Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/154

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
DE MORBIS CAP. XLVI. 91

Tumor articuli dolorisicus, in quem defluxio decumbit. AL. Das Zipperle B. T'fleercijn, oft fledercijn, Gichte GAL. La goutte ITAL. L'arthetica, la gotta H. Enfermedad de los artejos, gota Hic morbus ab articulo aut membro quo decumbit, nomen acipit : vt a pede, podagra Ouid. ποδάγρα : si in genua defluat malum, γονάγρα : si in manus, xειράγρα chiragra Horatio.

Ascites Hydrops solo ventre distento, ἀσχίτηϛ quod in morem vtris venter percussus resonat.

Asthma cum difsicultas spiritus veb ementior est, vt sine sono & anhelatione spirare nequeat æger ἂσθμα suspirium Latinis dici annotanit præceptor olim meus Hollerius. AL. Kelchen B. Kich GAL. Difficulte d'haleine vehemente ITAL. L'asmo H. Acezo

Atheroma Celso, Tmooris est doloris expers, in quo continetur humor tenui pulticulæ, quæ ἀθέρα dicitur, similis. ἀθέραμα. AL. Ein schwenten

Atrophia Celso, cum quis timore minus vel nimia auiditate plus quam debet assumit, vnde macies summa oritur : aut cum ægrotus vires colligere nequit. ἀτροφία nutrimenti cessatio Aureliano vocatur. AL. Das Abnemen B. Que enende siecke, Afneminghe, dær door de Mensche niet groeyen en dan GAL. Quand on est en chartre ITAL. Mentre che l'huomo e attormentato della tisica H. Entonces que el humbre esta malo de tisica

Auditus grauitas Plinio, tarditas aurium Eid. βαρυηχοῖ/α, δυσημοῖ/α. AL. Schwer Gehor, vbel Gehor B. Quæt gehoor GAL. Difficulte de l'ouye ITAL. L'vdire malamente, a pena vdire H. No oyr mucho

Auris verminosa Plino, vermiculans, quæ vermibus scatet σχωληχοῶν οὑ=ϛ. AL. Ein Ohren vol Wtitmen B. Een oore vol wormen GAL. Oreilles pleines de vers ITAL. Orechia piena de vermi H. Oreja llena de gusanos

Aurium sibilius tinnitus Catull. παραχοῖ/α συρισμόϛ ὐ=xοϛ, yόφοϛ, τρισμοϛ, βόμβοϛ. AL. Singend oder sansend, oder pfeiffend Ohr B. Tuytinghe, suysinge, oft ruyschinge, oft singinghevan ooren GAL. Letintement ou cornement des oreilles ITAL. Il risuonamenro & ribombo delle orecchie H. El retenimiento de las orejas

Bronchocele hernia gutturis, botium Barbari nominant. βρογxοχήλη. B. Ce speyne, oft speene

Bubo panus inguinis βουβών AL. Ein Schlier, Trtisen neben den Gemachten B. Een Clappoire, si ex Veneris contagione natus sit, Vult GAL. Bosse, clapoir ITAL. Anguinaia, gauocciolo, panocchia H. Encordio

Bulimus Insatiabilis edendi auiditas, nata e nimio æris frigore exciccante os ventriculi. phagedæna Aureliano, ed acitas præter consuetudinem Horatiano βούλιμοϛ Plut. in Sympos. Gal. βουλιμία & βουλιμίασιϛ. βούβροστιϛ Plut. Hom. φαγέδαινα AL. Vnersattiger hunger B. Een smertigen hijsteren grooten hongher GAL. Vne faim qui ne se peut saouler ITAL. Vna fame & appetito da manicare che non si puo satiare H. Hambre de lobo

Chchexia Celso. Malus corporis habitus, vnde omnia alimenta corrumpi contingat. fitque cum aut longo morbo corpus non resicitur, aut malis medicamentis affectum est, aut maligno victu diutius vsum est. χαxεκία. AL. Ein bose gestalt des Leibs B. Een groene siecke, als een in een quæt Vel steeckt GAL. Mauuaise disposition du corps ITAL. Cattiua dispositione del corpo H. Assi que todo el cuerpo esta mal dispuesto, Hinc Cachectus Plin. & Cachectitus, cuius corpus macie conficitur. χαxεχτιχόϛ.

Callus Cic. Cutis obduratio e labere nimio. τύλοϛ. AL. Schwill an handen vnd fuszsolen B. Een Weerel Eelt GAL. Cal, ou durillon ITAL. Callo H. Callo del pie o de la mano

Cancer Celso, Tumor durus inæqualis, aspectu teter, venis in ambitu turgentibus, colore liuescens : χαρχῖνοϛ Gal. χαρχίνωμα Pol. carcinoma Suetonio. AL. Der Krebs B. De Cancker GAL. Le cancre ITAL. Il cancro, il cancaro H. El caratan

Caput Plin. in abscessu vocatur, vbieruptionem minatur. AL. Ein Eugle, ein Kolbe B. T'hooft, d'Ooghe

Carbunculus Celso, Vleus e crasso atroque sanguine, celeriter escharam faciens. ἂφρακ, qui vel simplex est e putredine natus. Bloetvinne, oft Bloetsweere : vel malignus, qualis pestilenti in lue grassatur. AL. Pestilentziges Geschwer B. Buyde, Carbonckel, t'vier GAL. Antracs ITAL. Brusco, carboncello, carbunchio H. Lobanillo

Cardiaglia rosio stomachi Plin. Morsus oris ventriculi, vel (vt Erotiano plæet) mole stus vetriculi dolor cum nausea. χαρδιαλγία, χαρδιαχή διάθεσιϛ, χαρδιωγμόϛ Hip. & Gal. lib. Aph. 4. pugna tamen est quædam inter medicos de postrema voce, vel ipso Galeno seque stro nondum liquido composita, sit ne cordis ipsius, an ventriculi (cui cordis nomen altenum non est) affectio : sed a Cardiaglia Erotianus claris verbis discriminat χαρδιωγμόν, vt sit cordis ipsius palpitatio. τῆϛ χαρδίαϛ παλμόϛ ἀθρόωϛ χαἰ σφοδρῶϛ γενόμενοϛ quic quid sit, nolim Palæmonis hic vti supercilio, & rem ab ipso Galeno dissimulatam componere. Rosio interim illa stomachi (ne altercatio nomenclaturæ præuaricetur) Aureliano etiam στομαxιχή συνάγxη, & stomachica passio dicitur. AL. Hertzenwee B. Hertpyne, pyne ænt herte GAL. Douleur de coeur ITAL. Cordoglio H. Dolor de coracon


Cataplesis in hac ægris hiant oculorum sinus, corpus riget, malum nascens e vehemente cerebri refrigeratione cum siccitate, leste Galeno. χατάληyιϛ, ἀφωνία Diocli, ἀναυδία Antigeni, χατοxή Praxagoræ, χάτοxοϛ Aeginetæ. Sunt autem Lethargus, Caros, Catoche, Cataphora, Coma, sommculosæ affectiones omnes, profundiore, quam natura ferat, sopore. AL. Gchlaaffend sucht B. Slapende sucht GAL. L'endormie ITAL. Morbo sonnocchioso, mal de mazucho H. Modorra, modorilla

Catarrhus vulgaribus Medicis, destillatio Celso cum ad os & fauces e capite humor destillat. χατάσταγμοϛ Celso, χατάῤῥοοϛ. AL. Hauptflusz B. Catarrhe quinterne GAL. Catarrhe, distillation des humeurs ITAL. Catharro, rheuma H. Romadizo

Causus febris ardens Febris continua, tertio quoque die exacerbatior, cum maximo incendio & intolerabili siti , quasi continua tertiana. χα ύσοϛ, χαύσων, χαυσώδηϛ Celso. AL. Hitziges Feber B. Bernende, Cortse GAL. Fieure chaude ITAL. Febre ardente H. Causon fiebre encendida

Cephalæa Diuturnus capitis & inueteratus dolor, ægreque cedens, teste Aetio. χεφαλαία. AL. Hauptweche von langer zeit her B. Inghewortelde oft langhe hooftsweere GAL. Douleut de teste de long temps ITAL. Dolor di testa vecchio H. Axaqueca

Cephalaglia Capitis dolor in anterioribus eius membranis. χεφαλαλγία. AL. Hauptwehe B. Hooftswere, pyne int hooft GAL. Douleur de teste ITAL. Dolor di testa H. Dolo. de cabeca

Cholera felliflua passio Aureliano, Celerper vomitum aluumque ventriculi conturbatio, e cruditate plærumque nata. xολέρα. AL. Bauchgrimmen von vbriger gallen B. Buyckwee, oft creuelinge, bor, quasi βορβοριγμόϛ, (qua voce. Aurelianus vtitur) ob intestinorum murmur huic passioni peculiare. GAL. La cholere ITAL. Colera H. Colera

Cicatrix Cic. οὐλη, ἂρμη Hipp. χηλίϛ AL. Wundzeichen, Wundmal B. Littecken, Lijckteecken GAL. Cicatrice ITAL. Cicatrice H. Sennal de la herida

Clauus Tuberculum in cute extans rotundum, callosum claui caput summa parte repræsentans, præduræ radici affixum. ἡ=λοϛ AL. Agerstenaug, Huneraug B. Lijckdoren, Aecxterooghe, Exterooghe GAL. Clou ITAL. Callo di e piedi H. Nacido del pie

Colicus dolor Coli intestini morbus χωλιχή διάθεσιϛ, χωλιχή simpliciter. AL. Vauchgrimmen, die Mutter, a matricis dolore transsumpto vocabulo, sed perperam : qui error in nostrma linguam vernaculam transiliit B. T'colicompas, de Moeder GAL. La colicque ITAL. La colica H. Colica passion

Coma marcor Gal. annotat nonnullos exponere χῶμα pronitatem ad somnum, χαταφοράν εἰϛ ῠπνον. Est autem hippocrati duplex, χῶμα ἂxρυπνον, hoc est, insomne, in quo vigiles manent ægroti, clausis tamen oculis, quos excitati attollunt, & tangentem respectant, χῶμα ὑπνηλόν, sine ὑπνοτιχόν, id est, somniculosum, vbi profundo & diuturno grauantur sommo.

Comitialis morbus a Rom. comitiis Plin. caducus morbus, a cadendo. maior morbus Colso, Herculeus morbus, qua voce inexpugnabilis eius vis portenditur. sacer morbus, vel ob magnitudinem, vel quod dirus, & a diis immissus videatur, vel quod in capite animæ sacrato loco fiat. epilepsia, ἐπιληyία, eo quod sensum atque mentem pariter comprehendit, vt aurelianus ait. ἰερή νόσοϛ Aretæo, ἡραχλεία νόσοϛ Hipp. ἐλεφαντίασιϛ, teste Aretæo, quod nulli remedio cedat aut expugnari se patiatur. lues deifica vel sacra Aureliano, sonticus morbus Plin. ita enim Epilepsiam e Dioscoridi reddit AL. Sanct Valentins Plag, sanct Veltis Plag, das Boszwech, die hinfallende Sucht, frasd B. S. Iaus euel, de vallende sieckte GAL. Le mal saint Iean, le mal caducque, le haut mal ITAL. Il morbo caduco H. Gota coral

Condyloma Tuberculum ani simile hæmorrhoidi vnde sanguis fertur, Aureliano, Celso. χενδύλωμα. AL. Herte ronde Knollen, wie Feihwartzen, sanct Fiackers kranckheit B. Spene GAL. L mal saint Fiacre ITAL. Sbroggia de la sedia H. Almorana ciega

Contagium Virg. contagio Cic. contages Lucret. Morbus e contactu natus, B. Een halende oft ænhangende sieckte, oft erfsieckte quod Germani Erbsuchut vocant quo nomine intelligitur morbus aut vitium a parentibus in liberos transiens, quasi hæreditarinm malum GAL. Maladie contagieuse ITAL. Morbo coutagioso H. Enfermedad que se pega

Contusio Plin. θλάσμα φλάσμα Hipp. AL. Zerknuttschung, zertossung B. Knutsinge, Contusie GAL. Contusion, brisement ITAL. Fracasso, contusione H. Quebrantadura, contusion

Coxen dix Var. coxarius motbus, ischias, ischiadicus dolor Plin. ἰxίαϛ Aeginetæ AL. Die Huftwee, oder Huftsucht B. T'sciatica, pyne in de heupen oft hencken GAL. Goutte sciatique ITAL. Sciatica H. Ciatica

Crapula Cic. helucus Tertull. Grauitas capitis e vino nata χραιπάλη, παρά τό χάρα πάλλειν, quod capitis statum percellat AL. Fullerey, Trunckenheit, oder Trescher im haupt B. Dronckenschap, hooftsweere van drincken GAL. Yurongnerie ITAL. Vbriacchezza H. Embriaquez, boracheria

Crisis Naturæ & morbi conflictus, Aureliano. χρίσιϛ

Defectio Suet. defectio virium Cic, languor virium Ouid. imbecillitas,


H iij