Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/142

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
DE MILITARIBVS OFFICIARIIS. CAP. XLII. 79

le harnas GAL. Gens d'armes armez de pied en cap ITAL. Gente d'arme, armati da capo in piedi H. Gente de armas, armados de la cabeça hasta a los pies

Centurio Cæs. qui centum numero præerat militibus. ἐχατοντάρxηϛ AL. Ein Haubtmann vber hundert B. Een hondertste-man, een Hopman ouer hondert GAL. Centenier ITAL. Centurione H. Capitan de ciento armados

Chiliarcha tribunus. xιλίαρxοϛ, δρουγγάριοϛ Leoni. AL. Ein Haubtinann vber ein tausent B. Duysentste man, een capiteyn ouer duysent GAL. Coronel, capitaine de mille soudarts ITAL. Colonello H. Coronello

Circitores Veget. vel circuitores, Vigiliarum recognitores, περιπόλοι ἐφοδεύοντεϛ Polyb. AL. Die schaarwacht B. De Heere die omgæt, de schærwacht GAL. La ronde ITAL. La ronda H. La ronda

Commilitones Cicer. commilites Cæs. commanipulones Spartian. contubernales Cic. συστρατιῶται, ὁμόστεγοι. AL. Spiesz oder rottgesellen, burszgesellen B. Rotgesellen, stalbroeders GAL. Compaignons de guerre ITAL. Compagnoni H. Companneros

Conquisitor Liuto & Cicer. qui militum delectum agit. κενολόγοϛ Polybio. στρατολόγοϛ. AL. Ein kriegs Commissari, oder Musterherr B. Een Commissaris oft Beuelsman, die de knechten ænneemt, een Munsterheere GAL. Commissaire, ou qui a charge de faire l'eslite des gents, quelque Seigneur de la monstre ITAL. Commissario di guerra, o Signore della monstra H. Commissario de guerra, o Sennor de muestra

Coricæus cum Exploratore idem fere est, qui occulte subausculat quid dicatur, χωρυχαῖοϛ. AL. Ein auszspeher B. Een luysterær GAL. Escouteur, quasi auscultator ITAL. Spia H. Aslechador

Cornicen Iuuen. classicus Varr. corniculatius Val. Max. & Cicer. buccinator Cæsari, classicen Varr. χεραύληϛ, ὀτρυντήρ. AL. Zinckenblaser, hornblaser B. Zinckeblasr, horenblaser GAL. Corneur ITAL. Cornetta, suonatore di cornetto H. Cuernero

Cunicularij vel cuniculares Veg. qui cuniculis suffessis improuisi emergunt, & hostilia munimenta inuadunt AL. Schantzgraber, vndergraber B. Schansgrauers, pioniers GAL. Pioniers ITAL. Pioneri, guastadori H. Peoneros, gastadores

Decanus Veget. decurio, Manipuli præses. AL. Rottmeister B. Rotmeester, thiendeman GAL. Disenier en guerre, corporal ITAL. Caporale H. Caporal

Desertor qui stationem in militia suam deserit. λειποτάχτηϛ. & apud Cæsar. qui perdiu a castris abest. AL. Der seyn platz oder glid verlast im krieg B. Die zijn ghesellen verlæt in de crijch, oft in den brant GAL. Delaisseur de ses compagnons ITAL. Abbandonatore de suoi compagni H. Desamparador, o dexador de sus companneros

Desultor Liuio, Eques qui alterum equum attrahit, in quem celeriter transilire, vbi res postulat, potest μεταβάτηϛ, ζεύκιπποϛ, χέληϛ. AL. Reisiger, springreuter B. Reysigher

Procubitores Festo. Velites qui noctu ante castra excubant, cum castra hostium in propinquo sunt. B. Wtwacht

Emansor Modestino, qui vlira tempus commeatus ab imperatore impetrati, a castris abest, leuiusque crimen sustinet quam desertor, πλανήτηϛ Polybio. AL. Ein waghalsz, ein abentheurer, ein kistenfeger B. Een krijsman die langher uytblijft dan zijn paspoort inhoudt GAL. Vn soudard qui hazarde de s'absenter sans conge ITAL. Venturiero, soldato che s'absenta piu che non gli ha permesso il suo capitano H. Soldado que tarda mas que no tiene licentia

Emissarius qui præcedit aciem ad lacessendum hostem. πρωταγωγεύϛ. AL. Der verlorne hauff, die voranlauffer, die zum auszschosz verornet seynd B. D'auantguardie GAL. L'auantgarde ITAL. La scorta, l'auanguardia H. La auanguardia, la scuerta

Equites Liuio, equitatus Plinio, celeres olim dicti, teste Plinio, ἱππεῖϛ, ἔφιπποι, ἱππόται, ἐπιβάται, ἀναβάται, ἱπποβάται, ἱπποχορυστή Hom. ἔφιπποι ὁπλῖται Porphyrio. AL. Die reissigen, der reissige zeug, die reutterey B. Reysigers, ruyters te peerde, de ruyterie GAL. Les hommes d'armes, es cheuaux, gents de cheual, la cheuallerie ITAL. Caualleria, gente a cauallo H. La caualleria, los cauallos

Excubitor Colum. νυχτοφύλακ Dioni. AL. Wachter B. Wachter GAL. Guetteur, qui fait ou tient le guet de nuict ITAL. Guardiano, guardia H. Guardian, que haze la guardia de noche, escuchador vellador

Excubitor specularius qui in speculis orarum excubat. φρυχτωρόϛ Thucyd. φρυχτωριῶν ἐποπτήρ Aristoteli. AL. Ein wachter auff dem wartthurn B. De wæcker op den wæcktoren GAL. Le guetteur de l'eschauguette ITAL. Lo guardiano della lanterna, scutinella della torre H. El atalayero

Fecialis Varr. Cicer. Internuncius, vel belli vel pacis feriendæ. πρεσβὐϛ, εἰρηνοδίμηϛ Halicarn. φετιάλιϛ Plut. AL. Ein bott der absagbrieff dem feinden zutragt, ein Herold B. Een Heraut om d'oorloge æn te bieden, oft pays te maken GAL. Herant des armes ITAL. Heraldo, Re delle armi H. Heroldo Rey de las armas

Funditores Cæs. qui fundis missilia & lapides iaciebant. libratores


Tacito, quo missilia eminus librando contorqueant. σφενδονῆται. AL. Schingenwerffer B. Slinghetworpers GAL. Qui vsent de fondes a combatre ITAL. Frombolaz, funditori, o chi combattono con le fionde, o frombe H. Honderos

Horum in locum successere, qui plumbeas glandes iaculantur vi tormentarij pulueris elisas. AL. Hackenschutzen B. Hæckeschutten, busschieters, Coleueriers GAL. Arquebusiers, hacquebutiers ITAL. Arcabusieri H. Arcabuseros

Hastati Varr. qui in prima acie versabantur xροσφομάxοι Polyb. φερεμμελίαι Mimnermo, xροσφοφόροι Polyb. σαρισσοφόροι. AL. Langespiessen B. De langhe spiessen GAL. Les picquiers ITAL. Li picchieri H. Los piqueros

Imperator Cic. imperator exercitus, archistrategus. ὁ προεστὼϛ τῶν ὂλων πραγμάτων Polybio, αῤxιστρατηγόϛ, αυτοχράτωρ, στρατηγόϛ. AL. Obrister seldherr B. Opperste veltheere, Capiteyn generæl van een armeye GAL. Ches de guerre ITAL. Il generale della armata, o del campo H. Capitan general

Lancearij Suet. λογxῆται, λογxοφόροι, δορνφόροι. AL. Lantzen B. Lancie-voerders GAL. Les lances ITAL. Le lancie H. Lanceros

Legatus Cæs. qui cum potestate mittitur. legatus fiduciariam operam obtinens Cæs. πρεσβευτήϛ αὐτοχράτωρ en. ὑποστρατηγόϛ. AL. Ein Statthalter, oder Lutenambt B. Een Stadthouder, oft Lieutenant GAL. Lieutenant ITAL. Il luoco tenente del capitano generale H. El luego tenente del capitan general

Lignatores Liuio, Milites qui lignatum eunt. κυλοφόροι, κυληγοἰ, φρυγανοφόροι, φρυγανισταἰ, ὑλοφόροι. AL. Holtzhawer B. Die hout gæn rapen ende soecken GAL. Qui vont querir du bois ITAL. Chi vanno per legna H. Los que træn lenno

Lixæ Liuio, qui exercitum sequuntur lauandi & coquendi gratia. AL. Die sudler, koch vnd wascherinne im krieg B. De schommelcocx, een cræuwels, ende wasscherssen GAL. Cuisiniers & lauandieres ITAL. I cuoghi & la lauandaie H. Los aguaderos, los cozineros y las lauanderas

Magister equitum Liuio. ἱ/ππαρxοϛ, ἱπποστρατηγόϛ Suidæ. AL. Obrister Rittmeister B. Ouerste Ridtmecster GAL. Le general de la cheuallerie ITAL. Il generale della caualleria H. El general de los cauallos

Mensor Veget. designator diuersoriorum. ἐπίσταθμοϛ, σταθμοδότηϛ Plutar. AL. Fuhrierer, herberigbesteller, quartiermeister B. Forier, oft quartiermeester GAL. Fourrier, ou qui ordonne les quartiers ITAL. Foriere, o il mæstro de e quartieri, i loggiamenti H. El forerio maior, o el aposentador

Mensoris enim erat diuersoria in oppidis designare, militi tentoriorum positum præscribere.

Metator Veg. Cicer. qui castris locum eligit. AL. Ein Legerschlager B. Die 'tlegher ordineert om te slæn GAL. Qui choisit le lieu pour asseoit le camp ITAL. Il mæstro del campo H. El mæstro del campo

Eiles Liuio, qui sacramento rogatus & adactus est. στρατιώτηϛ ærarius Varr. ab ære, quod stipersdium faciat. τενxοφόροϛ Eurip. μισθοφόροϛ. AL. Ein kriegszmann, ein soldner B. Een krijsknecht, soudæt, oft soudenær GAL. Vn soldat, souldard, homme de guerre, gendarme ITAL. Soldato H. Soldado

Miles ære dirutus Cicer. exautoratus Liuio, expunctus stipendiis Paulo. ἀπεζωσμένοϛ Herodiano, ἀδόχιμοϛ. AL. Auszgemunsterte knecht B. Weghemonsterde krijsknecht GAL. Soudard casse, mis hors de l'estat ITAL. Soldato cassato, scancellato H. Soldato a quien quitaron el sueldo

Miles auctoratus Hor. delectus. δόχιμοϛ, ἔχλεχτοϛ ἐπιλελεγμένοϛ ἐχχριτοϛ πρόχριτοϛ, ἀπόδεχτοϛ, λογάϛ, ἐπίδεχτοϛ Herod. Polybius, ἐχτραορδιναρίουϛ, id est, extraordinarios, interpretatur ἐπιλέχτουϛ : cuiusmodi e sociis deligebantur. AL. Geschworne kriegsleut B. Gemonsterde krijsknechten GAL. Soudard iure & paye ITAL. Soldato pagato & giurato H. Soldado pagado y obligado a serbir

Miles causarius Liuio, valetudinarius, qui insta de causa militiæ laboribus supersedere potest. ἀπόμαxοϛ. AL. Vmm redlicher vrschen willen erlauber B. Een landtsknecht die zijn paspoort heeft, om zijnder sieckten oft andere eerlijcke oorsaken wille GAL. Qui est delaisse par sa maladie, ou par quelqu' autre inste empeschement ITAL. Cassato a cagion honesta H. Licentiado con buena razon

Miles classiarius classicus Curt. epibates Hiclio, inscensor Lampridio. ἐπιβάτηϛ, ἐπιβήτωρ. AL. Ein kriegszman auff dem wasser B. Een krijsman ter Zee GAL. Sondard en mar ITAL. Soldato in mare, di galea H. Soldado por mar, o en galera

Miles emeritus Lucan rudiarius Sueton. quasi rude donatus. ἀφηλιχέστεροϛ Dioni. ἑκκστρατευμένσϛ χαἰ γηρῶν Appiano. AL. Ein alter auszgedienter kriegszmann B. Een oude krijsman, die van ouderdom niet meer gedienen en can GAL. Soudard casse par sa vieillesse ITAL. Soldato casso per la sua vecchezza H. Soldado iubilado

Miles euocatus Cæsari, qui post emerita stipendia reuocatur militatum. (euocatorum autem ordo honestus erat) ἀνάχλητοϛ Dioni. ὁ\ϛ πεπανμένοϛ τῆϛ στρατια=ϛ, ἐπ' αὐτήν αὐ=θιϛ ἀνεχλήθη Dion.