Aller au contenu

Page:Adhémar d'Alès - Dictionnaire apologétique de la foi catholique, 1909, Tome 2.djvu/449

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

S85

INQUISITION

886

BIDLIOGRAPIIIB

Nous estimons superflu de donner une bililiograpliie complèle de l’Inquisition. S’il fallait indiquer tout ce cjui a été écrit sur ses tribunaux, les doctrines et les hérétiques qu’elle a jugés, les causes imporlanles qui lui ont été déférées, c’est une succession de bibliographies qu’il faudrait composer. Il y aurait lieu dans ce cas d’énumérer tout ce qui a ëlééeritsur les Albigeois, les Vaudois.lesFraticelli, les Ilussites, parce qu’ils ont été poursuivis par les Inquisilcurs, d’énumérer la littératvire abondante qu’ont provoquée les procès des Templiers, de Jean Hus, de Jeanne d’Arc, parce que, dans une certaine mesure, l’Inquisition s’en est occupée ; enlin il faudrait mentionner toutes les dissertations qui ont été écrites sur la question si controversée du droit de répression de l’hérésie. Ainsi comprise, une bibliographie de l’Inquisition dépasserait les cadres de la présente publication et ferait double emploi avec celles qui figurent à la suite d’articles déjà parus ou à paraître dans ce Uictiounaire. Nous nous sommes contenté de signaler les ouvrages, sinon les plus récents, du moins les plus corai)lets qui ont paru sur les diflcrentes questions étudiées dans cet article.

Sources originales, I. Controverses contre les

HÉRÉTIQUES ET LES DOCTRINES HÉRÉTIQUES.

Marlène et Durand. Thesciurus not’iis anecdotortim. Paris, 1717, 5 vol. inf". — Veterum scriptoriim et monumentorum… amplissiniu collectio. Paris, 1724 et suiv., g vol. in-f. — Alain de Lille. Advevsus hæreticos et U’iildeiises. Paris, 1612, in-8*. — Disputatio inter Calhulicum et Fatureimni (dans Martène : Thésaurus iioi’us anecdotorum, tome V). — Bonnacorsi..’idfersus hæreticos qui Passagii niinciipaiitur (dans d’Achery, Spicilegium I). — Eckbert. Sermones adi’rrsus pesliferorum foedissimorumque Catharorum daiunntos errores ac hæreses (dansMigne. Patrolo^ie latine, t. XCV). — Ermengardus. Contra Waldensium sectam (dans la Bililiotheca maxima veterum l’airtim et antiquorum scriptorum ecclesiasticorum, Lyon, 1677, 1. XXn’). — Evrard de Béthune. Liber contra Waldenses (dans la liihliolheca maxima J’atruni, t. XXIV). — Rainier Sacchoni. Contra IValdenses hæreticos liber (dans la Bililiotheca maxima Pairum). — Summa de Catharis et l.eonistis seu l’auperihus a f.ngduno (dans Martène et Durand. Thésaurus novus anecdotorum, tome V). Tractalas de Pauperibus de l.ngduno (dans Martène. Thésaurus nofus anecdotorum, t. V). — Luc de Tuy. De altéra vita fideique controversiis adyersus AUiigensium errores libri III (dans Bililiotheca maxima Patrum). — Monela. Adiersus Ciitharos et U’aldenses libri quinijue. Rome, 17^3, f".

— D’Argentré (du Plessis). Collectio judiçiorum de iiovis erroribiis qui ab initio XII sæculi pvst Incarnationem Verbi usque ad annum lljol in Ecclesia proscripti snnt et nolati. Paris, 1728, 3 vol. f*. — Doellinger. Beitriige fiir Seldengeschichte im Mittelalter(2 vol. in-8° dont un de documents). Municli. iSf)o.

Sources originalks, II. Procès inquisitoriaux.

Bibliothèque du Vatican, ms. lat. 4030 (Procès inquisitoriaux). — Bibliothèque nationale. Fonds Doat, u" 21, 32, 24. 2.5, 26, 27, 28, 31, 32, 33, 34, 35 (Procès inquisitoriaux). — Ms. latin, 42C9 (liegistre de I Inquisiteur Geoffroy d’Ablis), — Ms. lat., 4270 (Procès de Bernard Délicieux). — Ms. lat., I 1847 (Procès inquisitoriaux). — Ms. lat., 12886 (Recueil d’interrogatoires d hérétiques albi geois faits par l’évéque d’Albi (IQ85-1.108), extraits par Barthélémy Planarulz, urchiprétre de I.auzerte, le 26 octobre J57^i, des Archii’cs de Tiulouse), — Bibliothèque municipale de Toulouse, ms. lat. 609 (Interrogatoires d’Iiérctiques et inquisitions). — Douais (Mgr). Documents pour senùr à l’histoire de l’Inquisition dans le Languedoc. 2 vol. in-8°, Paris, igoo. — Processus contra U’aldenses (dans l’Archit’io storico italiano, 18C5). — Fredericq. Corpus docunientorum inquisitionis hæreticæ prafitatis neerlaiidicae. Gand, 1889, 5 vol. in-8’. — Liber sentenliarum inquisitionis Tolosunae, dans Liniborch, Ilisloria inquisitionis. Amsterdam, 1692, gr. in-8°. — Germain. Inventaire inédit concernant les Archives de l’Inquisition de Carcassoniie. Montpellier, 1856, in-4. — Molinier (Ch.). Eludes sur quelques manuscrits des liihtiolhèques d’Italie concernant ilnquisition et les croyances hérétiques du xii° ou -S.V11’sii’cle. Paris, 1887, in-8°.

SoUnCKS originales, 111. ClIRONKiUKS SUR L’nÉRÉSIB

ET l’Inquisition.

lli’cueil des historiens des Gaules et de France, par Dom Bouquet (Chroniques parlant de l’hérésie et de sa répression au Moyen Age). — Pelhisso (Guilleni). Chronicon (éd. Molinier) dans son élude De Fratre Guillelmo Pelisso. Paris, 1880, in-8'>.

— Autre édition par Douais. Paris, 1881, in-8*.

— Perein. Monumenta conveiitus Tolosani ordinis Prædicatorum. Toulouse, iGgS, in-f*.

Sources originales, IV. Manuels et formulaires d’inquisiteurs ou de riiÉDiCATEUns contre les hérétiques.

Bernard de Fontcaude (Beriiardus abbas Fontiscalidi). Contra Valdenses et contra Arianos (dans Migne, Patrologie latine, f.CIV). — Bernard Gui. Practica inquisitionis heretice pravitatis (éd. Douais). Paris, Picard, 1886, in-ij*. — Douais (Mgr), Saint Itaymond de PenaforI et les hérétiques, directoire à l’usage des inquisiteurs aragonais. Paris, 1899, in-8*. — David d’Augsbourg. Tractatus de inquisitionc hereticoruni (cd. Preger). Mayence, 1876, in 8". — Doctrina de modo procedendi contra hereticos (dans Martène. Thésaurus novus anecdotorum, t. V). — Grégoire de Berganie. Contra Catharos et Passagianos (dans Muratori, Antiquitates Italiae, t. V). — Guidonis Fulcodii (Clément IV). Qunestiones quindecim ad inquisitores, cum annotationibus Cæsaris Carenae. Lyon, 1669.

— Nicolas Eynieric. Direclorium inquisitorum cum commentariis F. l’eiiae. Rome, 1678, iii-4". — La Somme des Autorités à l’usage des prédicateurs méridionaux du xiii’siècle (éd. Douais). Paris, 1896, in-8. — Balme et Lelaidier (RR. PP.), des Prêcheurs, Cartulaire ou Histoire diplomatique de saint Dominique. Paris, 1892 et suiv., 3 vol. in-S" (Formules de réconciliation des hérétiques). — Sprenger. Maliens maleficorum. Cologne, 1489.

Sources originales, V. Législation canonique bt CIVILE contre l’hérésie au Moyen Age.

Corpus juris canonici (éd. Friedberg). Leipzig, 1881, 2 voi. in-4°. — Collection des conciles : Mansi. .’<acrorum concilioriim nova et amplissima collectio. Venise, 1769, 31 vol. in-f*. — Ilardouin. Collectio maxima conciliorum generalium et provincialum. Paris, 17 15, 12 vol. in-8°. — Labbe et Cossart. Sacrosancta Concilia. Paris, 1671, 18 vol. in-f*. — Aguirre(de). Collectio maxima conciliorum omnium Ilispnniae. Rome, 16g3, 4 vol. in-f". — Harlzlieim. Concilia Germaniae. Cologne, 1769 et suiv., Il vol. in-f". — Potthast. Begesta pontificum Bomanorum (1198-1304). Berlin, 1874, 2 vol. in-4. —