Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/150

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
DE MONETA CAP. XLIV. 87

Et veteres epimenia bulbi.

nam quæ de Epimenidio tertio scillæ genere annotant illic Grammatici, merasunt & anilia Cascorum deliramenta.

Menytrum quod indici & exploratori datur. μήνυτρον. AL. Geleits lon B. Wechwijsers loon, Miente GAL. Payement d'vne guide ITAL. Pagamento della guida H. Salario de la guia

Merces Cic. Conductionis locationisque premium, aut pro opera. ἐνοίχιον Clementi, μισθόϛ. AL. Lohn, Lidlohn, Taglohn B. Huerloon, Dachloon, Arbeytsloon GAL. Salaire, gage pour la besongne ITAL. Mercede H. Iornal

Milo septingenties sestertium æris alieni debuit, teste Plinio, id est, trigesies quinquies centena Caroleorum millia.

Mina Attica (quæ diuersa est a libra, vt perperam statuit Budæus Galliarum lumen) centum drachmis. μνα= valet nostrate moneta decem & septem Careolos cum dimidio. AL. Seuenthien Karolus gulden ende een haluen. H. 3500. marauedis

Minerual Hier. Merces Iuuenali, quod præceptoripro institutione numeratur : a Minerua artium præside. δίδαχτρον, μισθόϛ D. Clemente, δίδασχάλειον. AL. Lehrgelt, Schultgelt B. Leergelt, Schoolgelt GAL. Le salaire d'vn maistre ITAL. Salario della schola, o del mæstro H. Sueldo y salario del mæstro

Minutia Senecæ, minutum. λέπτόν Polluci. Septima pars æreoli. licebit ita nominare, quam Brabanti mitam, quasi minutam vocitant.

Missilia Dig. Donaria quæ in vulgus promiscue spargit princeps aut magistratus. μειλίγματα, δηναδίπτρα Suidæ. nisi potius legendum videatur δηναρίπττρα, (id quod æquo lectori expendendum iudico) quasi denariorum sparsiones ac nimbi. AL. Herren Gaben vnd Gelt, so man vnder das Volck wurpft B. Gelt datmen in den griel worpt, Gelt datmen stroyt GAL. Largent qu'vn prince seme ITAL. Dinaro, ch'il principe gietta & sparge H. El dinero que el principe hecha en el pueblo

Moneta a monendo dicta Martiali, nummus, numus, numisma Horat. pecunia, a pecore quæsito nomine. νόμισμα, quod νόμω|, hoc est lege sit factum. vt Aristoteli placuit. χέρμα νούμμοϛ Epicharino, χρῆμα. AL. Muntz, Gelt B. Munte, Gelt GAL. Monnoye ITAL. Moneta, denario H. Moneda

Moneta accisa arrosa. ἀργύριον περιχοπὶν, περιχεχομένον περιχεχαρμένον. AL. Beschnijtner Pfenning B. Geschreyt Gelt GAL. Monnoye rongnee ITAL. Moneta tagliata H. Dinero cortado

Moneta adulterina Cic. improba. χίβδχλον, quasi ὑπό τῶν xίων δεδηλωμένον, id est a Chus, quorum odio flagrabant Athenienses, vitiatum. ἀδόχιμον Aristotel. παράτυπον A ristoph. schol. ὑπόxαλχον, παραxάραγμα. AL. Falsche vnd bose Muntaz B. Valsch Gelt, valsche Munte, Bulion, Munte van quadam Alloye GAL. Monnoye contrefaitte, de mauuais alloy, faulse piece d'or ou d'argent ITAL. Moneta falsa & ria H. Moneda falsificada

Moneta proba νόμισμα δόχιμον, ἀχίβδηλον. AL. Gutte Muntz, gut Geld B. Goet Gelt, Gelt van goeden Alloe GAL. Monnoye ou argent & or de bon alloy ITAL. Buona mneta H. Buena moneda

Monetaria officina ἀργυροχοπεῖον, ἠμαντήριον Suidæ. AL. Die Muntz B. De Munte, Munterye GAL. Monnoye ITAL. Secca H. Moneda

Mulcta vel multa Cicer. Pecuniaria poena. τιμή, ζημία, ἐπιπίμιον. AL. Vusz B. Breuck, Boete GAL. Amende

Munus, munusculum donum δωρεά, δῶρον, quod δώρω|, id est palmo geratur. ἐπίxειρον, μείλιγμα. AL. Gaab, Schenck B. Gaue, gifte, present, Schenck GAL. Don ITAL. Dono H. Don

Naulum Iuuenal. quod pro vectura & traiectu soluitur. ναύλον Luciano, ναύλοϛ Aristoph. πορθμεῖον διαβατήριον, quanquam hoc postremum proprie efferatur de stipe, quam viat ores pendunt in pontibus pro traiectu. AL. Fuhrlon, Schifflon B. Veergelt, Schipgelt oft loon, Vrachgelt GAL. Peage ITAL. Nolo H. Nolito, flete de passaje

Nero Claudius Cæs Tyridati Armeniæ regi abeunti contulit sestertium millies, nimirum quinquagies centena millia Caroleorum. Tanti solum emit exstruendo foro Cæsar dictator, teste Plinio. Tantundem in culinam congessit Apicius, teste Seneca.

Niceterium Iuuenali Præmium quod victori datur. palmarium Vlpiano. νιχητήριον, ἀ=θλον [ἀ=θλον], ἔπατλον. AL. Gaab oder Belonung die man einem sighafften gibt, opffer von Sigs wegen B. Loon oft Prijs voor Victorie, Miente GAL. Guerdon de la victoire ITAL. Guidardon por la victoria

Nomen Cicer. quod nos debemus, aut quod nobis debetur. xρέοϛ. AL. Schuld B. Schult, Losrente GAL. Debte ITAL. Il fio apud Boccat. debito H. Deuda

Nomen dissoluere Cic. pro Plancio. AL. Schult abzalen B. Schult afbetalem oft lossen GAL. Payer ses debtes ITAL. Pagare suoi debiti H. Pagar sus deudas

Nomina exigere Cic. AL. Schulden ersordern, oder enziehen B. Schult in manen GAL. Demander ses debtes ITAL. Dimandare i debiti H. querir ser pagado

Nomina facere Cicer. Obligare se debitorem cautionibus. ita enim Nomen accipitur pro debitoris obligatione Digest. de verbor. signif. AL. Sich in Schulden stecken B. Hem verobligeren ost


verbinden GAL. S'obliger ITAL. Obligarse, dar obligo di sua mano H. Hazer carta del obligation

Nomina impedita Liuio. AL. Verwirte schulden, alte vnd verlegne schulden B. Oude ende verlegen schulden GAL. Vieilles debtes ITAL. Debiti vecchi H. Deudas viejas

Nota ratis in triente & quadrante signata fuit, vt legitur apud Plinium.

Nummaria difficultas Cicer. Argentaria inopia. AL. Mangel am Gelt B. Gelts ghebreck GAL. Faute d'argent ITAL. Mancamento o stretezza di danari H. Dinero que falta

Nummaria tessera Suet. Scheda, qua exhibitæ pecuniæ repræsentantur. AL. Wechselbrieff B. Wisselbrief GAL. Lettre de change ITAL. Lettera di cambio H. Letra o carta de cambio

Nummariam rem constituere Cic. AL. Ordnung vom Gelt auff bringen B. Ordonancie opt Gelt setten GAL. Introduire ordonnance de la monnoye ITAL. Far nuoue legi della moneta H. Poner alguna ley y orden sobre la moneda

Nummum commouere Cicer. Pecuniam a mensariis accipere foenori. AL. Gelt auff der Banck holen oder nemen B. Gelt op de banck lichtenoft ontleenen

Nummum commutare ἂρνυσθαι, ἀντιχαταλλάσσειν, ἀμείβεσθαι τό νὀμισμα. AL. Gelt wechselin B. Gelt wisselen GAL. Changer ITAL. Cambiare H. Cambiar

Nummum percutere signare, monetam cudere vel argentum Terent. ferire pecuniam Plin. ἀργυροχοπεῖν, νόμισμα χόπτειν, ενσημήνασθαι νόμισμαποεῖν Aristot. εντυπῶσαι AL. Muntzen, Muntz oder Gelt schlagen B. Munten, oft Gelt slæn GAL. Battre ou frapper monnoye ITAL. Stampare o battere e danari, far moneta H. Cunnar moneda

Nummus asper Suet. recenter & notis suis affabre expressus atque percussus ἔντυπον, παράσημον. AL. Erst oder new geschlagner Pfenning B. Nienghemunt Gelt GAL. Argent monnoe nouuellement ITAL. Moneta nuoua, & frescamente battuta H. Moneda nueua

Nutritia pluraliter Vlpian. Merces nutrici impensa. προφεῖον, θρεπτόν Hom. θρεπτήριον. AL. Einer Seugammen lohn B. Voesters loon, den loon die men een Amme oft Minne geeft GAL. Salaire de la nourrisse ITAL. Salario della nutrice H. Salario del ama

Nummus Corinthiacus πῶλεϛ, id est, pullus, Pegasum insculptum repræsentauit, teste Polluce.

Oblatio Latina voce subsidia vocamus. AL. Gult so man der Oberket gibt B. Subsidie oft hulpe GAL. Les aides ITAL. Agiuto H. Ayuda

Oboli octo peculiari voce ἡμίεχτον Crateti Comico dicuntur.

obolus Sexta drachmæ pars. ὂβολοϛ φόλλειϛ Suidas interpretatur ὀβόλουϛ. Aristoteles Obolos ὀφέλλουϛ vocari testimonio Pollucis ait. B. Negenpenninck en half

Licebit isto donare nomine nostrum semibrasdenarium , qui decem nummulos valet seu chalcos Hollandicos. B. Een halfbraspenninck H. 12. marauediz

Octussis Horat. pro octo assibus. B. Drie Stuyuers penninck

Pallis libertus Claudij Cæs. ter millies possessor fuit, teste Cornel. Tacito, id est, centies quinquagies centena millia Caroleorum in bonis habuit.

Peculium Cicer. Quicquid labore nostro partum & repositum nobis est. οὐσία, χέρμα, τά ὂντα. AL. Werbgut, erworben Gut, Werbgelt, gewunnen Gut B. Gewonnen Goet, eygen Goet, Eygendom GAL. Bien propre ITAL. Proprieta di beni H. Peguial

Peculium Iurisconsulti esse volunt eorum, qui in aliena sunt potestate. χτῆσιν, τού εν ἀλλοτρία| ἐκουσία ὂντοϛ ὑ=ιϛ ἢ δούλου. Huc spectant illi loquendi formulæ : In orci peculio numerari, hoc est, pro mortuo haberi : et, Cupidinis peculio annumerari, pro amoris vinculis captum teneri.

Peculium aduentitium Dig. quod alius alij concedit exercendum. AL. Gelt dasz man einem thut darmit ettwas zu handelen B. Goet oft Gelt om Neeringhe dærmede te doen GAL. Argent baiile pour traffiquer ITAL. Dinaro lasciato per traficar H. Dinero para lograr y hazer mercaderia con el

Peculium castrense quod in militia acquisitum est. aut degenti militiæ donatur. AL. Krieges Gut B. Krijch Goet, en den Crijch ouercomen GAL. Bien acquis en guerre ITAL. Beni acquistati nella guerra H. Dinero y ropa que gano el soldado

Peculium profectitium Digest. quod viuens pater filio permittit. AL. Gelt so der Vatter in seinem leben den Sohn vberlast B. T'gelt dat een Vader zijnen Soone gheeft in zijn leuen

pecunia ærosa Cod. cui plurima æris portio est. xαλχίον. AL. Kupfferig, oder kupfferin Gelt B. Coperen Gelt GAL. Monnoye de cuiure ITAL. Moneta di rame H. Moneda de cobre

Pecunia attributa Asconio, quæ adnumerari questori solebat a tribunis ærariis in stipendium militum. assignationes sunt qui vulgo vocars putant. AL. Zugestelt Geldt B. Assignatie, Assignatie Gelt GAL. Argent d'assignation ITAL. Dinaro d'assinatione H. Dinero que tomamos por assignation

Pecunia calendario destinata Dig. in calendarium conuersa Dig. quæ faciendis nominibus occupata est : inde origine petita, quod calendis


H ii