Aller au contenu

Page:Alzog - Histoire universelle de l’Église, tome 1.djvu/336

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.

(θυσία)[1]. Irénée parle plus positivement encore[2], et saint Cyprien de la manière la plus explicite[3].

Au temps de saint Justin, l’Eucharistie se célébrait encore très-simplement de la manière suivante :

Après avoir récité plusieurs prières, on lisait des passages des Écritures sur lesquels l’évêque faisait une homélie. Les fidèles élevaient encore une fois leur cœur vers Dieu par la prière, puis chacun donnait le baiser de paix à son voisin. Alors on présentait à l’évêque du pain, du vin, de l’eau ; il prononçait sur l’offrande les paroles du Christ à la dernière cène, et le peuple répondait amen. Le corps et le sang de Jésus-Christ étaient alors distribués à tous les

    de l’Eucharistie dans Jean, VI, 52. — Luc, XXII, 19: Τὸ σῶμα μου τὸ ὑπὲρ ὑμῶν διδόμενον — κλώμενον, quod pro vobis daturoffertur. — Marc, XIV, 24 : Αἶμα τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον.

  1. Ignat. ep. ad Ephes., c. 1 : Μαθητὴς εἶναι τοῦ ὑπερ ἡμῶν ἑαυτὸν ἀνενεγκόντος Θεῷ προσφορὰν καὶ θυσίαν. Cf. c. 5 ad Philad., c. 4, ep. ad Diognet c. 9 : Αὐτος τὸν ἴδιον υἱὸν ἀπεδοτο λύτρον ὑπὲρ ἡμῶν, τὸν δίκαιον ὑπὲρ τῶν ἀδικῶν, τὸν ἄφθαρτον ὑπὲρ τῶν φθαρτῶν, τὸν ἀθάνατον, ὑπερ τῶν θνητῶν. (Hefele, Patr. Apost.)
  2. Iren. Contra hær. IV, 17, n. 5 : « Sed et suis discipulis dans consilium primitias Deo offerre ex suis creaturis, non quasi indigenti, sed ut ipsi nec infructuosi nec ingrati sint, — accepit (panem) et gratias egit, dicens : « Hoc est meum corpus, etc. » — Novi Testamenti novam docuit oblationem, quam Ecclesia ab Apostolis; accipiens, in universo mundo offert Deo, ei qui alimenta nobis præstat, primitias suorum munerum in N. T. de quo — Malachias (I, 10, 11) sic præsignificavit : « Non est mihi voluntas in vobis, etc. ; » manifestissime significans per hæc, quoniam prior quidem populus cessabit offerre Deo ; omni autem loco sacrificium ei et hoc purum. » P. 249. — Ibid. 18, n. 4 : « Et hanc oblationem Ecclesia sola puram offert fabricatori (mundi), offerens ei cum gratiarum actione ex creatura ejus, Judæi autem non offerunt : manus enim eorum sanguine plenæ sunt : non enim receperunt Verbum quod offertur Deo, Sed neque omnes hæreticorum synagogæ, alii enim, etc. » P. 251.
  3. Cypr. ep. 68 (ad Cæcilium de sacram. dominici calicis): « Nam si Jesus Christus, Dominus et Deus noster, ipse et summus sacerdos Dei Patris, et sacrificium Patri se ipsum primus obtulit, et hoc fieri in sui commemorationem præcepit, utique ille sacerdos vice Christi vere fungitur, qui id quod Christus fecit imitatur, et sacrificium verum et plenum tunc offert in Ecclesia Deo Patri, si sic incipiat offerre, secundum quod ipsum Christum videat obtulisse. » P. 230. Cf. p. 226 ejusd. epist. — Tertull. ad Scap., c. 2 : « Sacrificamus pro salute imperatoris. » De corona milit. c. 3 : « Oblationes pro defunctís, pro natalitiis annua die facimus. » Cf. de Exhort. castit. c. 11 ; de Monogam. c. 10. Constit. apostal. VIII, 15.