Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/158

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
DE M0RBIS. CAP. XLVI. 95


Passio voce Lantinis auribus minus nota, sed Medicorum filiis tristissima. παβοϛ Galen. est affectio siue dispositio qualiscunque actionis offensam pariens, naturali corporis constitutioni aduersa, siue præter nataram aliquid parti æcidat, siue absit quod affluere naturalites consueuerat, atque ita quatenus morbum, velut vinbra corpus sequitur ; etiam Symptomatis nomen assumit. σύμττωμα. B. Accident, quam vocem seruant & cum Gallis Itali & Hispani

Pedicularis morbus phthiriasis Plin. Affectus quo corpus verminat, scatetque pediculis. φθειρίασιϛ. AL. Leuszsucht B. Luysensucht

Perfrictio Plin. Affectio febricitantium, quæ horrorem præcedit, & extrema membra occupat περίyυκιϛ Aphrodisæo. AL. Wen der leib aussenthalben kaldt ist B. Als de uyterste leden cout worden, huyueringhe GAL. Froissure, refroidissement du corps par dehors ITAL. Raffredimento del corpo esteriore H. Frio de fuera en el cuerpo

Peripneumonia Celso, Pulmonum exulceratio ac inflammatio, quam spiritus difficultas, cum malarum rubore sequitur. περιπνευμονία AL. Lungensucht B. Longhensieckte GAL. Le mal des poulmons ITAL. Malattia de pulmoni H. Dolencia de los pulmones

Pernio Plin. Morbus pedispræcipue calcem infestans nimio frigore. xίμετλον, μάλχη Theon. AL. Auszbruch an fussen oder verssen von kalte B. Muyle, oft cackhiele GAL. Mule aux talons ITAL. Speronaglia, buganza H. Sauanor, o frieras

Phagedæna Plin. Cancri genus Celso, quod cutim & subiectam carnem serpendo corrodit. φαγέδαινα AL. Ein bosz vmbsichfressendes geschwer B. Een sweere tottet ghebeente toe opvretende, de wolf GAL. Farcin ITAL. Exulceratione sin alle ossa H. Botor caualdo hasta a los huessos

Phlegmone Colso, inflammatio Plin. φλεγμονή, φλόγωσιϛ veteribus, φλεγμασία Hippocr. Tumor præter naturam collectus, calidus, cum rubore, prominens AL. Entzundung B. Ontsteeckinghe, swellinghe die ontsteecken is, een swijnpuyste GAL. Inflammation que les chirurgiens appellent vn flegmon ITAL. Phlegmon venetis

Phlyctæna pusula Colum. Bulla similis illi quæ in cute affusa feruente aqua existit, substauo humore distenta, quam vulgo ignem siluestrem dici, doctissimus Fernelius annotat. φλύχταινα, φλυχτἰϛ, φλυζάχιον Galeno. AL. Das wildfeur B. 'Twilt vicr, quod sonat πύρ ἂγριονG. Feu sauuage, bouton ITAL. Broffola, biorzola H. Postilla

Phrenitis Celso, continua dementia Eid. Primarium cerebri malum ex inflammatione cerebri aut eius inuolucroru, comitem semper febrim attrahens. φρενῖτιϛ. phrenesis Iuuenali. AL. Taubsucht, vnsinnigkeit B. Een rasende sieckte GAL. Frenaisie ITAL. Frenesia H. Frenesia

Phyma Celso, Tuberculum furunculo simile, sed rotundius ac planius. φύμα, φυτόν Archilocho.

Pleuritis Dolor lateris acutus & pungens, cum febre assidua & spirandi difsicultate. πλευρῖτιϛ. AL. Der stich, seitenwehe B. Het pleuris GAL. Pleuresie ITAL. Pleuresia H. El dolor del costado

Polypus Hor. Carnis excreseentia in narepropendens. πολύπουϛ. AL. Ein nasen geschwer, noli me tangere B. Een sweere æn de neuse GAL. Poupe, penule ITAL. Pulpa del naso H. Dolencia en las narizes, como carne de pulpo

Porrigo Celso, Iuuen. Cupitis cut is furfuraceis squammulis foeda πιτυρίασιϛ. AL. Der grind des haubts B. Schorft, oft schorfcheyt vant hooft GAL. La tigne ITAL. La tigna H. Caspa de la cabeca

Profluuium narium Plin. ἡ διά μυχτήρων αἰμοῤῥαγία Dioscor. ἡ διά ῥινῶν αἰ μοῤῥαγία Gal. eruptio sanguinis e naribus Cels. AL. Das bluten der nasen B. Her bloeden der neusen GAL. Saillie du sang hors du nez ITAL. Escimento di sangue per il naso H. Sangrar por la nariz

Prurigo Colum. pruritus Plinio, scalpurigo Solino. χνησμόϛ AL. Kretzigkeit, das jucken oder kratzen B. De jeuckte oft crauwagie GAL. Demangeure, gratelle ITAL. Pezzicore H. Comezon

Psora Plin. fera scabies Celso, & Græce ἀγρία yῶρα Celso, Cutis summæ asprities cum furfureis squammulis. AL. Ein bose raud mit schuppen B. De boose schorft GAL. Galle, maladie S. Main ITAL. Ruuidezza di pelle H. Sarna

Psydracium Tuberculum supersiciarium leuiter in summa cute natum, phlyctænis simile. yυδράχιον, yύδρακ.

Pterygium Celso, cum caruncula ab vngue digitorum recedit non sine magno dolore. πτερύγιον. alij volunt esse, cum caro superfusa partem vnguis obsidet.

Pustula Mart, πυθεδών. AL. Blatterie, pfutzlin B. Een blare, een puyste, oft bleyne GAL. Vessie, ampoulle ITAL. Vesica, ampolla H. Postilla

Quartana febris Cicer. quam Saturni filiam nominauit antiquitas, Octauio Horatiano teste. quadrimis circuitus febris Plin. τεταρταῖοϛ. AL. Das virtagig feber odet kaltwee B. De derdendæchsche cortse GAL. La fieure quarteine ITAL. La


quartana H. Calientura quartaua

Quotidiana febris Terent. πυρετόϛ ἀμφημερ. νόϛ, quæ quotidie simili typo recurrit. AL. Tagliches fieber B. De daghelijcksche cortse GAL. Fieure cotidienne ITAL. Febre cotidiana H. Fiebre o calientura cotidiana

Ramex Plinio, hernia Mart. Tumor præsertim scroti. χήλη. qui pro loci ratione varia sortitur nomina : cum in inguine prominet, βουβωνοχήλη dicitur : cum ab intestinis est, εντερόχήλη : vbi omentum scroto illabitur. ἐπιπλοχήλη : ab adnata carne, σαρηομήλη : ab qua, ὑδροχήλη : a varicibus, χιρσοχήλη : a vento πνευμα τοχήλη. ramex ventosus. AL. Hodenbruch, bruch, der karnooffel, bruch der gemachten B. Ghescheurtheyt, scheurnisse GAL. Rompure, hergne, greueure ITAL. Hernia H. Potra

Raucitas Plin. rauis Plauto, raucedo, vbi in asperam arteriam decumbit humorum defluxus. βράγxοϛ. AL. Heysere B. Hees heyt, hærs heyt GAL. Enrouement ITAL. Raucita H. Ronquedad

Reduuia vel rediuia Cicer. paronychia Plin. Cutis circa radices vnguium resolutio atque fissura. παρωνυxία. AL. Gebrot, wen die haut von neglen sich abwirft oder schelt B. Nynaghel, dwangnaghel GAL. Peau creuee autour des ongles ITAL. Pannarice, schioppatura toruo all'ogne H. Elrespigon, repelo, padastro de la vnna

Regius morbus Hor. celso, ita dictus, quod in aulis regum molliter curetur, (vt Sammonicus ait) ludis, lasciuiaque, per quæ mens exhilaretur. arcuatus morbus Celso, a colore arcus cælestis æmulo. icterus, a volucri galbula concolore. aurigo Scribonio, propter auri colorem, quem bilis toto diffusa corpore mentitur. ἔχτεροϛ. AL. Gelsucht B. Geelsuchte GAL. Iaunisse ITAL. Icterita H. Itericia

Rigor Plinio, Frigus illud, quod in accessione tertianæ febris tremorem adducit. ῥίγοϛ. AL. Starrkelte B. Groote coude GAL. Tresgrande froidure ITAL. Rigore H. Rigore

Ructus Celso, Eruptio reiectioque flatuum e cruditate stomachi nascentium. ἐρευγμόϛ, ἐρυγή, ἐρυγμόϛ Arist. AL. Ein gurps, kopp B. Een respe, rupsen, respinghe GAL. Router, route, routement ITAL. Rutro H. Regueldo

Saltus cum membrum alternatim vibratur. παλμόϛ B. Schietinghe van leeden

Sanguinis reiectio Plin. Pallad. eiectio Vitruuio, expuitio Celso. ἀναγωγή, αἱ\ματοϛ Aretæo, αἰμόπτησιϛ. AL. Blutrunsz, auszwurff des bluts B. Bloet ouergheuinghe, opgheuinghe van bloet, bloetspouwen GAL. Crachement de sang ITAL. Sputar del sangue H. Spudar de la sangre

Satyriasmus a Satyrorum similitudine, (vt inquit Aurelianus) quos in Venerem pronos dæmones fabulata est antiquitas : vel a vi satyrij herbæ, cuius esus tentigincm genitalium partium inuehere creditur. tentigo veretri Aurel. tentigo Iuuenali, veretri intensio. Priapismus. ῥοπαλισμόϛ Suidæ τάσιϛ τού αἰδοίου, τέτανοϛ, πριαπισμόϛ, σατυρίασιϛ, σατυρισμόϛ.

Scabies Iuuen. yῶρα. AL. Raud B. Ruyde, schorfricheyt GAL. Rongne ITAL. Rogna, schabbia Petrarch H. Ronna

Scirrhus Celso, scirrhoma Plin. σχιῤῥόϛ, σχίῤῥωμα. Tumor durus sine dolore, renitens. durities dici potest. AL. Harte, oder hirtigkeit B. Verhattheyt van leuere, oft ander deel des lichæms

Screatus Terent. Conatus reiiciendi de pectore sputi, aut pituitæ potius, vitium senio peculiare. xρἑμyιϛ. AL. Neusplung, auszwurff B. Schreewinghe, uytlegginghe GAL. Crachement ITAL. Sputamento H. Escupir tossiendo

Sideratio Absoluta corruptela atque extinctio membri affecti, cum sensum omnem penitus pars amisit. σφαχελόϛ, σφαχελισμόϛ Aetio, τέλεια νέχρωσιϛ. AL. Gehe schweynnung eins glids B. Als cenich lit gantschelijck tgheuoelen verlooren heeft GAL. La corruption totale d'vn membre ITAL. La entiera corruption d'vn membro H. Gastadura de todo el miembro

Singultus Plin. Conuulsio ventriculi conantis excutere quæ tunicis suis impacta sint. λύγκ, λυxμόϛ. AL. Der nosch, hixen, harsch B. Den hick, nockinghe GAL. Le hocquet, ou sanglot ITAL. Singolto, sinchiozzo H. El hipo, o solloco

Sinus Celso, Venter & latens capacitas, quæ expurgato abscessu remanet, dum pus exitu negato subsidens, proxima quæque erodit, & sana corripiendo late se fundit. χόλποϛ. sunt qui ὑπονομήν vocant, quod ad cuniculo sum vlcus transuersis itineribus late proserpens refero. AL. Die hole eins geschweres B. Holle oft diepe Vlceratie ende zere GAL. Surgidoire

Spasmus vel spasma Plin. neruorum distentio Celso, raptus Aureliano, conuulsio Plin. conductio Aureliano. σπάσμα, σπασμόϛ. AL. Verstrupffung, verkrummung, krampff B. De crampe, crimpinghe der zenuen GAL. Spasme, retirement ITAL. Spasmo H. Pasmo

Spasimus cynicus cum canino rictu labra & nares contrahuntur. σπασμόϛ χυνιχόϛ. B. Treckinghe vant ænsicht

Status virgor, summa, Tertium morbi tempus, in quo extremam habet vehementiam, quando sæuissima accidentia vis morbi adducit. ἀχμή. AL. Wen die kranckheit zum heftigesten obligt B. Als de