Page:Œuvres de Blaise Pascal, II.djvu/333

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

SECONDE NARRATION DE ROBERYAL SUR LE VIDE 317

turus^ si major exiberetur. Verum hic scrupulus facile re- movebitur ab eo qui mechanica vel mediocriter calluerit*, si respexerit ad vim illam qua partes totius natura3 ele- mentaris invicem comprimuntur ad unicum systema ele- mentare constituendum : Inteiligo vim illam quam com- muniter vocamus gravitatem, quamque vulgaris philosophia considérât tanquam simplicem gravitatem ; solidior vero, tanquam nisum mutuum seu reciprocum partium om- nium ad se invicem. Posito enim quod gravitas illain hac infima aëris regione, seu in superficie terrœ tanta sit quan- tum est pondus hydrargyri sub altitudinepedum 2 -2- : hoc

24

est, posito quod nisus ad unionem inter systematis ele- mentaris superiores partes et inferiores, in hac infima aëris regione, œquivaleat gravita ti hydrargyri sub altitudine

pedum 2 J- sumpti ; seu, quod eodem recidit, gravitati 24

aquse sub altitudine pedum 3 1 circiter sumptae ; neces-

sarium omnino est ut in experimentis vulgaribus de va-

cuo, si nihil aliud impediat, hydrargyrum quidem ad

altitudinem pedum 2 -J- ascendat ; aqua autem ad altitudi- 24

nem pedum 3 1 circiter : Sic enim demum partes naturae elementaris aequilibrium constituent, quod omnis natura intendit; alias autem, turbato aequilibrio, partes illae conti- nue nisu ad taie aequilibrium, innato appetitu,revocabuntur. At vero, si praeter hydrargyrum aut aquam, admittatur in tubo portio aliqua hujusce nostri aëris pressi atque condensi,

��I . L'expression se trouve dans V Aristarque de i64A, p- 4, dont Rober- val rappelle ici la thèse fondamentale. Mais il convient de remarquer qu'en raison de la découverte de la raréfaction de l'air dans le haut du tube, la question du vide absolu ne se pose plus ; on n'a donc à prendre en considération que la pesanteur relative des difiFérents éléments.

�� �