Page:Œuvres de François Villon Thuasne 1923 t2.djvu/33

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

COMMENTAIRE ET NOTES 21

Cf. plus loin la note aux vers 779-780 du Teslunient. ■ — Sur la décré- tale Omnis utriiisqiie sextis, cf. , outre Du Boulay, Hist. Universitatis parisiensis, t. V, p. 602, Du Plessis d'Argentrc, Collectio de novis errori- bus (Paris, 1728, in-fol.), pars II, p. 180 et suiv. ; et Denifle-Chate- iain, Chartidarium Universitatis paris., t. IV, p. 165 (n° 1868); p. 174 (n" 1880); p. 684(0° 2656).

— Qui articule. — Expression de style = « qui expose article par article»). Ainsi le chap. 12 du livre V, titre xxxviii qui contient ,1a décrétale Omnis utriusque sextis comprend quatre articles : Omnis; Si quis; Sacerdos ; Caveat (col. 1871-73 et la glose). Voici d'ailleurs le texte de cette décrétale :

« Omnis utriusque sexus fidclis, postquam ad annos discretionis per- venerit, omnia sua solus peccata saltem semel in anno fideliter confitea- tur proprio sacerdoti : et injunctam sibi poenitentiam propriis viribus studeat adimplere, suscipiens reverenter ad minus in Pascha Eucharis- tiae sacramentum, nisi forte de proprii sacerdotis consilio, ob aliquam rationabilem causam, ad tempus ab hujusmodi perceptione duxerit abstinendum : alioquin et vivens ab ingressu ecclesiae arceatur, et moriens christiana careat sepultura. Unde hoc salutare statulum fré- quenter in ecclesiis publicetur, ne quisquam ignorantiae caecitate vela- men excusationis assumât.

Si quis autem alieno sacerdoti voluerit justa de causa, sua confîteri peccata, licentiam prius postulet et obtineat a proprio sacerdote : cum aliter ipse illum non possit absolvere vel ligare.

Sacerdos autem sit discretus et cautus, ut more periti medici super- fundat vinum et oleum vulneribus sauciati, diligenter inquirens, et pec- catoris circumstantias, et peccati : quibus prudenter intelligat quale debeat praebere consilium, et cujusmodi remedium adhibere, diversis experimentis utendo ad salvandum aegrotum.

Caveat autem omnino ne verbo aut signo, aut alio quovis modo ali- quatenus prodat peccatorem : sed si prudentiori consilio indiguerit, illud absque uUa expressione personae, caute requirat : quoniam qui peccatum in poenitentiali judicio sibi detectum praesumpserit revelare, non solum a sacerdotali officio deponendum decernimus, verum etiam ad agendam perpetuam poenitentiam in arctum monasterium detru- dendum. »

Decretalium Gregorii lib. V, Ht. XXXVIII, cap. XII, col. 1871-1875 (Lyon, 1624, in fol.). On trouvera dans Launoy, Opéra omnia (Cologne, 173 1, in-fol.), t. I, /)» pars, tout l'historique du canon Omnis utriusque sexus, depuis les origines jusqu'à son règlement définif : Explicata Ecclesiae traditio circa canonem Omnis utriusque sexus, p. 244-441.

�� �