Nete synemmenon Lunari circulo datur a Boetio. νήτη συνημένων, veluti colligatarum vltima. D. la. sol.
Organa siue instrumenta musica triplicia sunt : (vt in Protheoria in Psalmos Chrysostomus scribit) vol ἐμφυσώμενα Athenæo, siue ἐμπνευστά, quæ flatu complentur. vel ἔντατα, siue ἔγxορδα, quæ neruis intenduntur. vel χρουστά, quæ pulsantur. Primi ordinis sunt, Tuba, Tibia, Fistula, Classicum, Buccina, Corna & Lituus. Secundo ordini debentur, Lyra, Cithara, Testudo, Psalterium, Sambuca, Pandura, Barbiton, Naulium, & Pectis. Adtertium referuntur, Tympanum, Sistrum, & Cymbalum.ὂργανα. AL. Allerley Instrument, Seytenspiel oder Gesang spiel B. alderhande Instrumenten van musijcke GAL. Instruments de musicque ITAL. Instrumenti di musica
Organum pneumaticum Vitru. quod venti ministerio insonat. AL. Orgel, Positijf B. Orgel, positijf GAL. Orgues ITAL. Organo H. Instrumento
Pæanem citare Cicer. lib. 1. De Orat. vocem sensim excitare, vt ibidem loquitur, Cicero, vel contentiore voce altum & acutum scansim insonare. παιανίζειν, παιωνίζειν Aphrodisæo. AL. Steigen, hoch singen B. Climmen, rijsen, int fesset singen GAL. Chanter en fosset
Pandura πανδούρα, πανδουρίϛ. Musicum instrumentum trichordon, triplicibus fidibus tensum. AL. Fidel B. Veele, veelken GAL. Rebec, rebeequin ITAL. Rebecchino
Paramese Boetio, quinta, quod mediæ succedat ordine, quæ & trite, quod a Nete sit tertia : quam Coroebus Athyos filius Lydorum rex adiecisse creditur. παραμέση, τρίτη.
Paramese Vitra. παράμεσοϛ Psello. B. fa. b. mi
Paranete quasi Netæ proxima, quam Hyagnis phryx addidit. male enim apud Eusebium lib. 10. ἂγνην scribitur, pro ῠαγνιν. παρανήτη.
Paranete diezeugmene penultima diuisarum. παρανήτη διεζευγμένη. D. la. sol. re.
Paranete hyperbolæon παρανήτη ὑπερβολαίων. GAL. sol. re. vt
Paranete synemmenon παρανήτη συνημμένων. Mercurio assignatur a Boetio. C. sol. fa.
Parhypate Vitru. quasi iuxta hypaten collocata, secunda est in heptachordo fides. tot enim ad imitationem planetarum placuit adhibere. παῥυπάτη. AL. Der klein Brummer
Parhypate hypaton παρυπάτη ὑπάτων. Veneri assignat Cicero. C. fa. vt.
Parhypate meson παρυπάτη μίσων. Ioui attribuitur a Cicerone. F. fa. vt.
Pectis magadis. Instrumentum musicum cum Psalterio quiddom commune habens, vsqueadeo vt Psalterium interpretatus sit Apollodovus : Lydorum inuentum, teste Anacreonte. πηχτἰϛ, μάγαδιϛ, ὂργανον yαλτιχόν, quod sine plectro διά yαλμού vsum sut præbebat. at μάγαδιϛ αὐλόϛ & παλαιομάγαδιϛ, tibiæ genus eodem tempore & grauem & acutum insonans, teste Athenæo.
Phthangorum apposite modulationem componentium octodecim tropos prisca ætas statuit.
Phthongus Vitru. sonus Boetio, sonitus Vitru. Casus vocis ἐμμελήϛ, id est melo aptus, in vnum tenorem siue intensionem. quod Boetio cum Aristoxeno placuit : ita dictus a loquendi similitudine. quod est φθόγγοϛ a φθέγγεσθαι. B. Toon GAL. Le ton ITAL. Tono H. Tono
Pinax Vitra, Summa tabula foraminosa. B. T’weltber
Pianctus Statio, plangor Cic. Eiulatus cum pectoris percussione. στέρνων ἀραγμόϛ Sophocli. χοπετόϛ. AL. Leidstreich, Leid, Weeklag Hertzenleyd B. Erbamlijck gheroep, Ghelæt, Gheschrey, oft Ghecrijt GAL. Grand dueil auec frappement ITAL. Pianto, rammarico H. Llanto con heridæ del pecho
Plausus Cicer. Complosio manuum, pedumque studij ferme aut lætitiæ testimonium. χροτοθόρυβοϛ Plutarcho, χόναβοϛ, χρότοϛ, ποδοχρουστία Straboni, quasi pedum complosio. AL. Das Handklopffen, das frolocken B. Hantcloppinghe GAL. Frappement das mains ITAL. Plauso, applauso H. Sonido de manos por fauor
Plectrum Horat. pecten Virgil Calamus aut paxillus, vel quodcunque, quo citharæ chordas tangimus. πλῆχτρον. AL. Geigen Bogen, Fidelbogen, Hackbrettholtzkin B. Het boochsken van een veelken, kofken GAL. Archet, arc ITAL. Arco H. Arco
Pleuritides regulæ Vitruuto, quasi laterales dicas, quæ impelluntur & reducuntur ad obturanda foramina vel aperienda. AL. Das Register B. De registers, geluyden
Poppysmus & poppysma Iuuenali, Vocis blandimentum, quo demulcentur equi cum tractatione. πόππυσμα. AL. Das pfoffen oder pfeiffen vnd streichlen dasz man den Rossen thut B. Fluytinghe en handelinghe der Peerden GAL. Flattement aux cheuaux ITAL. Vezzi H. Sonido de boca que se da a los cauallos
Proslambanomenos Vitruuio, acquisitus Boetio. προσλαμβανόμενοϛ Psello, προσμελω|δόϛ aliis. estque primus & infimus troporum, vnde fortassis lunæ eum attribuit Cicero. A. re,
Psalmus Cantus, qui in psalterio scite modulateque accinitur. yαλμοϛ. oda seu carmen, Musicus concentus, qui linguæ plectro editur. ω(δή. vt in Protheoriis suis Chrysostomus disseruit. AL. Een Psalm
B. Een Psalm GAL. Vn pseaume ITAL. Vn psalmo H. Vna cantion o psalmo
Psalterium Musicum instrumentum ab Hebræis nebel, aut (vt Chrysostomus in Psalmorum librum annotat) ναύλα. yαλμοχίνητον λύραν quidam dixit in illis versibus.
τά θεῖα τόκα χαἰ βέλη τείναϛ
ὁ δαβἰδ yαλμοχινήτω| λύρα|.
Describit autem Chrysostomus in Protheoriis ad psalmos ita : yαλτήριον τῶν ἐντα τῶν μὶν ἦν, πλήν ὂρθιον, χαἰ ἂνωθεν εἲxε τῶν φθόγγων τάϛ ἀφορμάϛ, etc. hoc est, Psalterium instrumentorum vnum est, quæ fidibus tenduntur, sed erectam, (eam enim ὀρθίου μελω|δίαϛ, quam Plutarchus Terpandro tribuit inuentori, significationem esse autumo, quæ rectis, non iacentibus, aut obliquis fidibus editur) cuius sonus altrinsecus e superiore parte redditur. Habet autem decem verticilla quæ in ingo ipsius vertuntur, totidemque chordas sono dispares : (hinc decachordi psalterij sit mentio in Psalmis) dextra autem plectrum tractabat, læua altrinsecus chordis oberrans, per interualla, digitosque frequenter transponens, vel grauem, vel acutum, mistumve sonum excitabat, hactenus ille. D. Hieronymus Psalterium in modum Kliteræ compositum ait. D. Augustinus scribit Psalterium habuisse superiore in parte sonorum lignum, quasi tympanum, cui neruorum series incumbat, vt meliorem sonum reddat, quod lignum in Cithara inferius sit. Psalterium hinc fere statuereliceat esse Harpam : tametsi pluribus nostra instructa sit chordis : Alij instrumentum illud, quod eodem fere vocis sono Psalterium aut Psalterinum vocatur, esse existimarunt. Porroναβλιον. siue νάβλαν, vt Clemens, & ex eo Eusebius scribunt, vel ναύλα, vt apud Plutarchum est, Hesychius ambigue & Citharam & Psalterium exponit, rursus organi genus musici aspero sono, quod Cappadocum inuentum esse voluerunt, vt Sidoniorum Sopatrus, naulium dixit Ouidius illo versu : Disce etiam duplici genialia vertere palma Naulia.
Quiritatus Varr. quasi Quirtium ad ferendam opem imploratio. ἀλαλή, ἀλαλητόϛ, ἀλαλαγμόϛ. AL. Iammerlich gheschrey B. Deerlijck gheschrey, Velt geschreeu GAL. Cry, brayement ITAL. Grido H. Grita
Phonchus Martiali, sonus quem quis supinus stertendo edit. Gutturis stridor Aureliano ῥόγxοϛ, ῥογμόϛ. AL. Das schnarchlen B. Snorckinghe oft ronckinghe GAL. Ronflement ITAL. Ronchiar H. Ronquido
Ruditus Asinorum clamor. βρώμησιϛ, ὀγχασμόϛ. AL. Hauen, schreyen wie ein Esel, Gigagen B. Crijschinghe ghelijck een Esel GAL. Brayement d’vn asne ITAL. Ragghia H. El roznido
Rugitus proprie leonum βρύxημα, βρυxηθμόϛ, βριμασμόϛ, βρηγμόϛ. AL. Gebrul, das brullen B. Vrieschinge GAL. Buglement ITAL. Rugito H. Bramido del lion
Sambuca Triquetrum instrumentum, imparibus longitudine fidibus, σαμβύχη Athen. Hispanice Nebrissensi vocatur Campona. Athenæus instrumentum esse musicum acuti soni & argutum, tetrachordum scribit. AL. Hackbrett B. Hackbert GAL. Harpechorde ITAL. Harpicordo
Selopus vel stlopus Persio, sonus qui ex inflatis buccis eliditur. AL. Das klepffen, Backenschnaltz B. Trompen mer opblasen GAL. Le son des ioues enflees ITAL. Schioppo H. Iouido de boca inchiada
Semitonium a diesi proximum est, sesquioctauæ dimidium. ἡμιεπόγδοον, ἀποτομή Boetio. προφοριχόϛ λόγοϛ Nazianzeno, φωνή proprie, quod sit velut φῶϛ νού, id est, mentis lumen, nimirum animi concepta (qui ενδιάθετοϛ λόγοϛ est) audientibus detegens : αὐδή Homero, & ὀμφή. AL. Red, Spraach. B. Sprake, reden GAL. Deuis, parole ITAL. Sermone, raggionamento, parola H. Palabra
Sermo medius Virgilio, qui non impletur, occurrente aliqua causa, vt Donatus inquit : siue cui responsum non subijeitur, ita vt pendeat imperfectus.
Sermo numerosus ligatus, adstrictus. ἔποxοϛ.
Sermo solutus πεζόϛ λόγοϛ. idem quod oratio prosa. ITAL. Fauella sciolta
Sibilus Cicero. qui sit ore, compressis dentibus. ῥοίζημα, ῥοῖζοϛ, σιρυγμόϛ . AL. Das pfeiffen mit dem Mund B. Seiffelen, Sijfelinge, Schuyfelen, Pijpinghe GAL. Sifflement ITAL. Sibilo H. Siluo
Sistrum Ouid. crotalum Virg. Instrumentum æneum, ferreumve trigonum ferme, orbiculis annulisve bacillo ferro complosis tinnitum edens, ad quos staaticulos edebant olim puellæ : qui mos in Italia etimnum durat. Crepitaculum Martianus Felix appellare videtur, quod ipse leniter, blandeque tinnire testatur. Sistrum a concussu, & agitatione, vocabulo Aegyptio sacris Isidis receptissimo. Idem autem esse instrumentum Sistrum cum Crotalo, fidem facere possunt testimmonia auctorum, eadem de re loquentium. Virgilij inprimis in Copa.
Crispum sub crotalo docta mouere latus. alterum Martialis.
