ. AL. Ein misthauffen, ein dolen dadurch der vnflat hinweg kompt B. Een goote, oft vuylnis back, vuylnis cuyl, mesthoop GAL. Esgout ou tombent les immondices ITAL. Scolatorio, lauello H. Almazen, o albanar de la suziedad

Colonia Cic. Vrbs, quæ ob indigendrum inopiam, nouis cultorbus impletur, aut aliunde deportatis oppidanis noun exstrultur. ἀποιχία.

Compitum Cic. Virg. Locus laxior, in quem commeare per diuersas plateas licet, quod ea plura itinera competunt : vt Cornuto plact, vel a compotando, quod finita agricultura sacra ibi peragerent rustici, compotationesque instituerent. ἂμφοδον. AL. Creutzweg, creutzgassen B. Open strate, cruy-wch GAL. Quarrefour ITAL. Cruceata de strade H. Encruziada

Concædes Tacito, Rami arborum cæsarum. AL. Abgehauwene baum aste B. Tacken van booem afgehouwen GAL. Branches