Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, III.djvu/543

La bibliothèque libre.
Aller à la navigation Aller à la recherche
Cette page n’a pas encore été corrigée

CCLXX. — Fin de Février 1642. çji

avons, en effet, relevé soigneusement toutes ces dates aux Archives de la Ville d'Utrecht, sur un registre manuscrit intitulé : Acta Academiœ Ultra- jectinœ. Le i8 février, une assemblée de tous les Professeurs [excepta Dom. Regio)se tint au domicile de l'un d'eux, Maets, m œdibus Dom.Maetii,qui tune ex languore aliquo decumbebat ; on y rédigea une supplique au Sénat de la Ville, pour mettre fin à la querelle, contentionibus et dissidiis exprœ- sumptœ novœ philosophiœ introductione ortiset postoriundis.Le 19 février, seconde assemblée pour le même objet. Le 21 février, troisième réunion où l'on mit la dernière main à la supplique. Le 24 février, des délégués en firent un rapport au Sénat de la Ville, qui prit le même jour un arrêté, traduit du flamand en latin le i"^ mars, puis confié à l'examen d'un co- mité de Professeurs, et enfin publié le 16 mars. La Narratio historica continue comme suit :

M Scriptum nomine Professorum tune traditum et in Senatu lectum » taie erat : »

Suit le texte flamand, p. 54-57, précédant la traduction latine, p. 58 :

a Nobilissimi Amplissimi Domini »,

« Non ita pridem factum est, ut ab uno ex nostris collegis in Académie » vestrâ traditum fuerit ac defensum novum quoddam philosophiae genus, » maximâ ex parte evertens istius philosophiae fundarnenta, quae in omni- » bus Academiis orbis universi recepta et comprobata est : quae talis etiam » est, ut imperitiores illâ abuti possent, in Theologias aliarumque facul- » taium praejudicium. Quapropter quidam, è Collegis nostris, thesibus de » Jubilœo suhjecit quasdam corollaria, adversus nonnulla praedictas philo- » sophice capita ad cautelam studiosorum, praesertim S. S. Theologiae » studio dicatorum, suppresso tamen ejus nomine, qui praedicta capita » docuerat, eaque suis thesibus inseruerat; sed expresse aliis nominatis » autoribus, qui suis scriptis eadem capita antè propugnârunt. Hinc verè » factum est, ut nosier coUega, novae Philosophiae patronus, libellum » curaverit imprimendum,in quo corollaria ista,expresso autoris nomine, » réfutât. Et quidem talem in modum, ut quicunque Philosophiam ab » omnibus Academiis receptam propugnant, aut suam non approbant, » indecenter excipiat. »

« Nobiliss. Ampliss. D. D., postquam praedictus iste jibellus ad nos- » tram pervenit notitiam, mirum in modum fuimus turbati, qiiippe qui » dubio procultendet in nostrae Academiae damnum,quae tenera est, atque » in primis etiamnum versatur incunabulis. Hâc enim ratione metuendum » est, ne charitas ac concordia inter Professores dissolvatur, deinde ne » dissidia inter studiosos (quorum primordia jam sentiuntur) non sine » Professorum contemptu exoriantur, dum aller huic, alter isti favet. » Porrô quandoquidem unica tantùm est veritas, periculum erit, ne plu- » rimi ab hâc devient; aliis specie novitatis abreptis atque intricatis; aliis » falsis jadis fundamentis pejora superimponentibus; adeô ut pauci ad » frugem studiorum sint perventuri; denique ne nostra Academia vicinis

�� �